Ang Gubat ng Katahimikan ay isang lugar na kinatatakutan ng karamihan sa Baryo San Isidro, ngunit para kay Lia, ito ang kanilang kanlungan. Ang gubat na ito, na matatagpuan sa likod ng kanilang munting kubo, ang siyang nagbibigay sa kanila ng pagkain sa araw-araw. Si Lia, isang byuda sa edad na beinte-nuwebe, at ang kanyang anak na si Mina, ay namumuhay sa kung anong biyaya ang mahahanap nila sa ilalim ng mayayabong na puno—mga ligaw na ube, mga pako, at mga tuyong sanga na ginagawa nilang panggatong.

Tatlong taon na ang nakalipas mula nang gumuho ang mundo ni Lia. Ang kanyang asawa, si David, isang maliit na kontratista na may malaking pangarap, ay natagpuang… wala nang buhay. Ang sabi ng pulisya, nagpakamatay daw ito dahil sa pagkalugi. Ang kanilang munting bahay sa bayan, ang kanilang naipundar na sasakyan, lahat ay kinuha ng bangko. Ang sabi ng mga tao, hindi kinaya ni David ang kabiguan.

Ngunit si Lia ay hindi naniniwala. Si David ay hindi isang taong sumusuko. Bago ang kanyang “pagpapakamatay,” may ikinukwento si David. Isang malaking kumpanya, ang Elizalde Holdings, na pilit na kinukuha ang maliit na lupang pagmamay-ari nila, na siyang tatayuan sana ng kanilang munting hardware. Paulit-ulit na tumanggi si David. Pagkatapos, isang araw, bangkarote na sila. At kinabukasan, wala na si David.

Dahil sa kawalan ng pera at impluwensya, walang nag-imbestiga. Si Lia at Mina ay itinaboy sa gilid ng lipunan, at ang Gubat ng Katahimikan ang naging saksi sa kanilang tahimik na pagluluksa at araw-araw na pakikibaka.

Isang hapon, habang ang kalangitan ay nagbabadyang maglabas ng isang malakas na ulan, sina Lia at Mina ay nagmamadali sa paghahanap ng panggatong. Si Mina, na may hawak na isang maliit na bayong, ay napahinto.

“Inay, narinig mo ‘yon?” bulong ni Mina.

“Ang alin, anak? Ang kulog?”

“Hindi po. Parang… parang aso. Parang may umiiyak.”

Pinakinggan ni Lia. Sa una ay wala. Tanging ang pagaspas ng mga dahon. Ngunit pagkatapos, narinig niya ito. Isang mahina, nakakakilabot na ungol. Hindi galing sa hayop. Galing sa isang tao.

Sinundan nila ang tunog, na nagdala sa kanila sa isang bahagi ng gubat na bihira nilang puntahan, kung saan ang mga puno ay mas malalaki at ang putik ay mas malalim.

Doon, sa paanan ng isang malaking puno ng akasya, nakita nila ito. Isang tumpok ng bagong hukay na lupa. Tila isang libingan.

Napaatras si Lia, agad na hinila si Mina sa kanyang likuran. Ngunit sa sandaling iyon, mula sa gitna ng maputik na tumpok, isang kamay ang biglang lumitaw. Ang mga daliri nito ay kumikiskis, desperadong naghahanap ng hangin.

Napasigaw si Mina. Si Lia ay natigilan, ang kanyang puso ay tila gustong kumawala sa kanyang dibdib. Multo? Engkanto?

Ngunit ang ungol ay naging mas malinaw. “Tu… tulong…”

Hindi ito multo. Ito ay isang taong inilibing nang buhay.

Ang awa ay nanaig sa takot. “Mina, dumistansya ka!” sigaw ni Lia. Kinuha niya ang kanyang itak, ang kanyang pala na ginagamit sa paghukay ng ube, at nagmamadaling lumapit.

“Diyos ko po! Diyos ko po!” paulit-ulit na sambit ni Lia habang hinuhukay ang lupa gamit ang kanyang mga kamay, ang kanyang pala, ang lahat ng kanyang lakas. Ang putik ay dumidikit sa kanyang mukha, ang ulan ay nagsimula nang bumuhos, ngunit hindi siya tumigil.

Ilang minuto ng desperadong paghuhukay, nakita niya ang isang mukha. Isang mukhang puno ng dugo at putik. Isang lalaki. May benda sa kanyang mga mata.

