May Bahagharing Ginto nga ba sa Baha?
Sa isang Senate hearing na tila eksena sa isang political thriller, nabunyag ang umano’y matagal nang sikretong umiikot sa likod ng mga multi-bilyong pisong infrastructure projects ng gobyerno—lalo na sa ilalim ng Department of Public Works and Highways (DPWH).

Ang dating tahimik na pangalan ng St. Gerard Construction ay ngayo’y laman ng balita, matapos umaming kumikita sila ng bilyon-bilyong piso sa mga proyekto ng gobyerno sa nakalipas na tatlong administrasyon—mula kay Noynoy Aquino, Rodrigo Duterte, hanggang sa kasalukuyang Marcos Jr. administration.

Bilyon-Bilyon Kada Presidente

Sa tala ng Philippine Center for Investigative Journalism (PCIJ), tinatayang:

₱10.77B ang nakuha nilang proyekto sa panahon ni PNoy

₱12.3B sa panahon ni Duterte

At sa unang 3 taon pa lang ni Marcos Jr., pumalo na agad sa ₱31B

Bagama’t itinanggi ng kanilang kinatawan na ganito kataas ang halaga, inamin niyang malapit ito sa katotohanan.

Pero ang tunay na bomba? Hindi lang ang laki ng perang nasasakop ng kontrata—kundi kung paano ito “naipapasa,” at kung saan talaga napupunta ang pondo.

“30% lang napupunta sa aktwal na proyekto”

Ayon mismo kay Engr. Bryce Hernandez, isang dating Assistant District Engineer ng DPWH sa Bulacan, sa flood control projects, 25% hanggang 30% lang ang aktwal na ginagastos para sa proyekto.

Ibig sabihin: kung ang halaga ng isang flood control project ay ₱100 milyon, ₱30 milyon lang ang talagang napupunta sa aktwal na paggawa—ang natitira’y napupunta sa “cuts”, “overhead”, at “arrangements”.

Para sa mga proyekto tulad ng roads at buildings, medyo mas mataas, pero hindi pa rin sapat—nasa 45% hanggang 50% lang daw ang napupunta sa aktwal na konstruksyon.

Overpricing sa Blueprint Pa Lang

Ayon kay Hernandez, hindi lang sa execution nagsisimula ang katiwalian. Sa mismong plano pa lang, napapalobo na ang costing.

Kung 100 pirasong bakal lang ang kailangan, 200 ang ilalagay sa plano.

Ang presyo ng materyales? Mataas na agad ang markup bago pa man ito bilhin.

May dagdag na “handling fee,” at sinasabing may kasamang 25–30% para sa “proponent” (madalas ay political figure o opisyal), at 8.5% sa opisina.

Dalawang Ulit nang Na-Blacklist, Pero Nakakabalik Pa Rin

Ang St. Gerard ay nasuspende at na-blacklist ng dalawang beses sa nakaraan. Una noong 2015, dahil sa kwestyonableng tax clearance, at pangalawa noong 2020 dahil sa “negative slippage” o delays sa proyekto.

Pero sa kabila nito, nakatanggap pa rin sila ng mga kontrata habang suspendido, at tuloy-tuloy ang panalo sa mga bidding. Paano nangyari ito?

Ayon sa DPWH officials, ayon daw sa batas (RA 9184), isang taon lang ang bisa ng blacklisting. Kapag lumipas na ito, awtomatiko na silang puwedeng makabalik at lumahok muli sa bidding.
Ngunit pinuna ito ng mga senador: “Paano kung wala silang ginawa para itama ang dahilan ng pagkaka-blacklist? Karapat-dapat pa rin ba silang pagkatiwalaan ng pondo ng bayan?”

Sistema o Sabwatan?

Ayon kay Senator Bato dela Rosa, tila paulit-ulit na lang ang nangyayaring cycle:

Na-blacklist

Naka-recover

Nanalo ulit ng kontrata

Paulit-ulit ang reklamo ng substandard na proyekto

Senator Bam Aquino naman ay mas prangka: “Kung 1.1 trillion ang budget ng DPWH, at 30% lang ang napupunta sa aktwal na proyekto, ibig sabihin hanggang ₱700B taon-taon ang nawawala o napupunta sa bulsa.”

Ang masaklap pa, ayon sa mga insider, ito’y sistematikong ginagawa sa loob ng DPWH—mula district level hanggang sa national—na pinapayagan ng kakulangan ng tunay na oversight sa central office.

Bagong Batas, Parehong Resulta?

May bagong procurement law (RA 12009) na nagsasabing puwede nang magpatupad ng perpetual disqualification sa contractors na tatlong beses na ma-blacklist. Ngunit, ayon sa DPWH, wala pa raw umabot sa tatlong beses—kaya nakakalusot pa rin ang mga dating suspendido.

Mga Tanong na Naiwan sa Hangin

Kung taon-taon nang lumalabas ang parehong contractor sa mga anomalya, bakit sila pa rin ang nananalo sa mga proyekto?

Bakit tila walang matibay na verification o audit sa mga bidding at project costing?

At higit sa lahat, paano makasisiguro ang taumbayan na ang buwis na binabayaran nila ay hindi lang napupunta sa baha—kundi sa bulsa ng iilan?

Anong Susunod?

Sa darating na pagtalakay ng 2025 national budget, inaasahang babangga ang Senado sa DPWH. Hindi lang ito tungkol sa pagputol ng flood control funds, kundi sa mas malalim na pagbubusisi ng buong sistema ng paggastos sa imprastraktura.

Sabi nga ni Senator Aquino: “Hindi lang flood control ang kailangang tanggalin—baka buong sistema na ang dapat i-reconstruct.”