Sa harap ng naglalagablab na isyu ng katiwalian sa mga proyektong pang-imprastruktura ng gobyerno, isang matinding pasabog ang yumanig sa Senado at sa Department of Public Works and Highways (DPWH). Sa gitna ng mga imbestigasyon, dalawang matataas na opisyal ng pamahalaan ang humarap sa publiko—hindi para magtago, kundi para ilantad ang tila matagal nang nakabaong katotohanan.

Unang sumabog ang balita nang si Senador Bong Go, kilalang kaalyado ng dating administrasyon, ay humarap sa Senado upang linisin ang kanyang pangalan at sabay na ibunyag ang umano’y mga tunay na utak sa likod ng bilyong pisong flood control projects at ghost projects. Ayon sa kanya, hindi raw mga taga-Davao City o ang kanyang pamilya ang dapat iniimbestigahan—kundi ang mga “kontraktor” na nasa loob mismo ng Kongreso.

“Hindi lang ito usapin ng katiwalian. Ito ay sistematikong pagnanakaw na ginagamitan ng posisyon sa gobyerno,” matapang na pahayag ni Go. Sa kanyang talumpati, binanggit niya na may mga mambabatas na hindi lang basta nagbabantay ng pondo kundi sila mismo ang konektado sa mga kumpanyang tumatanggap ng mga proyekto. Ginamit niya ang salitang “kontraktor” upang ilarawan ang mga mambabatas na protektor o may direktang interes sa mga government-funded projects.

Idinagdag pa niya na tila sinadya ang pagkakasangkot ng kanyang pamilya sa isyu upang ilihis ang tunay na atensyon ng publiko. “Kung may ebidensya, kasuhan n’yo! Ako pa ang mauunang magsampa ng kaso. Hindi ko kailanman ginamit ang aking posisyon para paboran ang kahit sinong kamag-anak,” mariing tugon ng senador.

Ngunit ang pinaka-nakakagulat ay ang rebelasyon ni Rep. Leandro Leviste ng Batangas. Sa isang live press conference, habang inilalatag niya ang kanyang mga dokumento ukol sa umano’y anomalya sa DPWH, biglang tumunog ang kanyang telepono. Sa harap ng media at publiko, sinagot niya ito—at doon nagsimula ang tila isang eksenang hinango sa political thriller.

Ayon sa kanya, ang tumawag ay isang opisyal mismo mula sa loob ng DPWH. “Sir, totoo po ‘yung sinasabi ninyo. Matagal na pong kalakaran yan. Marami pong contractor na kami rin mismo ang may-ari,” ito raw ang mga salitang binitawan ng caller. Hindi lang daw ito tsismis—kundi kumpirmasyon mula sa loob mismo ng ahensya.

Ang eksenang iyon ay naging turning point. Biglang nagkaroon ng ‘mukha’ at ‘boses’ ang mga akusasyon. Isiniwalat pa ni Leviste na ang mga bagong appointed officials sa loob ng DPWH ay may direktang koneksyon sa mga kumpanya ng construction, at ito raw ay open secret sa loob ng ahensya.

Dagdag pa ni Leviste, “Kahit sa simpleng Google search, makikita mong may history ng corruption ang ilan sa kanila. Pero bakit hindi ito nakita o inaksyunan bago sila italaga?” Isa itong malinaw na indikasyon ng kapabayaan—o mas malala pa, pakikiisa sa sistematikong pandaraya.

Imbes na simpleng magreklamo, naglatag din si Leviste ng posibleng solusyon. Ayon sa kanya, kailangan nang ibaba ang presyo ng lahat ng government projects sa buong bansa. “Alam naman nating lahat, may 25% na SOP o kickback sa halos lahat ng proyekto. Kung tanggalin ‘yan, bilyong piso ang matitipid ng gobyerno taun-taon,” ani Leviste.

Sa kanyang pananaw, ang tunay na pagsugpo sa korupsyon ay hindi lang basta paghuli sa mga sangkot, kundi pagtapyas sa mismong sistemang nagpapayaman sa kanila. “Very suspicious kung bakit may mga ayaw ibaba ang presyo. Ibig sabihin, may nawawala sa kanila kapag tinanggal ang SOP,” dagdag pa niya.

Kasabay nito, nanawagan siya kay DPWH Secretary Dion na linisin ang ahensya. “Kung gusto niyong maging bayani, linisin n’yo ang DPWH. Alisin ang lahat ng may koneksyon sa mga contractor. Huwag tayong magbulag-bulagan,” ani Leviste.

Ang mga rebelasyong ito ay nag-iwan ng maraming tanong:
Sino ang nasa kabilang linya ng tawag?
Totoo bang ang ilan sa mga opisyales ng DPWH ay may sariling construction companies?
At kung ganoon nga, paano ito nakalusot sa sistema?

Sa ngayon, nakatuon ang mata ng publiko sa DPWH. Nasa kanila ang susi kung talagang may seryosong pagbabagong mangyayari o kung mauuwi na naman ito sa isang walang saysay na imbestigasyon. Habang patuloy ang usapan sa social media, ang taumbayan ay muling naghihintay ng pagkilos—hindi lang ng mga salita.

Isang bagay ang malinaw: ang bulok na sistema ay hindi lang basta umiiral, ito ay aktibong pinoprotektahan ng ilang nasa poder. Ngunit sa tapang ng ilang opisyal na nagsalita, muling nabuksan ang pintuan para sa pagbabago. Ang tanong—may darating ba na tunay na hustisya, o isa na naman itong kwentong mauunsyami sa ingay ng politika?