Tinanggal ni Lia ang benda. Ang lalaki ay umubo nang malakas, iniluwa ang lupa mula sa kanyang bibig. Siya ay humihinga, ngunit halos wala nang malay. Ang kanyang katawan ay puno ng mga pasa, at ang kanyang damit, kahit punit-punit, ay halatang mamahalin.

“Inay, buhay pa siya!” sigaw ni Mina.

Alam ni Lia na hindi nila pwedeng iwan ang lalaki. Ang sinumang gumawa nito ay maaaring nasa paligid lang. Ngunit ang pag-iwan sa kanya dito ay tiyak na kamatayan.

“Tulungan mo ako, Mina!”

Sa gitna ng bumubuhos na ulan, sa lahat ng natitirang lakas nila, kinaladkad ng mag-ina ang lalaki. Ang bawat hakbang pabalik sa kanilang kubo ay isang pagsubok. Ang lalaki ay mabigat, at ang daan ay madulas. Ngunit narating nila ang kanilang munting kubo.

Inihiga nila ang lalaki sa nag-iisang papag ni Lia. Si Mina at Lia ay sa sahig na muna matutulog.

Kumuha si Lia ng maligamgam na tubig at malinis na basahan. Habang hinuhugasan niya ang putik at dugo sa mukha ng lalaki, doon niya nakita nang malinaw ang kanyang itsura. Siya ay marahil nasa mga kwarenta anyos, makisig, at may mga pahiwatig ng kapangyarihan sa kanyang mukha, kahit na ito ay namamaga. Ngunit walang anumang pagkakakilanlan. Walang wallet. Walang cellphone.

“Sino ka?” bulong ni Lia. “At sino ang may gawa nito sa’yo?”

Sa loob ng tatlong araw, ang lalaki ay hindi nagkamalay. Nilalagnat siya nang mataas. Si Lia, gamit ang kanyang kaunting kaalaman sa mga halamang gamot na natutunan niya sa gubat, ay ginawa ang lahat. Pinakain niya ito ng mainit na sabaw, pinunasan ang kanyang katawan, at binantayan gabi-gabi. Si Mina, na sa una ay takot, ay nagsimulang maawa.

Sa ika-apat na araw, ang lalaki ay nagmulat ng mga mata.

Ang kanyang mga mata ay blangko. Puno ng pagkalito. “Nasaan… nasaan ako?”

Lumapit si Lia. “Ligtas po kayo. Natagpuan namin kayo sa gubat. Inilibing kayo nang buhay.”

Sinubukan ng lalaking bumangon, ngunit napahawak siya sa kanyang ulo. “Ang… ang ulo ko… wala… wala akong maalala.”

Natigilan si Lia. “Anong pangalan ninyo?”

Umiling ang lalaki. “Hindi… hindi ko alam. Sino ka? Sino ako?”

Ang lalaking kanilang iniligtas ay may amnesia.

Dahil sa awa, at dahil sa kawalan ng ibang pagpipilian, ay napagdesisyunan ni Lia na alagaan muna ang lalaki hanggang sa bumalik ang kanyang alaala. Tinawag siya ni Mina na “Adan,” dahil para siyang si Adan na kinuha mula sa lupa.

Lumipas ang mga linggo. Si “Adan” ay mabilis na lumakas. Ang kanyang mga sugat ay naghilom, ngunit ang kanyang alaala ay hindi bumalik.

Sa kanyang paggaling, si Adan ay nagsimulang tumulong sa mag-ina. Nagulat si Lia. Ang lalaking ito, na halata sa kanyang mga kamay na hindi sanay sa mabigat na trabaho, ay pilit na natutong magsibak ng kahoy. Natutong magkumpuni ng kanilang sirang bubong. Natutong mag-igib ng tubig.

Ang pinakamalaking pagbabago ay nangyari kay Mina. Sa unang pagkakataon sa loob ng tatlong taon, muling tumawa nang malakas si Mina. Si Adan, na tila may natural na talino sa mga numero, ay tinuruan si Mina ng Matematika. Nagkukwento siya ng mga bagay na hindi niya alam kung saan nanggaling—mga kwento tungkol sa matataas na gusali at malalayong lugar.

Naging isang ama siya kay Mina.

At si Lia… si Lia ay nakaramdam ng isang bagay na matagal na niyang ibinaon: seguridad. Ang presensya ng isang lalaki sa kubo, isang lalaking nagpoprotekta sa kanila, ay nagbigay sa kanya ng kapayapaang matagal nang nawala. Ang dating tahimik nilang hapunan ay napuno ng kwentuhan.

