Matagal nang pangarap ni Clarisse ang magkaroon ng marangyang buhay. Lumaki siya sa hirap; kaya nang makilala niya si Adrian, isang mabait at mayamang negosyante, para sa kanya’y ito ang simula ng panibagong yugto—yung tipong hindi na niya kailangang mag-alala sa bukas. Mahal niya si Adrian, oo, pero hindi maitatangging tuwang-tuwa rin siya sa ideya ng pagiging bahagi ng isang may kaya at iginagalang na pamilya.

Kaya naman nang imbitahan siya ni Adrian na tumira pansamantala sa mansyon habang pinaplano ang kasal nila, hindi na siya nagdalawang-isip. Para sa kanya, pagkakataon iyon para mas makilala ang magiging buhay niya.

Pagkarating niya sa mansyon, sinalubong siya ng isang matandang babae na naka-apron, payat, at tila hirap na sa paglalakad. “Ako po si Aling Rosa,” magalang nitong sabi. “Ako ang nag-aasikaso dito sa bahay.”

Ngumiti si Clarisse, pero sa isip niya, “Ang dumi namang tingnan ng katulong na ‘to. Bakit hindi pa nila ito pinapalitan?”

Hindi siya sanay sa ganoong uri ng katulong. Sa mga mansyong nakikita niya online, laging pino, maayos ang postura, at malinis. Pero si Aling Rosa—tila pagod, kupas ang suot, at mukhang nakikitira lang.

Doon nagsimula ang pag-aalab ng tensyon.

Unang linggo pa lang, inis na inis na si Clarisse. Hindi sapat ang pag-aayos ni Aling Rosa sa mga gamit niya. Minsan, mali ang luto. Minsan, malamig ang kape. Minsan, naiipit ang mga damit sa hanger. Sa bawat pagkakamaling napakaliit, lumalaki ang galit ni Clarisse na parang apoy na pinalalakas ng hangin.

Isang hapon, habang nag-aayos ng hapunan si Aling Rosa, napaso ito at nabitawan ang sabaw na dapat sana’y ihahain kay Clarisse. Tumilapon iyon sa sahig, umalingasaw ang init, at nabasa ang mamahaling tsinelas ng dalaga.

“ANO BA YAN!?” sigaw ni Clarisse. “Hindi ka ba marunong tumanda nang may silbi?”

Nagulat si Aling Rosa, agad na sumimangot, at nauutal na nag-sorry.

Pero hindi nagpaawat si Clarisse.

Galit na galit niyang kinuha ang hawak na kaldero at ibinato sa direksyon ng matanda. Umalingawngaw ang tunog nang tumama iyon sa pader, isang dipa lang ang layo mula sa ulo ni Aling Rosa. Napahawak ito sa dibdib, hindi makagalaw sa takot.

“Isang beses pa, tanggal ka na rito!” sigaw ni Clarisse.

Pagkaraan ng ilang segundo, tahimik ang buong mansyon. At doon, may dahan-dahang lumabas na lalaki mula sa hallway.

Si Adrian.

Nakapako ang tingin nito sa kalderong gumulong sa sahig. Mabigat ang mga mata, nagngangalit ang panga, at punong-puno ng hindi maipaliwanag na sakit.

“Clarisse…” mahina pero mariin nitong sabi.

Nakangiti pa sana siya at magpapalusot, pero natigilan nang makita niyang dahan-dahan lumapit si Adrian kay Aling Rosa.

Tinulungan niya itong tumayo, maingat, may pag-aalaga, may lambing.

Parang anak.

At doon na nagsimulang manginig ang tuhod ni Clarisse.

“A-Adrian… bakit mo siya tinutulungan nang ganyan? Katulong lang naman siya—”

Hindi na niya natapos ang sasabihin dahil biglang tumalikod si Adrian, mahigpit ang pagkakahawak sa braso ng matanda.

“Hindi mo siya dapat ginanun,” malamig nitong tugon.

Naguguluhan si Clarisse. “Bakit? Ano bang meron sa matandang ‘yan?”

Pumikit si Adrian sandali, huminga nang malalim, at nang magsalita siya, para bang bumagsak ang buong mundo sa balikat ni Clarisse.

“Siya ang nanay ko.”

Para bang nag-echo ang salitang iyon sa gitna ng sala. Natigilan si Clarisse, nanlamig, at hindi makapagsalita. Lumingon siya kay Aling Rosa, na nakayuko, nanginginig, at hawak-hawak ni Adrian na para bang sinisigurong ligtas ito.

“Nanay ko siya,” ulit ni Adrian. “At siyang dahilan kung bakit ako may narating sa buhay. Siya ang nagtrabaho kahit may sakit, nagtiis ng gutom para lang makakain ako. At ngayong matanda na siya, gusto kong siya naman ang alagaan.”

Nalaglag ang kamay ni Clarisse sa gilid ng kanyang katawan. Hindi siya makagalaw.

Pinagpatuloy ni Adrian, mababa ang boses pero punong puno ng galit, sakit, at pagkadismaya.

“Hindi ko sinabi agad kasi gusto kong makita kung paano mo tratuhin ang mga taong hindi mo ka-level. Gusto kong malaman kung may puso ka.”

Humakbang si Clarisse palapit. “Adrian, I—”

“Hindi mo na kailangang magpaliwanag,” mabilis niyang putol. “Kung kaya mong saktan ang isang taong wala namang ginagawa sa’yo… paano pa ang magiging pamilya natin?”

Dito na tuluyang bumagsak ang luha ni Aling Rosa, hindi dahil sa sakit sa katawan, kundi sa sakit na makita ang anak niyang nasasaktan para sa kanya.

Tinanggal ni Adrian ang singsing sa daliri niya at inilapag sa mesa.

“Tapos na tayo, Clarisse.”

At bago pa man makalapit muli si Clarisse, inalalayan na niya palabas si Aling Rosa.

Naiwan ang dalaga, nakatingin sa sahig, at doon niya lang naramdaman ang bigat ng ginawa niya. Sa isang iglap, nawala lahat—ang pangarap niya, ang kasal, ang buhay na inaasam niya. At ang pinakamasakit, siya rin mismo ang may gawa ng pagkasira.

Minsan, ang totoong ugali ng isang tao ay hindi lumalabas sa galak, kundi sa kung paano niya tinatrato ang mga taong akala niya’y walang “kwenta.”
At si Clarisse—huli na nang natutunan ang aral na iyon.