Sa gitna ng kontrobersiyang patuloy na umiinit sa social media, muling naging sentro ng usapan ang dating kinatawan na si Zaldy Co matapos niyang maglabas ng panibagong video na puno ng mabibigat na paratang laban sa ilang matataas na opisyal ng bansa. Kung sa unang video pa lamang ay marami nang nagtaas ng kilay, sa “Part 2” ng kanyang pahayag ay mas lalo pang umingay ang usapin—lalo na nang maglabasan ang mga litratong may kinalaman sa mga maleta na aniya’y ginamit sa paghahatid ng pera.

Sa nasabing video, diretsong idinawit ni Co sina Speaker Martin Romualdez at Pangulong Bongbong Marcos. Ayon sa kanya, sila raw ang nag-utos ng paglalagay ng umano’y bilyon-bilyong halaga ng proyekto sa budget. Hindi lamang iyon—may mga bahagi pa sa video kung saan sinabi niyang siya mismo at ilang tao niya ang nag-deliver ng pera sa bahay ng dalawang opisyal, mula North Forbes hanggang Malacañang.

Ngunit bago pa man umabot sa punto ng pagbibigay ng detalye, may isa nang malinaw para sa marami: ang tono ng video ay puno ng takot at paghahabol ng kwento. Ilang ulit niyang binanggit na baka raw “patayin” siya kapag nagsalita, na tila kahawig ng pahayag ng ilang personalidad noong nakaraan na tumangging umuwi dahil sa umano’y banta sa buhay. Para sa iba, mukhang sinusubukang gumawa ng dahilan upang hindi bumalik ng Pilipinas; para naman sa ilan, seryoso raw dapat pakinggan ang mga akusasyon. Gayunman, hanggang ngayon ay nananatiling mga salita lamang ang lahat—walang ipinakitang resolbaheng ebidensya, walang dokumento, at walang malinaw na patunay.

Marahil ang pinakamalakas na bintang sa lahat ay nang sabihin niya na ang “100 billion insertion” ay napunta umano sa Pangulo, at na sila raw ang naghatid ng cash. Ngunit ang tanong ng karamihan: paano patutunayan ang ganoong klase ng alegasyon? Sa kanyang video, ipinangako niyang maglalabas ng “litrato” at “resibo.” At dito na nagsimulang madulas ang kuwento.

Ipinakita niya ang ilang larawan ng magkakadikit na maleta na aniya’y ginamit sa delivery ng pera. Ngunit hindi pa man lumilipas ang ilang minuto, mabilis na napansin ng mga netizen ang isang bagay na tila hindi napaghandaan ng naglabas ng larawan: ang mga maleta ay may sariwa pang price tag—at ang mas nakakagulat, sale tag pa ito mula sa SM Department Store.

Mabilis ang naging reaksyon ng publiko. “Kung totoong matagal nang ginamit ang mga maletang ito, bakit may bago pang presyo?” “Bakit parang kagagaling lang sa display rack?” “At bakit parang wala man lang bakas o kahit anong tanda na napuno ito ng pera?” Ito ang ilan sa mga komento ng mga netizen na nagtulak sa viral status ng isyu.

Marami ang naglabas ng sariling pagsusuri. May kumalat pang mga litrato ng aktwal na maleta sa SM, kaparehong-kapareho ng nasa video. May nagkomento rin na mismong label na nakalagay sa maleta ay kapareho ng inilalabas ngayon sa mga branch ng SM sa Luzon, Visayas, at Mindanao. Ang iba naman ay nagtawag sa mga crew ng department store—baka raw may nakakita ng “bulk buyer” ng magkakaparehong maleta nitong mga nakaraang araw.

Dito na nagsimulang gumulong ang tanong: kung totoo ang sinasabing mga “delivery,” bakit kailangan bumili ng bagong-bagong maleta? At bakit may price tag pa?

Sa puntong ito, maraming naniniwalang may mga bahagi ng kuwento ni Co na hindi tugma. Sa kanyang salaysay, tila siya ang nasa gitna ng lahat ng transaksyon, mula sa pakikipag-usap sa mga opisyal hanggang sa aktwal na paghahatid ng pera. Ngunit ayon sa mga tumutuligsa, kung totoo ang lahat ng sinasabi niya, bakit tila wala siyang maipakitang independent proof? Sa halip, puro “pahaging,” puro “kwento,” at puro alegasyon.

Habang mas lumalalim ang usapan, may isa pang malaking tanong: kung si Pangulong Marcos at Speaker Romualdez ang tunay na “nasa likod” ng lahat, bakit sila pa raw ang nag-utos ng imbestigasyon sa anomalya sa flood control projects? Kung sila raw ang makikinabang sakaling may tinatago sila, bakit sila mismo ang magpapasok ng audit at risk na madawit ang sarili? Para sa iba, hindi ito lohikal. Para naman sa mga naniniwala kay Co, posibleng bahagi lang daw ito ng mas malawak na plano.

Sa kabila ng lahat ng tila dramatikong pahayag, malinaw ang isang pattern sa reaksyon ng publiko: mahirap paniwalaan ang isang kwento na walang patunay, lalo na kung maraming inconsistency. Parang damit na pilit ipinapasok sa hindi kasya; kahit pilitin, lumulusot at lumalabas ang kapalpakan.

Ang mas malala pa, may lumulutang na posibilidad na ginagamit lamang ang mga maleta bilang props. Kung ang mismong ebidensya ay bagong-bili, paano pa ang sinasabing “100 billion insertion”? Sa harap ng ganitong klase ng paglalantad, may ilan na nagsasabing tila nagiging desperado na si Co. May pumupuna rin na baka sinusubukan niya lamang magamit ang gulong ito upang makakuha ng public sympathy, o kaya nama’y iwasan ang posibleng kasong kakaharapin pag-uwi sa Pilipinas.

Hindi rin nakatulong na tila wala siyang sapat na paliwanag tungkol sa sarili niyang ari-arian, kabilang ang mga air asset na matagal nang kinukwestyon ng ilan. Kung sa pahayag niya ay wala siyang natanggap na iligal na pera, saan nga ba nanggaling ang lahat ng ito?

Habang patuloy ang kanyang pagbibigay ng mga kwento, dumarami rin ang mga nagtatanong. Kung may ebidensya talaga, bakit hindi ilabas nang klaro? At kung totoo ang mga alegasyon, bakit ganoon ang presentasyon—puro salita, puro pangamba, puro dramatic lines na parang sinulat para sa pelikula?

Sa ngayon, nananatiling malabo ang buong pangyayari. Wala pang sagot mula sa mga opisyal na idinadawit, at wala ring malinaw na ebidensyang inihain si Co. Ang natitira lamang ay ingay, agam-agam, at tanong ng publiko.

At habang mas marami ang nabubuking na inconsistency, mas umiinit ang hinala na may malaking bahagi ng kwento ang hindi tumutugma sa katotohanan.

Sa dulo, iisang punto ang lumulutang: hindi sapat ang salita. Hindi sapat ang dramatiko. Hindi sapat ang props. Kung may paratang, kailangan ng pruweba—at hanggang wala iyon, mananatiling tanong ang lahat ng ito, gaano man karami ang video na ilabas.