Ang mga koridor ng pulitika at hustisya ay madalas na puno ng lihim, at kung minsan, ang mga lihim na ito ay may katumbas na bilyong piso at buhay. Ang kasalukuyang krisis pulitikal ay nag-ugat sa isang nakagugulat na testimonya mula sa isang whistleblower, na inilarawan ng kanyang sariling abogado bilang isang “dead man’s disclosure.” Ang kanyang salaysay ay nag-ugnay sa umano’y ₱100 bilyong scam sa matataas na opisyal ng pamahalaan, kabilang ang dating House Speaker at maging si Pangulong Bongbong Marcos. Ang insidente ay hindi lamang nagdulot ng shock sa publiko, kundi naglantad din ng matinding moral dilemma—ang paghahanap sa katotohanan kumpara sa pagtanggap sa mga kahihinatnan nito.

I. Ang Diskarte ng Abogado: Uncensored Truth
Ang abogado ng whistleblower ay nagbigay ng malinaw na diskarte sa paghawak sa kaso. Sa gitna ng speculation at media pressure, ipinaliwanag niya ang kanyang paninindigan: “I let the witness tell it. I don’t censor. I don’t dilute what they try to say because I’m confident that they’re going to be telling the truth anyway.”

Ang approach na ito ay nagpapakita ng matinding pagtitiwala sa kanyang kliyente. Gayunpaman, inihayag din niya ang kanyang pagkabahala sa “breaking news” ng kanyang kliyente at ang epekto nito sa kontrol ng sitwasyon, lalo na sa konteksto ng mga political rumor tulad ng “military reset” at ang pagiging “caretaker president” ng isang Congressman. Ang kanyang papel ay naging tagapamagitan sa pagitan ng nakagugulat na katotohanan at ng public domain.

II. Ang Dead Man’s Disclosure: Takot at Panganib
Ang whistleblower ay hindi lamang nagbabahagi ng impormasyon; siya ay nagbabahagi ng isang kuwento ng matinding takot. Ibinahagi ng abogado ang matinding takot ng kanyang kliyente, na inilarawan bilang “this guy’s really scared.”

Ang pahayag ng kliyente na “I am alive to tell the story” ay nagpapahiwatig ng malaking panganib sa kanyang buhay, na nagtulak sa abogado na tawagin itong “dead man’s disclosure.” Ang fear factor na ito ay nagdaragdag ng kredibilidad sa kanyang testimonya, na nagpapatunay na ang stakes ay napakataas. May posibilidad din na magkaroon ng “part four” sa serye ng testimonya.

Nilinaw ng abogado ang kanyang role: “lawyer should never testify for a witness and for a client.” Ang kanyang papel ay ang gabayan ang kliyente sa proseso at hindi patunayan ang kuwento nito.

III. Ang Timing ng Paglabas at Ang Kahihiyan
Ang isang malaking headache para sa abogado ay ang timing ng paglabas ng video ng kanyang kliyente. Nangyari ito noong Biyernes, ang araw ng pagdinig ng Blue Ribbon Committee sa Senado na pinamumunuan ni Senador Panfilo Lacson, at tatlong araw bago ang isang malaking rally.

Ang timing ay personal na ikinahiya ng abogado dahil naglagay ito sa kanya sa isang mahirap na posisyon. Nagsulat siya kay Senador Lacson na hindi makakadalo ang kanyang kliyente dahil sa medical treatment sa ibang bansa at takot. Ang biglaang paglabas ng video ay nagbigay ng impresyon na hindi tapat ang abogado.

IV. Pagkalayo at Ang Poster Boy na Naging Whistleblower
Tinalakay din ng abogado ang pulitikal na paninindigan ng kliyente at ang dahilan ng kanyang pagtalikod. Ang whistleblower ay dati raw malapit sa Speaker at chairman ng appropriations committee, at tinawag na “poster boy” ng administrasyon.

Ang pagkalayo ay nagsimula noong Hulyo 19, nang umalis ang kliyente at sinabihan diumano ng dating Speaker na huwag umuwi at aalagaan siya. Subalit, ang whistleblower ay nakaramdam na hindi siya inalagaan at sinisisi.

“I’m guessing that he didn’t feel taken care of. He felt that uh um things were getting worse for him by the day because first investigations and then he felt that he was being blamed.”

Inamin ng abogado na ang kliyente ay nagkaroon ng “lack of strength of character to resist” sa mga utos, na nagtulak sa kanya na gumawa ng mga bagay laban sa kanyang mas mahusay na paghuhusga dahil sa takot. Ang personal trauma na ito ang nagtulak sa kanya na maging whistleblower.

V. Ang Detalye ng ₱100-Billion Scam
Ang pinakamalaking akusasyon ay ang ₱100 bilyong scam. Mariing nagsabi ang kliyente na hindi siya kumita ng “a cent” mula sa halagang iyon.

Ang halagang ₱100 bilyon ay naberipika diumano nina Senador Ping Lacson at maging ng Senate President.

Ayon sa kliyente, 25% (o ₱25 bilyong piso) ng halagang ito ay napunta diumano sa dating Speaker Martin Romualdez at Pangulong Bongbong Marcos. Nilinaw ng abogado na hindi personal na inihatid ng kliyente ang ₱25 bilyong piso, ngunit sinabi ng kliyente na ang ₱100 bilyong piso ay ipinasok bilang utos ng kalihim ng EBM, at tinanong niya ang dating Speaker tungkol dito, na sumagot ng “what the president wants the president.”

May mga pagkalito sa mga detalye ng paghahatid ng pera, kabilang ang mga lokasyon tulad ng North at South Forbes at Malacañang, at ang mga petsa ng paghahatid na tila hindi tugma sa timeline ng ₱100 bilyong piso.

VI. Persepsyon ng Publiko at Ang Moral Dilemma
Ang testimonya ay nagdulot ng malaking pagdududa sa publiko, lalo na kung paano hindi kumita ang kliyente ng anuman mula sa ₱100 bilyong piso. Ipinaliwanag ng abogado na ang pasanin ng patunay ay nasa prosekusyon.

Ibinahagi ng abogado ang kanyang diskusyon sa kanyang asawa: “people want the truth. People demand the truth but they don’t like the consequences of the truth.” Nagbigay siya ng halimbawa na gusto ng mga tao na mag-resign ang pangulo ngunit ayaw naman kay Sara Duterte, na aniya ay hindi pananagutan o transparency.

Ang moral dilemma na ito ay nagpapakita na ang paghahanap sa katotohanan ay may personal at pulitikal na kahihinatnan na kailangang harapin ng publiko. Ang proseso ng hudikatura ang inaasahang magbibigay ng closure at magpapatunay kung ang dead man’s disclosure ay magiging legal truth.