Isang gabi, habang si Mina ay natutulog, nag-usap sina Lia at Adan sa labas ng kubo, sa ilalim ng buwan.

“Lia, salamat,” sabi ni Adan. “Binigyan ninyo ako ng pangalawang buhay. Kahit hindi ko alam kung sino ako, pakiramdam ko… dito ako nababagay. Ang buhay ko dati… pakiramdam ko, puno ‘yon ng… kadiliman.”

“Lahat tayo ay may kadiliman, Adan,” sagot ni Lia, ang kanyang mga mata ay nakatitig sa gubat. “Ang mahalaga ay kung paano tayo lumalabas doon.”

Si Lia ay nagsimulang mahulog ang loob kay Adan. At naramdaman niyang ganoon din si Adan sa kanya. Isang pag-ibig na ipinanganak mula sa trahedya at awa.

Ngunit ang tadhana ay may huling baraha na hindi pa ibinababa.

Isang araw, kinailangan ni Lia na pumunta sa bayan para ibenta ang isang buong sako ng ube. Si Adan at Mina ay naiwan sa kubo.

Habang nasa palengke, napadaan si Lia sa isang tindahan ng dyaryo. Isang lumang dyaryo, marahil ay tatlong buwan na ang nakalipas, ang nakalatag bilang pambalot ng isda. Ngunit isang mukha sa front page ang nagpatigil sa kanyang paghinga.

Ang kanyang dugo ay tila nagyelo. Ang kanyang mga binti ay naging parang haligi.

Ang ulo ng balita: “REAL ESTATE MOGUL NA SI DON MARCUS ELIZALDE, NAWAWALA. HINALA NG MGA AWTORIDAD, KIDNAPPING O FOUL PLAY.”

Ang mukha sa litrato. Ang mukha ng lalaking tinatawag niyang Adan. Ang mukha ng lalaking minamahal na ng kanyang anak. Ang mukha ng lalaking nagsisimula na rin niyang mahalin.

Marcus Elizalde.

Elizalde.

Ang pangalan ay umalingawngaw sa kanyang isipan na parang isang bomba. Elizalde Holdings. Ang kumpanyang sumira sa kanyang asawa. Ang kumpanyang pumatay kay David.

Ang lalaking iniligtas niya. Ang lalaking kanyang inalagaan. Ay ang mismong demonyo na sumira sa kanyang buhay.

Ang pagkahilo ni Lia ay halos nagpatumba sa kanya. Dali-dali siyang tumakbo pabalik sa gubat, ang mga ube na pinaghirapan niya ay naiwan. Ang kanyang tanging dala ay ang maruming piraso ng dyaryo.

Tumakbo siya nang walang tigil, ang mga luha ng galit at pait ay humahalo sa kanyang pawis.

Pagdating niya sa kubo, si “Adan” at Mina ay masayang naglalaro ng sungka.

“Adan!” sigaw ni Lia, ang kanyang boses ay basag at puno ng isang emosyon na hindi pa naririnig ni Mina kailanman.

Napahinto ang dalawa.

“Inay?” takot na tanong ni Mina.

“Umalis ka sa tabi niya, Mina!” sigaw ni Lia.

“Lia, anong problema?” tanong ni Adan, tumatayo, naguguluhan.

Inihagis ni Lia ang dyaryo sa dibdib ng lalaki. “Marcus Elizalde… ‘yan ba ang pangalan mo?”

Kinuha ni Marcus (Adan) ang dyaryo. Tinitigan niya ang kanyang sariling mukha. Ang kanyang mga mata ay nanlaki. Ang mga alaala ay nagsimulang bumalik na parang isang rumaragasang tren—ang kanyang opisina, ang kanyang kotse, ang kanyang kayamanan…

“Ako… ako nga,” bulong niya.

“Hayop ka!” sigaw ni Lia, kinuha ang itak na nakasabit sa pader. “Hayop ka! Alam mo ba kung sino ako? Alam mo ba kung anong ginawa mo sa amin?”

“Lia, ibaba mo ‘yan!”

“Ako si Lia! Asawa ni David! Si David, ang lalaking ipinapatay mo para lang makuha ang lupa niya! Pinasira mo ang negosyo niya! Tinawag ninyong suwisidyo ang pagpatay! Ikaw! Ikaw ang dahilan kung bakit kami naghihirap dito sa gubat!”

