Habang abala ang karamihan sa paggunita sa Araw ng mga Kaluluwa, dalawang magkahiwalay pero parehong nakakagulat na balita ang umani ng pansin ng mga Pilipino—ang pagbaha sa Davao City sa mismong Undas, at ang pag-amin ni Vice President Sara Duterte na araw-araw daw siyang nawawalan ng buhok.

Sa gitna ng mga kandila at dasal sa mga sementeryo, nag-viral ang mga larawan mula sa Panacan Public Cemetery sa Davao City. Makikita rito ang mga puntod na lubog sa tubig baha, habang ang mga dumadalaw ay hirap na hanapin ang libingan ng kanilang mga mahal sa buhay. Sa ilang lugar, halos hindi na makita ang pangalan sa lapida dahil natatakpan na ng tubig. Ayon sa mga residente, tuwing umuulan, madalas nang bahain ang sementeryong ito—pero mas nakakabigla na pati sa araw ng Undas, hindi pa rin ito ligtas sa ganitong sitwasyon.

Marami ang nadismaya. “Nakakalungkot kasi Araw ng mga Patay, pero pati mga puntod parang muling ‘nilibing’ sa baha,” ayon sa isang residente ng Panacan. Para sa marami, tila simbolo ito ng matagal nang isyung kinakaharap ng Davao—ang patuloy na pagbaha kahit pa bilyon-bilyon ang nailaan sa mga proyekto ng lungsod.

Ayon sa mga ulat, umabot sa mahigit ₱51 bilyon ang inilabas na pondo ng Department of Public Works and Highways (DPWH) para sa flood control at infrastructure projects sa Davao City sa loob lamang ng dalawang taon—panahon na hawak ni Congressman Paolo “Pulong” Duterte ang unang distrito ng lungsod. Sa laki ng halagang ito, marami ang nagtatanong: kung ganito kalaki ang budget, bakit tila walang pagbabago sa problema ng baha?

Ilan pang netizens ang nagsabing tila hindi akma na sa gitna ng ganitong laki ng pondo, makikita pa rin ang mga ganitong sitwasyon—mga sementeryong nilalamon ng tubig, mga kalsadang hindi madaanan, at mga komunidad na laging lumulubog tuwing bumubuhos ang ulan.

“Kung ganito ang itsura ng mga public area kahit sa sentro ng Davao, paano pa kaya sa mga liblib na lugar?” tanong ng isa sa mga netizens sa Facebook. Ang ganitong mga reaksiyon ay muling nagpasiklab ng diskusyon tungkol sa kung paano ginagastos ang mga pondo sa lokal na antas at kung gaano kalalim ang ugat ng problema sa flood control ng lungsod.

Habang lumalaganap ang mga larawang iyon ng bahang sementeryo, isa pang isyu ang umalingawngaw—ang personal na pag-amin ni Vice President Sara Duterte tungkol sa kanyang kalusugan.

Sa isang candid na pahayag, sinabi ni VP Sara na halos araw-araw daw ay may nalalagas sa kanyang buhok tuwing siya ay naliligo. “Kung napapansin ninyo, nauubos na ‘yung buhok ko. Araw-araw na lang, sobra ang nalalagas,” ani ng Pangalawang Pangulo. Kuwento pa niya, dinidikit daw niya sa tiles ang mga nalagas na buhok para mabilang at malinis bago tuluyang itapon.

Maraming nakaramdam ng pag-aalala. Para sa ilan, normal lang daw ito dala ng stress—lalo na’t kilala si VP Sara sa masinsinang iskedyul at mga mabibigat na isyung kinakaharap bilang pangalawang pangulo at dating kalihim ng edukasyon. Ngunit para sa iba, nagdulot ito ng mas malalim na katanungan: kung pati siya, ramdam na ang bigat ng stress, paano pa kaya ang karaniwang Pilipinong araw-araw na lumalaban sa problema ng buhay?

Ang mga komento sa social media ay halo-halo—may mga nagpakita ng simpatiya at nagbigay ng payo tungkol sa pag-aalaga ng buhok, habang ang iba naman ay ginawang paksa ng biro o pulitikal na diskusyon. Ang ilan ay nagsabing, “Kung stress lang ang dahilan, baka dapat magpahinga muna si Ma’am Sara,” habang ang iba ay nagbiro, “Baka pati buhok napagod na sa politika.”

Ngunit lampas sa mga meme at usapan, may aral na maaari sanang makita dito—na kahit gaano kalaki ang kapangyarihan o impluwensya ng isang tao, hindi pa rin siya ligtas sa mga simpleng problema na karaniwan ding pinagdaraanan ng marami.

Ang parehong isyu—ang pagbaha sa Davao at ang pagkalagas ng buhok ni VP Sara—ay tila magkaibang mukha ng parehong kwento: isang larawan ng pagod, pag-aalala, at pangangailangan ng pagbabago. Sa isang banda, may mga lugar sa lungsod na tila nalulunod pa rin sa parehong problema taon-taon. Sa kabila ng bilyong pondo, nananatiling nakalubog sa baha ang mga lugar na dapat sana’y matagal nang naayos. Sa kabilang banda, may lider na aminadong pagod at apektado na ng stress, isang senyales ng human side ng mga taong nasa poder ng kapangyarihan.

Sa kontekstong ito, hindi nakapagtataka kung bakit umani ng matinding reaksiyon ang dalawang isyung ito sa social media. Sa panahon ngayon, kahit ang mga simpleng detalye ng personal na buhay ng mga pulitiko ay mabilis nagiging pambansang paksa—lalo na kapag ang mga ito ay nauugnay sa mas malalaking isyu tulad ng paggamit ng pondo, kalusugan, at pananagutan sa bayan.

Habang patuloy ang ulan at mga debate sa social media, marami ang nananawagan ng masusing imbestigasyon at mas malinaw na paliwanag tungkol sa ₱51 bilyong pondo sa Davao. Samantala, marami rin ang umaasa na mabigyan ng pahinga o medikal na atensyon ang Pangalawang Pangulo para maagapan ang kanyang kondisyon.

Sa huli, parehong nagtuturo ang mga kuwentong ito sa isang mahalagang tanong: kung ang mga lider mismo ay nakararanas ng pagod at problema, at ang mga proyekto naman ng kanilang lungsod ay tila nalulunod pa rin sa mga lumang isyu, sino pa kaya ang makakahanap ng lunas sa mga problemang matagal na nating tinitiis?

Isang lungsod na nilalamon ng baha. Isang lider na nakararanas ng pagkalagas. Magkaibang kwento, pero parehong sumasalamin sa kalagayan ng bansa—pagod, puno ng alon ng problema, at patuloy na umaasa na balang araw, may darating na tunay na pagbabago.