Ang Pulitika ng Pagprotekta: Isang Malalim na Pagbusisi sa Kontrobersiya ng Blue Ribbon Committee

Ang pulitika sa Pilipinas ay muling nasa sentro ng matinding kontrobersiya, kung saan ang mga pagdinig sa Senado ay naging isang serye ng “drama at sine” na naglalantad ng malalim na isyu ng pagprotekta, pagsisinungaling, at korapsyon na tila walang katapusan. Ang atensyon ng taumbayan ay nakatuon sa Blue Ribbon Committee, na inasahang magbibigay linaw at hustisya sa milyun-milyong pisong nawawala sa mga flood control project, ngunit tila nagiging entablado lamang ito para sa mga laro ng kapangyarihan.

Ang pinakabagong development ay umiikot sa Senate President na si Vicente “Tito” Sotto III, na nagsasagawa ng mga “in-between chit chats” kasama si dating Speaker Martin Romualdez, isang pangalan na paulit-ulit na itinuturo sa gitna ng eskandalo. Ang simpleng pag-uusap na ito ay nagdulot ng malaking hinala sa publiko: Pinoprotektahan ba ng mga matataas na opisyal ng Senado ang mga taong sangkot sa malaking korapsyon?

Ang usapan ay nag-ugat sa posibilidad na imbitahan si Romualdez, na umano’y isa sa mga “ulo ng buwaya” na dapat panagutin. Sa kabila ng mga pagdududa, tila nag-aalangan ang Senado na direktang mag-imbita. Ang pag-aaral ng interparliamentary courtesy, na tila laging ginagamit na dahilan upang hadlangan ang imbestigasyon, ay nagpapakita ng isang malinaw na pattern: kapag ang pangalan ni Romualdez ang lumabas, tila humihinto ang mundo.

Ang pagbabalik ni Senador Ping Lacson bilang Chairman ng Blue Ribbon Committee, matapos ang ilang buwang paghinto, ay tila isang “pinatagal lang” na iskrip. Ang pag-aalis ni Lacson ay nauwi sa paghinto ng mga hearing, at ang kanyang pagbabalik ay nagpapatuloy sa parehong direksyon: pagprotekta at paglilihis sa usapan. Ang mga kaganapan ay tila dinisenyo upang “hupain ang sitwasyon” at patayin ang galit ng sambayanan, isang taktika na ginagamit sa tuwing ang administrasyon ay nakararamdam ng init.

Ang pagsisinungaling ng Senate President sa isyu ng pag-imbita sa mga kongresista sa Blue Ribbon hearing ay nagbigay ng malaking insulto sa katalinuhan ng taumbayan. Ang pagdiin niya na “I do not recall the Senate inviting or issuing a subpoena to any member” ay mariing sinagot ng pahayag ni Senador Rodante Marcoleta na siya mismo ay nag-imbita kay Congressman Toby Tiangco. Ang pagtatangkang itago ang katotohanan ay tila isang malinaw na manipestasyon ng kanyang pagiging “tuta” sa mga nasa kapangyarihan.

Ang kontrobersya ay lalong umiinit sa sitwasyon ni Zaldico, ang dating House Appropriations Committee Chair, na ngayo’y nagtatago sa ibang bansa. Ang kanyang abogado ay nagpahayag na hindi siya uuwi dahil sa banta sa kanyang buhay, isang pahayag na tila nagbigay ng kasiyahan kay Sotto. Ang pagiging “fugitive” ni Zaldico ay hindi dapat kasing-generic ng pagpapakita niya sa ibang bansa.

May bilyun-bilyong pisong nakaw na pera, na hindi mauubos sa loob ng apat na buhay, na nagpapahintulot sa kanya na mabuhay nang tahimik at malaya sa ibang bansa. Ang tanong kung paano nakalabas ng bansa ang kanyang mga eroplano sa kabila ng mga alarma ay naglalantad ng malaking problema sa ating mga ahensya ng gobyerno. Ang mga pulitiko ay tila handang magbigay ng “clearance” sa mga sangkot, habang ang taumbayan ay nananatiling naghihintay ng hustisya.

Ang pagdepensa ng Senate President sa 2025 General Appropriations Act (GAB) ay nagdulot ng matinding pagdududa. Ang pahayag niya na “it angered the president” si Pangulong Marcos Jr. dahil sa “saksakan ng kakurakutan” na budget, na pinirmahan mismo ng Pangulo, ay isang malaking kabalbalan. Kung ang badyet ay talagang may problema at may mga “vito,” bakit ito pinirmahan? Ang pagpirma ng GAB ay ang huling hakbang, na nagpapahiwatig na tinanggap ng Pangulo ang lahat ng mga kontrobersyal na probisyon. Ang pagtatangkang linisin ang imahe ng Pangulo sa kabila ng mga ebidensya ay nagpapakita ng isang malinaw na pagtatanggol sa administrasyon.

Ang pag-iwas sa pagtatanong kay Romualdez at Zaldico sa bicameral conference committee ay nagpapahiwatig ng isang mas malalim na isyu: ang “mini-bicam” na tanging dalawang tao lamang ang dumalo—si Senador Escudero at Congressman Zaldico—ay naglalantad ng lihim na pagpaplano sa pondo ng bayan. Ang pagiging ignorante ng Senate President sa mga pangalan at detalye ng mga imbestigasyon ay tila isang taktika upang maiwasan ang pananagutan at mapanatili ang kanyang “clean slate.”

Ang Blue Ribbon Committee ay hindi isang “prosecutorial body,” ngunit ang paglilihis sa usapan sa “in aid of legislation” ay tila ginagawang dahilan upang hindi bigyan ng hustisya ang taumbayan. Ang paghahanap sa “ulo ng buwaya” ay tila pinalitan ng pag-aalala sa mga “butete” at “isda,” na nagpapahintulot sa mga malalaking isda na makatakas.

Ang mga kaganapan ay nagpapatunay na ang mga laro sa pulitika ay patuloy na umiikot, at ang mga taong may kapangyarihan ay tila handang gawin ang lahat upang protektahan ang kanilang mga sarili at ang kanilang mga kaalyado. Ang tanong kung may “kabit” o wala ay nagiging isang simbolo ng mas malaking tanong: Mayroon ba talagang katarungan sa Pilipinas, o mananatili na lang itong isang serye ng “drama at sine” para sa taumbayan?