Itinutok ni Lia ang itak sa leeg ni Marcus. Si Mina ay humahagulgol sa isang sulok.

Si Marcus, sa halip na matakot, ay natigilan. David. Lia. Ang pangalan. Naalala niya. Naalala niya ang isang maliit na kontratista na matapang na tumanggi sa kanyang alok. Naalala niya ang kanyang business partner, si Victor, na nagsabing “Ako na ang bahala doon.”

“Lia… pakinggan mo ako…”

“Hindi! Ang kapalit ng buhay ng asawa ko ay buhay mo! Dapat hinayaan na kitang mabulok sa lupang ‘yon!”

“Lia, hindi ko pinatay si David!” sigaw ni Marcus.

“Sinungaling!”

“Oo, dinaya ko siya sa negosyo! Pinilit ko siyang ibenta ang lupa! Pero hindi ko siya pinatay! Ang business partner ko, si Victor… siya! Nalaman ko ang ginawa niya! Nalaman kong ipinapatay niya si David! At ‘yon… ‘yon ang dahilan kung bakit ako inilibing!”

Humingal si Marcus, ang mga alaala ay kumpletong bumalik. “Gusto ko nang kumalas sa kumpanya. Gusto kitang hanapin, Lia. Gusto kong ibalik ang lahat. Gusto kong aminin ang kasalanan ko. Nalaman ni Victor ang plano ko. Siya… siya ang nagtangka sa buhay ko. Siya ang nag-utos na ilibing ako nang buhay sa gubat na ‘to!”

Natigilan si Lia. Ang itak ay nanginginig sa kanyang kamay.

“Totoo ba ‘yan?”

“Totoo, Lia. Nanunumpa ako. Isa akong masamang tao. Naging sakim ako. Pero hindi ako mamamatay-tao. Ang lalaking sumira sa buhay ko… ay ang siya ring sumira sa buhay mo.”

Ang katahimikan sa kubo ay binasag ng malalakas na yabag sa labas.

Bumukas ang pinto nang malakas. Pumasok ang tatlong lalaking naka-itim. At sa likod nila, isang lalaking naka-eleganteng barong.

“Victor,” bulong ni Marcus.

“Marcus, Marcus,” ngumiti si Victor. “Ang galing mo palang magtago. Parang isang daga sa gubat. At sino ito? Ang byuda ni David? Tsk. Tadhana nga naman. Dalawang problema sa isang lugar.”

“Victor, wala kang puso!” sigaw ni Marcus.

“Puso? Walang lugar ang puso sa negosyo, Marcus. Natutunan ko ‘yan sa’yo. Ngayon, tatapusin na natin ang dapat sanang natapos tatlong buwan na ang nakalipas.”

Itinaas ng mga goons ang kanilang baril, itinutok kay Marcus.

Ngunit bago pa nila makalabitin ang gatilyo, si Lia, na tila nagising sa kanyang pagkakatulag, ay kumilos. Inihagis niya ang mainit na kaldero ng kumukulong kanin sa mukha ng goon na pinakamalapit sa kanya.

Sumigaw ang lalaki sa sakit.

Ginamit ni Marcus ang pagkakataon. Sinugod niya si Victor. Si Lia naman, gamit ang kanyang itak, ay buong tapang na hinarap ang isa pang goon.

Ang munting kubo ay naging isang larangan ng digmaan. Si Mina ay sumisigaw sa ilalim ng mesa.

Ang laban ay hindi patas. Ngunit sina Marcus at Lia ay lumalaban hindi lang para sa kanilang buhay, kundi para sa katarungan.

Isang putok ng baril ang umalingawngaw.

Natigilan ang lahat.

Si Lia, na nakikipag-agawan sa baril, ay napatingin sa kanyang tagiliran. May dugo.

“Lia!” sigaw ni Marcus.

Ang galit ni Marcus ay sumabog. Ginamit niya ang lahat ng kanyang lakas, ang lakas na nakuha niya sa pagsisibak ng kahoy at pag-iigib, at ibinalibag si Victor sa pader. Nawalan ng malay ang kanyang dating partner.

Ang dalawang goon, nakitang natalo na ang kanilang amo at narinig ang papalapit na mga sirena (isang kapitbahay pala ang nakarinig ng gulo at tumawag ng pulis), ay mabilis na tumakbo palayo.

Lumapit si Marcus kay Lia, na nakahiga na sa sahig, hawak ang kanyang tagiliran.

