Malakas ang buhos ng ulan sa lungsod ng Makati nang gabing iyon. Ang mga ilaw ng mga sasakyan ay tila mga bituin na lumalangoy sa basang kalsada. Sa loob ng sikat na restaurant na “Casa dela Fuente,” abala ang lahat. Ito ang oras ng dinner rush. Puno ang mga mesa ng mga negosyante, pamilya, at mga magkasintahan na nag-eenjoy sa mainit na pagkain at magandang musika. Sa gitna ng kaabalahan, mabilis na kumikilos si Sarah. Siya ay bente-otso anyos, isang waitress na halos tatlong taon na sa serbisyo. Sa likod ng kanyang matamis na ngiti at mabilis na serbisyo, may tinatagong mabigat na pasanin si Sarah. Ang kanyang kaisa-isang anak na si Boknoy, limang taong gulang, ay kasalukuyang nasa ospital dahil sa malalang pneumonia. Ang kanyang sweldo ay kulang pa pambayad sa renta, at ngayon, kailangan pa niyang maghanap ng pambili ng mamahaling antibiotic.

“Sarah! Table 5, follow up daw ng order! Bilisan mo!” sigaw ni Mr. Gardo, ang kanilang masungit na Manager. Si Mr. Gardo ay kilala sa pagiging matapobre. Palibhasa’y pinsan ng may-ari (o iyon ang sabi niya), akala mo ay siya na ang hari ng kumpanya. Madalas niyang ipahiya ang mga staff sa harap ng customers. “Opo, Sir Gardo! Papunta na po!” sagot ni Sarah habang binabalanse ang tray ng mga pagkain. Pagod na pagod na ang katawan ni Sarah. Hindi pa siya kumakain ng tanghalian dahil nagtipid siya para may maipadala sa ospital. Hilo na siya, pero kailangan niyang kumayod.

Biglang bumukas ang glass door ng restaurant. Pumasok ang malamig na hangin at amoy ng ulan. Kasabay nito, pumasok ang isang matandang lalaki. Nakasuot ito ng punit-punit na jacket na halatang napulot lang sa basurahan. Ang kanyang pantalon ay marumi, at ang kanyang sapatos ay butas-butas na nilagyan lang ng plastik para hindi mabasa ang paa. Ang kanyang buhok ay mahaba at magulo, at ang kanyang balbas ay puting-puti na may bahid ng dumi. Nanginginig siya sa ginaw. Ang kanyang mga mata ay lubog at punong-puno ng pagmamakaawa.

Natahimik ang mga nasa malapit na mesa. Nagtakip ng ilong ang isang donya. “Yuck! Guard! Bakit niyo pinapasok ‘yan?” reklamo ng isang customer. Agad na sumugod si Mr. Gardo mula sa counter. Ang mukha niya ay pulang-pula sa galit. “Hoy! Tanda! Anong ginagawa mo dito?! Hindi ito charity ward! Lumayas ka!” sigaw ni Mr. Gardo.

“Boss… kahit tubig lang po… at mainit na sabaw… kahit tira-tira… gutom na gutom na po ako… tatlong araw na akong hindi kumakain…” garalgal na pakiusap ng matanda. Halatang hirap na hirap itong magsalita. “Wala akong pakialam!” bulyaw ni Mr. Gardo. “Nakaka-apekto ka sa gana ng mga customer ko! Ang baho mo! Guard! Kaladkarin niyo palabas ‘to! Ngayon din!”

Hinawakan ng guard ang braso ng matanda. “Halika na, Tay. Huwag na kayong gumawa ng gulo,” sabi ng guard na napipilitan lang din. “Parang awa niyo na… mamatay na ako sa gutom…” iyak ng matanda habang pilit na kumakapit sa hamba ng pinto.

Hindi nakatiis si Sarah. Nakita niya ang kanyang yumaong tatay sa mukha ng matanda. Nakita niya ang kanyang anak na may sakit. Naisip niya, paano kung ang anak niya ang nasa sitwasyon na iyon at walang tumulong? Mabilis na ibinaba ni Sarah ang tray sa counter at tumakbo papunta sa pinto.

“Teka lang po!” sigaw ni Sarah. Hinarangan niya ang guard at si Mr. Gardo.

“Sarah? Anong ginagawa mo? Bumalik ka sa trabaho mo!” utos ni Mr. Gardo.

“Sir, maawa naman po kayo. Tao rin po siya. Gutom na gutom na po ‘yung matanda. Bumabagyo sa labas,” pakiusap ni Sarah.

“Wala akong pakialam! Negosyo ito, hindi DSWD! Kung gusto mong tumulong, doon ka sa labas!”

Huminga nang malalim si Sarah. Kinuha niya ang kanyang wallet mula sa bulsa ng kanyang apron. Alam niyang ang laman noon ay ang huling limang daan na pamasahe niya at pambili ng gamot. Pero hindi niya kayang tiisin ang konsensya niya.

“Sir, ako po ang magbabayad,” matapang na sabi ni Sarah. “Customer ko siya. Kakain siya dito. Babayaran ko ang order niya, full price.”

