Matapos ang ilang linggong espekulasyon, kinumpirma na ng Independent Commission for Infrastructure (ICI) na kanilang ila-live stream sa publiko ang mga pagdinig kaugnay ng kontrobersyal na flood control scandal — isang hakbang na ikinagulat ng marami at ikinatuwa ng mas nakararami.

Sa unang pagkakataon mula nang mabuo ang ICI, bubuksan na sa publiko ang proseso ng imbestigasyon na dati’y ginaganap nang lihim. Maraming Pilipino ang matagal nang nananawagan ng ganitong uri ng transparency, lalo na’t usapin ito ng malaking pondo ng bayan at mga proyektong matagal nang pinagdududahan.

Transparency o taktika?

Ayon sa ulat mula sa Senado, opisyal nang inanunsyo ng isang miyembro ng ICI na magsisimula ang live streaming ng mga pagdinig sa susunod na linggo. Ito raw ay kasunod ng “malakas na panawagan” mula sa taumbayan na makita ang totoong takbo ng imbestigasyon.

“Ramdam ng ICI ang galit at pagkadismaya ng publiko, kaya ito ang naging inspirasyon namin para buksan ang proseso,” ayon sa isang opisyal ng komisyon.

Bagama’t walang direktang kumpirmasyon, maraming naniniwala na may basbas ito mula mismo kay Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. Sa mga nagdaang linggo, ipinakita rin ng administrasyon ang pagtutok nito sa transparency — kabilang na ang desisyon na i-live stream ang mga deliberasyon para sa 2026 national budget.

Kung totoo nga na mula sa Pangulo ang direktiba, malinaw na nais ng Malacañang na ipakita sa sambayanan na walang itinatago ang gobyerno pagdating sa mga kontrobersyal na proyekto.

Flood Control Scandal: Ano ang nakataya?

Ang imbestigasyon ng ICI ay nakatuon sa umano’y anomalya sa mga flood control projects ng Department of Public Works and Highways (DPWH). Ilang linggo nang laman ng balita ang isyu matapos kumalat ang mga alegasyon ng overpricing, ghost projects, at koneksyon ng ilang makapangyarihang pangalan sa mga kontrata.

Sa gitna ng lahat ng ito, naging sentro ng usapan ang ilang prominenteng personalidad — kabilang umano ang mga kilalang pulitiko at business figures na sinasabing may kaugnayan sa mga kontratista.

Ayon kay Ombudsman Boying Remulla, na dati na ring nagsalita ukol dito, “disturbing” ang mga pangyayari at dapat bantayang mabuti kung may mga tangkang sirain o itago ang mga ebidensya. Kamakailan lang, nasunog pa ang isang opisina ng DPWH sa Quezon City — bagay na lalong nagpaigting sa mga hinalang may gustong magtago ng katotohanan.

Simula ng bagong yugto

Para sa maraming Pilipino, ang live streaming ng ICI hearings ay isang makasaysayang hakbang. Kung dati ay puro espekulasyon at bulong lamang ang naririnig ng publiko, ngayon ay mismong mga pagdinig na ang mapapanood nila — mula sa pagtatanong, sagot, hanggang sa mga rebelasyon sa loob ng komisyon.

Ngunit may ilan ding nagdududa. May mga nagsasabing posibleng maging paraan ito upang “kontrolin” ang naratibo at ipakita lamang ang mga bahaging nais ng ilan. May iba namang nag-aalala na baka gamitin ito ng mga taong sangkot bilang entablado para linisin ang kanilang pangalan.

Sa kabila nito, nananatiling positibo ang karamihan. “At least, ngayon makikita na natin kung sino ang talagang nagsasabi ng totoo,” sabi ng isang netizen sa isang online discussion. “Hindi na pwedeng itago sa closed-door meetings ang mga pangalan at detalye.”

Basbas ni PBBM?

Isang malaking tanong ngayon sa publiko — bakit ngayon lang pinayagan ang live streaming?
Ayon sa ilang political analysts, posibleng nakita ng administrasyon ni Pangulong Marcos na kailangan nang harapin ang usapin sa mas bukas na paraan. Sa gitna ng mga paratang ng korapsyon, ang transparency ay maaaring magsilbing panangga sa lumalalang kritisismo.

Maging si Chris Ulo, isang kilalang online commentator, ay naniniwalang hindi ito simpleng desisyon ng ICI. “Hindi magdedesisyon ang ICI nang walang basbas ng Pangulo. Malamang gusto mismo ni PBBM na marinig ng taumbayan kung sino-sino ang lumalabas na pangalan sa loob,” ayon sa kanya.

Mga aabangan sa susunod na linggo

Ayon sa opisyal na pahayag ng ICI, tatlo pa lamang ang abogado ng komisyon sa ngayon, ngunit inaasahang darami pa ang mga volunteer legal experts at auditors na tutulong sa mga pagdinig. Sa susunod na linggo, inaasahang ilalabas na rin ang teknikal na setup para sa live stream sa mga pangunahing online platforms.

Dahil sa laki ng interes ng publiko, inaasahan ng mga eksperto na magiging isa ito sa pinakatinututukang live coverage ng taon — posibleng umabot pa sa milyon ang manonood sa unang araw ng hearing.

“Maraming nag-aabang kung sino ang unang papangalanan,” ani ng isang political reporter. “Kung totoo ang mga tsismis na may bigating pangalan sa listahan, asahan nating magiging mainit ang diskusyon sa buong bansa.”

Hanggang saan ang katotohanan?

Habang papalapit ang unang live hearing, nananatili ang tanong: hanggang saan kayang ihayag ng ICI ang totoo? May mga bulung-bulungan na ilan sa mga testigo ay nagsimula nang umatras, habang ang iba nama’y sinasabing binabantaan.

Ngunit ayon sa mga opisyal ng komisyon, hindi sila uurong. “Transparency is our best protection,” ani ng isang miyembro ng ICI. “Kung nakikita ng publiko ang lahat, mas mahirap itago ang kasinungalingan.”

Para sa mga Pilipinong matagal nang sawa sa mga imbestigasyon na walang dulo, ang live streaming ng ICI ay nagsisilbing pag-asa — pag-asang sa wakas, may mananagot.

At kung totoo ngang may basbas ito ni PBBM, marahil ito ang pinakamatapang na hakbang ng kanyang administrasyon para ipakita na wala siyang kinakatakutan.

Ang tanong na lang ngayon: kapag nagsimula na ang live stream at nagsalita na ang mga testigo, handa bang harapin ng bansa ang katotohanan, gaano man ito kasakit?