“Lia, huwag kang bibitaw. Parang awa mo na,” umiiyak na sabi ni Marcus, habang pinipigilan ang pagdurugo.

“Adan…” bulong ni Lia. “Si… si Mina…”

“Ligtas siya. Ligtas tayo.”

“Marcus,” sabi ni Lia, hinahawakan ang kanyang mukha. “Pinatawad na kita. Pinatawad na kita para kay David. Alagaan mo si Mina…”

“Hindi, Lia! Sabay nating aalagaan si Mina! Lumaban ka!”

Dumating ang mga pulis. Dinakip nila si Victor. Si Lia ay mabilis na isinakay sa ambulansya, kasama si Marcus at Mina.

Ang operasyon ay tumagal ng anim na oras. Ang bala ay tumama malapit sa kanyang puso.

Naghintay si Marcus at Mina sa labas. Si Mina ay nakayakap sa lalaking dati niyang tinawag na Adan. Si Marcus ay nakatitig sa kanyang mga kamay—mga kamay na dati’y pumipirma lang ng mga kontratang sumisira ng buhay, ngayon ay puno ng dugo ng babaeng nagligtas sa kanya.

Lumabas ang doktor. “Nagawan namin ng paraan. Stabil na siya. Malakas siyang babae. Milagro ang pagkaligtas niya.”

Napaiyak si Marcus. Niyakap niya si Mina.

Lumipas ang isang taon.

Ang Gubat ng Katahimikan ay hindi na isang lugar ng takot.

Si Victor at ang kanyang mga kasamahan ay napatunayang nagkasala sa pagpatay kay David at sa attempted murder kay Marcus at Lia. Ang Elizalde Holdings ay halos bumagsak.

Ngunit muling itinayo ito ni Marcus. Ngunit sa ibang pangalan. Itinayo niya ang “David-Lia Foundation.” Ang kumpanya ay hindi na gumigiba ng mga komunidad, kundi nagtatayo ng mga murang pabahay, mga paaralan, at mga ospital sa mga liblib na lugar.

Ang kubo nina Lia ay nandoon pa rin. Ngunit sa tabi nito, nakatayo ang isang maganda at matibay na bahay.

Si Lia ay ganap nang gumaling. Nakatayo siya sa kanilang bagong balkonahe, katabi si Mina, na ngayon ay nag-aaral na sa isang magandang eskwelahan.

Dumating si Marcus, hindi na naka-suit, kundi naka-simpleng polo shirt lang. May dala siyang isang bayong ng mangga.

“Para sa paborito kong mga babae,” sabi niya, ngumingiti.

“Tito Marcus!” sigaw ni Mina, at yumakap sa kanya.

Tumingin si Marcus kay Lia. Ang kanilang mga mata ang nag-usap. Wala nang pait. Wala nang galit. Ang naroon ay isang malalim na pag-unawa at isang uri ng pagmamahal na mas matibay pa sa dugo. Hindi ito ang romantikong pag-ibig na inaasahan ng lahat; ito ay isang pagmamahal na nabuo mula sa kapatawaran, pagbabayad-sala, at isang pangakong magkasamang bubuuin ang mga nasira.

“Handa ka na?” tanong ni Marcus.

Tumango si Lia. “Handa na.”

Magkasama silang tatlo na naglakad papasok sa gubat. Hindi para manguha ng ube. Kundi para pasinayaan ang bagong tayong palaruan para sa mga bata ng Baryo San Isidro, sa mismong lugar kung saan nila unang hinukay si Marcus.

Ang lugar na dating libingan ay naging isang lugar ng bagong simula. Natutunan ni Lia na ang buhay ay hindi nagtatapos sa trahedya. At natutunan ni Marcus na ang tunay na halaga ay hindi ang kayamanang iyong tinatago, kundi ang buhay na iyong nililigtas—lalo na kung ang buhay na iyon ang siyang magliligtas din sa’yo.

(Wakas)

Para sa iyo na nagbasa, ano sa tingin mo ang mas malakas na puwersa sa kwentong ito: ang galit na dulot ng kawalan ng katarungan, o ang kapangyarihan ng pagpapatawad na maghilom kahit sa pinakamalalim na sugat? At kung ikaw si Lia, bibigyan mo pa ba ng puwang sa buhay mo ang lalaking naging sanhi ng iyong pinakamatinding pighati?

Ibahagi ang iyong mga saloobin sa comments section.