Natahimik si Mr. Gardo. Tiningnan niya si Sarah nang masama. “Sigurado ka? Baka mamaya ay wala ka na ngang pamasahe pauwi. Sige, magbayad ka. Pero kapag may nagreklamo na customer dahil sa amoy niya, ikaw ang tatanggalin ko sa trabaho!”

“Opo, Sir. Ako po ang bahala,” sagot ni Sarah.

Inalalayan ni Sarah ang matanda papunta sa isang mesa sa sulok, malayo sa ibang tao para hindi na magalit si Mr. Gardo. Kumuha siya ng malinis na tuwalya at pinunasan ang basang buhok ng matanda.

“Tay, dito po kayo. Anong gusto niyo?” malambing na tanong ni Sarah.

“Kahit ano lang, Ineng. Basta mainit,” nanginginig na sagot ng matanda.

Umorder si Sarah ng pinakamahal at pinakamasarap na soup ng restaurant, kanin, at isang order ng fried chicken. Ibinigay niya ang huling pera niya sa cashier. Nang dumating ang pagkain, halos maiyak ang matanda. Kumain ito nang mabilis, parang takot na baka agawin pa sa kanya ang pagkain.

Habang kumakain ang matanda, binantayan siya ni Sarah. Pinainom niya ito ng tubig.

“Salamat, anak. Hulog ka ng langit,” sabi ng matanda habang pinupunasan ang bibig. “Bakit mo ito ginawa? Narinig ko ang boss mo, pwede kang mawalan ng trabaho.”

Ngumiti si Sarah nang mapait. “Okay lang po ‘yun, Tay. Sanay na ako sa hirap. Ang mahalaga, nalaman kong hindi kayo gutom ngayong gabi. May anak din po kasi ako, may sakit. Iniisip ko na lang, kapag gumagawa ako ng mabuti sa iba, baka may gumawa rin ng mabuti sa anak ko.”

Napatigil ang matanda. Tinitigan niya si Sarah. Ang mga mata niyang kanina ay parang patay na, ngayon ay nagkaroon ng kakaibang kislap. “May sakit ang anak mo?”

“Opo, pneumonia. Nasa public hospital siya ngayon. Pero gagaling din ‘yun. Matatag ‘yun eh,” sagot ni Sarah, pilit na nagpapakatatag kahit gusto na niyang umiyak.

Kumuha ang matanda ng isang tissue paper. Humiram siya ng ballpen kay Sarah. May isinulat siya sa tissue.

“Wala akong maibabayad sa’yo ngayon, Ineng. Pero ito, tanggapin mo. Itago mo ‘yan.”

Inabot ng matanda ang tissue. Tiningnan ito ni Sarah. Nakasulat doon: “Ang kabutihan ay hindi nasusukat sa yaman, kundi sa puso. – R.D.L.”

Ngumiti si Sarah. “Salamat po, Tay. Aalis na po ba kayo?”

“Oo, kailangan ko nang umalis. Baka pagalitan ka pa lalo ng boss mo. Hinding-hindi kita makakalimutan, Sarah.”

Inihatid ni Sarah ang matanda sa labas. Binigay pa niya ang kanyang payong kahit alam niyang mababasa siya pauwi. Pinanood niya itong maglakad palayo sa dilim. Pagbalik niya sa loob, sinalubong siya ng palakpak na may halong pang-aasar ni Mr. Gardo.

“Wow! Very touching! Palakpakan natin ang Santa ng restaurant! Sarah, dahil wala ka nang pera, maglakad ka pauwi ha? At linisin mo ‘yung inupuan ng pulubi mo, baka may kuto!”

Tiniis ni Sarah ang lahat. Nang gabing iyon, naglakad siya ng limang kilometro pauwi. Basang-basa, gutom, at pagod. Pagdating sa ospital, niyakap niya ang anak niya. “Anak, sorry wala akong dalang gamot ngayon ha. Bukas, gagawan ni Mama ng paraan.”

Lumipas ang dalawang araw. Lunes ng umaga. Pumasok si Sarah sa trabaho na mabigat ang pakiramdam. Final notice na ng ospital. Kailangan na niyang magbayad.

Habang naglilinis siya ng mesa, biglang nagkagulo sa labas.

“Uy! Tignan niyo! May convoy!” sigaw ng isang waiter.

Napatingin silang lahat sa bintana. Tatlong makikintab na itim na limousine ang huminto sa tapat ng restaurant. May mga bodyguard na bumaba at nagbukas ng pinto.

Pumasok si Mr. Gardo, taranta. “Ayusin niyo ang sarili niyo! Baka VIP guest ‘yan! Baka politiko o artista! Bilis!”

Bumukas ang pinto ng restaurant. Pumasok ang dalawang bodyguard na naka-suit. Sumunod sa kanila ang isang matandang lalaki.

Naka-suot ito ng mamahaling grey suit na halatang galing sa Europa. Ang kanyang sapatos ay makintab na leather. May hawak siyang tungkod na may gintong hawakan. Ang kanyang buhok ay maayos na, at ang kanyang balbas ay ahit na.

