Naging sentro ng mainit na diskusyon nitong mga nagdaang araw ang pag-atake ng mga operatiba ng PNP at NBI sa iba’t ibang tirahan at condo unit na inuugnay kay dating Ako Bicol Representative Zaldy Co. Sa kabila ng ulat na nasa ibang bansa na siya, itinuloy pa rin ng mga awtoridad ang pagpunta sa kanyang mga tahanan matapos ilabas ng Sandiganbayan ang warrant of arrest kaugnay ng imbestigasyon sa umano’y maanomalyang flood control projects.

At dahil dito, kumalat ang samu’t saring opinyon online. May mga nagtanong, may nang-inis, may nanglait, at may mga nagsabing “sayang lang ang oras” ng pulis dahil alam naman daw ng lahat na wala na si Co sa bansa. Pero habang lumalakas ang ingay ng espekulasyon, unti-unting lumilinaw ang tunay na dahilan sa likod ng galaw ng mga awtoridad—at ito ang mas nakakagulat kaysa sa mga banat sa social media.

Nagsimula ang lahat nang maglabas ng video si Pangulong Bongbong Marcos Jr., kung saan malinaw niyang sinabi na may 17 indibidwal na may aktibong warrant of arrest. Isa rito ang pangalan ni Zaldy Co, na matagal nang binabantayan dahil sa mga kontrobersiyang bumabalot sa ilang proyekto ng gobyerno. Naging mabilis ang aksyon ng PNP at NBI, at hindi nagtagal ay sinubukan nilang i-serve ang warrant sa mga kilalang tirahan ng dating kongresista.

Isang condo sa Bonifacio Global City ang unang binisita. Doon, kinumpirma ng security personnel na wala nang nakatira sa unit na konektado kay Co at higit isang buwan na raw itong bakante. Sa unang tingin, parang simpleng impormasyon ito. Pero kung susuriing mabuti, may mas malalim pa pala.

Habang marami ang nagtatawa sa social media, may mga eksperto namang nagsimulang magsalita. At dito nagsimulang mabago ang takbo ng usapan.

Isang political analyst at law professor, si Atty. Irene Jua, ang nagpaliwanag sa isang programang pambalita kung bakit kahit alam ng ilan na wala na si Co sa Pilipinas, kailangan pa ring puntahan ng pulis ang kanyang mga tahanan at personal na i-check ang bawat address.

Ayon sa kaniya, bahagi ito ng tamang proseso ng batas. Hindi pwedeng basta mag-report ang pulis na “wala na siya sa Pilipinas” kung wala silang sariling pagkumpirma. Kailangang personal nilang puntahan ang mga kilalang tirahan ng taong may warrant, kailangan nilang magtanong, mag-dokumento, at tiyaking makita nila mismo ang sitwasyon bago gumawa ng opisyal na report.

Ito raw ang nagti-trigger ng mga susunod na hakbang—tulad ng pag-activate ng lookout bulletin, pag-coordinate sa immigration, at ang mas malaking proseso: ang posibilidad ng paghingi ng Red Notice mula sa Interpol. Sa madaling salita, hindi ito simpleng pag-serve ng warrant; ito ang unang hakbang para mapagana ang mas malalim na mekanismo ng batas mula lokal hanggang international level.

Para sa ilang kritiko, pinalalabas nila na “naglolokohan” lamang ang pulisya. Ngunit ayon sa legal experts, kabaliktaran ang nangyayari: ito ang wastong paraan ng pagpapatupad ng batas. Hindi maaaring laktawan ang dokumentasyon, hindi maaaring ipagwalang-bahala ang proseso, at lalo’t hindi pwedeng gumawa ng report base lamang sa tsismis o public assumption. Kaya kahit alam ng ilan na nasa abroad si Co, kailangan pa ring patunayan ito ng mismong mga operatiba bago umusad ang susunod na yugto.

Habang nagiging malinaw ang mga detalye, hindi pa rin humuhupa ang init ng usapan. Bukod kay Co, marami pang ibang personalidad ang kasama sa listahan ng warrant, at isa-isa nang gumagalaw ang awtoridad para hanapin sila. Sa kabilang banda, patuloy ang mga reaksiyon sa social media—may nagdududa, may natatakot, may natutuwa, at may mga nalilito kung ano na nga ba ang susunod na mangyayari.

Sa huli, ang mahalaga ay malinaw ang naging pahayag ng mga eksperto: hindi ito simpleng pagpapakita, hindi ito “drama,” at hindi ito aksyon na walang saysay. Ang pagpunta sa mga condo at bahay ni Co ay bahagi ng mas malaking proseso upang maiangat sa international level ang kaso, lalo na kung patunayang wala na nga siya sa bansa.

At kung tama ang takbo ng usapan, posibleng may mga mas malalaking galaw pang nakahanda—galaw na maaaring magbukas ng panibagong yugto sa imbestigasyon, at posibleng magdulot ng mas malalaking epekto sa mga personalidad na sangkot.

Habang patuloy na gumugulong ang usapin, isang bagay ang malinaw: umpisa pa lang ito ng mas mahaba at mas kombikadong serye ng legal na proseso. At ngayon pa lang, ramdam na ng publiko na hindi ito basta-bastang imbestigasyon. Ito ay laban ng impormasyon, batas, at katotohanan—at lahat tayo ay saksi sa bawat galaw nito.