Maaga pa lang bago tuluyang magising ang Maynila, gising na si Lira May Villa sa makitid na eskinita sa San Miguel. Tahimik niyang tiniklop ang banig, kinapa ang lumang pitaka, at sumilip sa nanay niyang nakahiga sa kutson—maputla, tila palaging nauubo kahit hindi pa sumisikat ang araw.

“Ma, aalis na po ako,” mahina niyang sambit habang inaayos ang lumang bayong ng kakanin.

“Mag-ingat ka anak… huwag kang magpapalipas, kumain ka rin ha,” pabulong na sagot ni Aling Corazon.

Ngumiti si Lira May kahit may kaba sa dibdib. “Opo. Babalik po ako may dagdag na benta para sa gamot niyo.” Hawak ang bayong na amoy bagong-lutong puto, kutsinta, at sapin-sapin, lumabas siya ng bahay.

Sa labas, naghihintay si Mang Rolly Fahardo, tricycle driver na araw-araw niyang nasasakyan papuntang Quiapo. “Oh, iha, sakay na. Maaga tayo ngayon!” Masiglang bati ni Ma’am Rolly.

“Salamat po, Ma’am Rolly. Kailangan ko pa pong makapwesto bago dumagsa ang tao,” sagot ni Lira May habang umupo sa gilid ng tricycle.

Habang naglalakbay, unti-unting nagigising ang lungsod. May nagwawalis, may nagbubukas ng tindahan, may nagmamadaling pumasok sa trabaho. Pagdating sa Quiapo Market, iba ang mundo: halo-halong amoy ng isda, gulay, at ang sigaw ng mga tindera. Dito sinalubong siya ng kaibigan niyang si Tess Alonso.

“Uy, Lira! Nandito ka na. Ang aga mo ah,” bati ni Tess, may hawak na bilaw ng turon.

“Kailangan ate Tess, baka maunahan na naman ako ng mga matitinik diyan,” biro ni Lira May, may halong katotohanan sa salita.

Napalingon sila sa kabilang pwesto—nandoon si Brenda Cortal, vendor ng suma, may kasamang dalawang tsismosa. Tuwing nakikita siya, tila may apoy sa mata ni Brenda.

“Hayaan mo yang ingiterang yan,” bulong ni Tess. “Mas maraming suki sayo kasi mabait ka, hindi dahil paawa.”

Habang abala sa pagbebenta, isa-isang dumarating ang suki: si Mang Kiko Tablan, palaging nagmamadali bago magbukas ng hardware; si Aling Narda Puno, may dalang listahan; at si Ma’am Celeste Iron, guro sa public school, laging bumibili ng kutsinta para sa mga estudyante niya.

“Lam, dagdagan mo nga ako ng sapin-sapin. Ang sarap eh,” wika ni Ma’am Celeste. “Salamat po, ma’am. May libreng latik na rin po kayo,” masaya niyang sagot.

“Huwag mong susukuan yang pangarap mong karinderya ha. Naniniwala ako sa’yo,” dagdag ni Ma’am Celeste. Napayuko si Lira May, parang tumama sa kanya ang salitang “pangarap.” Matagal na niyang iniipit ang kanyang pangarap para unahin ang pangangailangan ng nanay.

Bandang tanghali, tinapik siya sa balikat ng isang pamilyar na kamay—si Father Inigo Barrera, pari mula sa simbahan malapit sa palengke.

“Lira May, kumusta ang nanay mo?” tanong ng pari, banayad ang tinig.

“Masama po ulit ang ubo, Father,” sagot niya, pilit ngumiti.

“Pero kakayanin po namin,” dagdag niya.

“Huwag kang mahiya humingi ng tulong. Nandito kami. Alam kong malakas ka,” wika ni Father Inigo. Sa harap ng pari, tila bumigay ang matigas na pader ng kanyang puso.

Bandang hapon, habang humuhupa ang tao, may batang payat na lumapit sa kanyang pwesto—si Junjun Dela Cruz, kilala sa Plaza Miranda.

“Junjun, kumain ka na ba?” tanong ni Lira May.

Umiling ang bata. “Hindi pa po. Baka puwede kahit isang puto lang po.”

Hindi nagdalawang-isip si Lira May. Kumuha siya ng tatlong puto at isang kutsinta, inilagay sa papel, at iniabot sa bata.

“O pero dahan-dahan ha. Bukas ulit punta ka dito,” payo niya.

“Salamat po, Ate Lira. Sana po yumaman kayo balang araw,” sagot ni Junjun, napangiti. Napatawa siya, pero may kirot sa puso. “Hindi ko alam kung yayaman ako Junjun… pero gusto ko lang mabuhay ng maayos. At gusto ko ring mabuhay ng maayos ang mga mahal ko.”

Habang naglalakad pauwi sa San Miguel, hawak niya ang supot ng turon na iniabot ni Tess, dumaan sa madilim na underpass ng Recto. Kaunting tao lang sa paligid. Nang biglang may marinig siyang mahina, uutal na iyak ng sanggol.

Huminto siya, nanlamig ang batok. May tumawag sa kabilang gilid ng underpass: “Ate Lira!” Si Junjun, basang-basa, nanginginig sa ginaw.

“May narinig po ako kanina… parang may iniwan po dito,” wika niya.

Lumapit si Lira May, sabay silong sa bata. Sa gilid ng pader, natuklasan nila ang dalawang maliit na kumot, basang-basa rin sa ulan. Sa ilalim ng kumot, dalawang sanggol—isa lalaki, isa babae, halos paos sa pag-iyak, nangingitim na labi sa lamig.

May maliit na papel na nakasingit sa pagitan nila. Basa, ngunit mababasa pa rin ang linya: Pasensya na, wala na kaming kaya.

“Kambal po sila,” bulong ni Junjun, takot ngunit matapang.

“Junjun, tulungan mo ako. Kailangan nating dalhin sa ospital. Walang oras, nagyyelo na sila,” wika ni Lira May, nanginginig pero determinado. Hinila niya ang kumot at pinaparamdam ang init ng pag-asa sa dalawang munting buhay.