Pero ang mga mata niya… kilalang-kilala ni Sarah ang mga matang iyon.

Natulala si Sarah. Nabitawan niya ang hawak na basahan.

Ang matandang lalaki ay ang “pulubi” na pinakain niya noong nakaraang gabi!

Lumapit si Mr. Gardo, todo ngiti, halos yumuko na sa lupa. “Good morning, Sir! Welcome to Casa dela Fuente! It is an honor! VIP table po ba?”

Hindi pinansin ng matanda si Mr. Gardo. Ni hindi siya tumingin dito. Inikot niya ang kanyang paningin sa buong restaurant hanggang sa makita niya si Sarah na nakatayo sa gilid, gulat na gulat.

Ngumiti ang matanda at naglakad palapit kay Sarah.

“Hello, Sarah,” bati ng matanda. Ang boses niya ay buo at may awtoridad, malayo sa garalgal na boses noong isang gabi.

“T-Tay? Kayo po ba ‘yan?” nauutal na tanong ni Sarah.

“Ako nga,” sagot ng matanda. Humarap siya sa lahat. “Ako si Don Roberto Dela Fuente. Ang may-ari ng Casa dela Fuente Group of Companies.”

Nanlaki ang mga mata ni Mr. Gardo. Namutla siya. Parang inalisan ng dugo ang kanyang mukha. Ang “pulubi” na ipinaladkad niya ay ang mismong CHAIRMAN at may-ari ng kumpanyang pinagtatrabahuhan niya! Ang Casa dela Fuente ay ipinangalan sa kanya! Bihira siyang makita dahil lagi siyang nasa abroad, kaya hindi siya namukhaan ng mga bagong staff.

“Sir Roberto… Chairman…” nanginginig na sabi ni Mr. Gardo. “K-Kayo po pala ‘yan… nagbibiro lang po ako noong isang gabi… protocol lang po…”

“Protocol?” galit na tanong ni Don Roberto. Ang boses niya ay dumagundong sa buong restaurant. “Protocol ba ang pagbawalan ang isang gutom na tao na kumain? Protocol ba ang manakit at manghiya ng kapwa? Sinubukan ko kayo. Nagpanggap akong pulubi para makita ko kung paano niyo tratuhin ang mga taong walang maibabayad sa inyo. At nabigo ka, Mr. Gardo.”

Lumapit si Don Roberto kay Mr. Gardo. “You are FIRED. Get out of my restaurant. Ayoko ng mga empleyado na walang puso. At sisiguraduhin kong wala nang tatanggap na restaurant sa’yo sa buong Maynila.”

Kinaladkad ng mga bodyguard si Mr. Gardo palabas, pareho ng ginawa nila sa “pulubi” noon.

Bumaling si Don Roberto kay Sarah. “Pero ikaw, Sarah… ikaw ang nagligtas sa reputasyon ng kumpanyang ito. Ipinakita mo na may natitira pang kabutihan sa mundo.”

Naglabas ng isang tseke si Don Roberto. Iniabot niya ito kay Sarah. Nanlaki ang mata ni Sarah. Isang Milyong Piso.

“Sir… hindi ko po matatanggap ‘to… sobra-sobra po ito,” iyak ni Sarah.

“Tanggapin mo,” utos ni Don Roberto. “Para ‘yan sa anak mo. Bayaran mo ang ospital. Ipagamot mo siya sa pinakamagaling na doktor. Sagot ko na ang lahat.”

Hindi makapaniwala si Sarah. Napaluhod siya at umiyak sa pasasalamat.

“At hindi lang ‘yan,” dagdag ni Don Roberto. “Simula ngayon, hindi ka na waitress. Ikaw na ang bagong Manager ng branch na ito. At bibigyan kita ng scholarship para makatapos ka ng pag-aaral kung gusto mo. Kailangan ko ng mga taong katulad mo na mamumuno sa kumpanya ko.”

Nagsipalakpakan ang mga tao sa restaurant. Ang mga kasamahan ni Sarah na dati ay tumatawa sa kanya ay ngayon ay umiiyak na rin sa tuwa para sa kanya.

Mula noon, nagbago ang buhay ni Sarah. Gumaling ang kanyang anak na si Boknoy. Naging mahusay na Manager si Sarah at naging inspirasyon sa lahat. Si Don Roberto naman ay madalas na bumibisita, hindi bilang boss, kundi bilang isang lolo kay Boknoy.

Napatunayan ni Sarah na ang kabutihan ay parang boomerang. Kung ano ang ibinato mo sa mundo, babalik at babalik din ito sa’yo nang higit pa sa inaasahan mo. Ang tinapay na ibinigay niya, at ang pusong inalay niya, ay naging susi sa pagbabago ng kanyang kapalaran.

Kayo mga ka-Sawi, anong gagawin niyo kung may pumasok na pulubi sa trabaho niyo? Tutulungan niyo ba oandidirihan? Naniniwala ba kayo na ang paggawa ng mabuti ay laging may kapalit na biyaya? Mag-comment sa ibaba at i-share ang kwentong ito para magbigay ng pag-asa sa iba! 👇👇👇