Isang matinding pagsabog ng rebelasyon ang yumanig sa Senado kamakailan matapos ang sunod-sunod na testimonya sa Blue Ribbon Committee tungkol sa isyu ng maanomalyang flood control projects, rigged bidding, at bilyong halaga ng ari-arian—mula helicopter hanggang Gulfstream jets—na umano’y konektado sa ilang makapangyarihang personalidad.

Sa gitna ng Senate Blue Ribbon hearing, sumabog ang pangalan ng Discaya Group—isang mag-asawang contractor na matagal nang usap-usapan. Sa hindi inaasahang pag-amin, ibinunyag nila ang matagal nang pinaghihinalaang operasyon: isang “corporate cartel” na animo’y sindikato sa loob ng DPWH. Ayon sa kanilang salaysay, kontrolado umano ng isang grupo ang halos lahat ng bidding para sa mga proyekto—scripted, peke ang kompetisyon, at iisang kumpanyang konektado sa cartel ang laging nananalo.

Hindi lang ito tungkol sa kung sino ang panalo sa kontrata. Binunyag rin nila ang laganap na “SOP”—hindi ito ordinaryong proseso, kundi lagay. Sa bawat proyekto, may hinihinging 10% hanggang 30% “padulas” bago pa man ito simulan. At ang mas nakakabigla, kahit hindi pa ginagawa ang proyekto, may mga kaso umano ng ghost projects—mga proyektong nasa papel lang ngunit wala sa aktwal na lugar.

Sa gitna ng testimonya, biglang sumingit ang pangalan ni Governor Luis “Chavit” Singson. Ayon sa mga senador, may koneksyon umano ang mga rebelasyong ito sa mga pahayag ni Singson, na matagal nang nagpapahiwatig ng iregularidad. Dahil dito, ipinatawag na siya sa susunod na pagdinig.

Ngunit hindi lang iyan ang nakakabigla. Ayon sa mga dokumentong hawak ng Senate Committee, ilang ari-arian na konektado kay Congressman Zaldico—kabilang ang mahigit ₱4.7 bilyong halaga ng air assets—ang nadiskubre. Kasama dito ang mga eroplano at helicopter na nakarehistro sa iba’t ibang kumpanya tulad ng Misibis Aviation, Hey Construction, at QM Builders. May mga Agusta Westland helicopters na tig-₱900 milyon, Gulfstream jets na aabot sa ₱2 bilyon, at iba pa.

Isipin mong isang mambabatas, na may limitadong buwanang sweldo, ay may fleet ng air assets na higit pa sa budget ng ilang ahensya ng gobyerno. Hindi rin nakapagtataka kung bakit agad na naglabas ng freeze order ang NBI at Anti-Money Laundering Council (AMLC) upang mapigilan ang paglilipat ng mga asset na ito.

Ayon sa kalihim ng DOJ, mismong si President Ferdinand Marcos Jr. raw ang nag-utos na bawiin ang lahat ng perang ninakaw mula sa kaban ng bayan. Malinaw ang direktiba: “Walang makakatakas—kahit gaano kataas ang posisyon.”

Sa panig naman ng Senado, tumindig si Senator Erwin Tulfo na nagsabing, “Minsan, kailangang baluktutin ang batas para marinig ang sigaw ng taumbayan.” Isang pahayag na nagdulot ng mainit na diskusyon—hindi lamang sa loob ng Senado kundi pati na rin sa social media. Ang ilan ay pumalakpak, habang ang iba ay nagtanong: “Kung batas ay kayang baluktutin para sa kagustuhan ng marami, sino ang magtitiyak ng hustisya para sa iilan?”

Habang umiinit ang usapin sa flood control funds, lalo namang nabubunyag ang kabuuang larawan ng sistemang tila isinantabi na ang prinsipyo ng transparency at public service. Ayon sa tala ng DBM, aabot sa ₱155 bilyon ang inilaan sa DPWH flood control projects para sa 2024, karamihan ay mula sa unprogrammed appropriations. Ang tanong ng taumbayan: Saan napunta ang pondo?

Isang malinaw na halimbawa ang inilabas sa pagdinig: Humiling ang Department of Agriculture ng ₱4.5B para sa foreign-assisted projects ngunit hindi ito inaprubahan ng Kongreso. Subalit, sa aktwal, nakatanggap ang ahensya ng ₱13B mula sa unprogrammed funds—halos tatlong beses pa sa orihinal na hinihingi. Ganito rin ang nangyari sa Department of Health: mula ₱2.3B para sa emergency allowances ng health workers, lumobo ito sa ₱27B sa aktwal na release.

Hindi ito isolated na pangyayari, ayon sa mga mambabatas. Ayon kay Party List Representative Roberto Nazal Jr., ang unprogrammed funds ay tila “bomba sa ilalim ng mesa”—hindi mo alam kung kailan sasabog, pero siguradong tatama sa kaban ng bayan.

Sa huli, tila nagbubukas ng isang napakalaking Pandora’s box ang mga sunod-sunod na pagdinig na ito. Hindi lang ito laban sa iisang contractor. Hindi lang ito laban kay Zaldico. Ito ay laban sa sistemang matagal nang pinaghihinalaang bulok, isang sistemang tila pinapaboran ang iilan habang milyon-milyong Pilipino ang nakalublob sa baha, trapiko, at kahirapan.

Ang tanong ngayon ng bawat mamamayan:
Sino ang tunay na nasa likod ng sindikato?
Hanggang saan ang kayang abutin ng batas?
At ang pinaka-matindi sa lahat: may hustisya pa ba sa Pilipinas?

Ang laban para sa kaban ng bayan ay ngayon pa lang nagsisimula.