Sa loob lamang ng ilang araw, naging sentro ng matinding usapan sa bansa ang pangalan ni Zaldy Co—dating mambabatas na ngayon ay nasa ibang bansa at lumalabas sa sunod-sunod na video exposé. Ang mga pahayag niya ay kumalat nang mabilis sa social media, pinanood ng libo-libong Pilipino, at nagpasiklab ng mga diskusyon mula kanto hanggang Senado. Pero kasabay ng pagkadismaya, galit, at takot ng publiko, lumitaw din ang malaking tanong: alin ba ang dapat paniwalaan?

Sa tatlong magkakasunod na video na inilabas niya mula Nobyembre 14 hanggang Nobyembre 16, inilahad ni Zaldy Co ang serye ng mabibigat na alegasyon na tumutukoy sa umano’y “malaking katiwalian” sa flood control projects at iba pang isyu sa pambansang pondo. Nabanggit niya ang ilang matataas na opisyal ng pamahalaan, kasama pa ang Pangulo at Speaker ng Kamara. Ngunit habang papataas nang papataas ang bigat ng kanyang mga paratang, kasabay ding nabawasan ang paniwala ng maraming Pilipino dahil sa mga salungatan sa sarili niyang pahayag.

Ang Simula ng Ingay: Video 1 at ang “₱100 Billion Insertion”

Nagsimula ang lahat sa unang video na ipinadala ni Co sa Senate Blue Ribbon Committee. Sa bidyong iyon, matapang niyang sinabi na may “₱100 billion insertion” umano na iniutos daw ng Pangulo mismo para ipasok sa budget sa huling bahagi ng proseso. Dahil dito, biglang sumiklab ang usapan sa social media—maraming naniwala, marami ring nagduda. Para sa ilan, napakalaking dagok ito sa administrasyon. Para naman sa iba, parang imposibleng mangyari dahil hindi tugma sa aktwal na proseso ng budget legislation.

Habang lumalalim ang diskusyon, mas marami ang nag-aabang sa susunod pang ibubunyag ni Co. At hindi nga nagtagal, dumating ang pangalawang video.

Video 2: Ang Maleta, Ang Perang Di-Umano’y Dinadala, at ang Pagkawala ng Kredibilidad

Sa pangalawang video, pinakita ni Co ang mga maleta na umano’y ginagamit nila sa pagdadala ng pera. Ikinuwento niya kung paano raw niya at ng kanyang mga kasama personal na nagde-deliver ng pera sa dalawang matataas na opisyal ng pamahalaan.

Ngunit dito nagsimulang mabasag ang tiwala ng marami. Sa gitna ng mga mabibigat na paratang, may isang detalye na tumama agad sa atensyon ng publiko: sinabi ni Co na “wala siyang natanggap kahit piso.” Ayon sa kanya, daan-daan bilyong piso raw ang dumaan sa kanya, pero ni singkong duling ay hindi raw siya kumuha.

Para sa maraming nanood, doon na nagsimula ang malaking pagdududa. Kung totoo man ang operasyon, posible bang hindi siya nakinabang kahit kaunti? Para sa ilan, parang imposible. Para rin sa iba, ang ganung pahayag ay nagbigay ng malaking siwang sa kanyang kredibilidad.

Isang Prinsipyo: Kapag May Isang Mali, Lahat ng Kasunod ay Kwestionable

Sa gitna ng mga komentaryo, maraming netizens at abogado ang nagbanggit ng lumang prinsipyong Latin: falsus in uno, falsus in omnibus—kung nagsinungaling ka sa isang mahalagang detalye, maaari nang magduda sa lahat ng sinabi mo.

Dahil sa pahayag niyang “wala akong kahit anong nakuha,” mabilis na bumagsak ang paniniwala ng marami. Maging ang ilang dating naniniwala sa mga paratang niya ay nagsimulang umatras, sinasabing kung totoong handa siyang magsiwalat, dapat ay buong-buo at patas ang pagsisiwalat—kasama ang partisipasyon niya.

Video 3: Mas Mabigat na Numbers, Mas Mababa ang Tiwala

Pagdating ng ikatlong video, mas lalo pang lumalim ang gusot. Ayon kay Co, ang kickback daw na ₱21 billion na sinabi ng ibang testigo ay mali—ang totoo raw ay ₱56 billion. Ngunit muling inulit ni Co na lahat ng halagang iyon ay napunta sa dalawang mataas na opisyal. Muli, wala raw siyang nakuha.

Kung may kaunting kredibilidad pang natira sa kanya sa unang dalawang video, dito na iyon tuluyang nayanig. Paano nga ba tatanggapin ng puliko ang kwento ng isang taong nagsasabing siya ang nagdala ng pera, siya ang may hawak ng maleta, siya ang nag-coordinate, pero hindi raw siya nakakuha kahit sentimo?

Para sa marami, parang hindi tapat ang kwentong iyon. Sa halip na magmukhang whistleblower, lumabas siya na tila inaalis ang sarili sa responsibilidad habang pinapasan ang buong bigat ng alegasyon sa iba.

Reaksyon ng Senado, Publiko, at Administrasyon

Hindi rin nagpaawat ang reaksyon mula sa Senado. Maraming senador ang nagsabing dapat imbestigahan ang mga sinasabi ni Co—ngunit kailangan din umanong suriin ang pagiging consistent ng kanyang mga pahayag. May ilan ding nagsabing hindi dapat agad paniwalaan ang mga video nang hindi dumadaan sa masusing pagsusuri.

Samantala, agad ding tumugon ang Malacañang, sinasabing gawa-gawa lamang ang mga paratang at posibleng ginagamit lamang si Co ng ilang grupong may sariling interes. Ayon sa kanila, desperado na raw si Co dahil “lumiliit na ang mundo niya,” at nais lamang nitong mandamay ng pangalan para ilihis ang pananagutan.

Lalong Lumalalim ang Kakaibang Takbo ng Kuwento

Habang tumatagal, mas nagiging personal at dramatiko ang tono ng mga pahayag ni Co. Sinabi niyang tinakot daw siya, na posibleng may magtangka laban sa kanyang buhay kapag umuwi siya. Ayon sa kanya, handa raw siyang ihayag ang lahat pero nangangamba siyang hindi na siya umabot para mailabas ang mga susunod pang detalye.

Sa halip na linawin ang mga tanong, mas lalo lamang itong nagdagdag ng tensyon at misteryo sa public narrative. Sino ang dapat paniwalaan? Ano ang totoo? Ano ang propaganda? Sino ang nagmamaniobra ng impormasyon?

Sa puntong ito, nagmistulang teleserye ang buong pangyayari—pero ang mga nakataya ay hindi pangkaraniwang drama. Ang usapin ay tungkol sa pondo ng bayan, integridad ng pamahalaan, at tiwala ng publiko.

Ang Tanong ng Taong-Bayan: Saan Papunta ang Lahat ng Ito?

Sa bawat bagong pahayag, sa bawat video na inilalabas, at sa bawat sagot mula sa mga opisyal ng gobyerno, mas lumalalim ang pagkalito ng sambayanan. Ang ilan ay naniniwalang may bahid ng katotohanan ang sinasabi ni Co, ngunit marami ang nagsasabing sira na ang kanyang kredibilidad dahil sa pag-amin—o kawalan ng pag-amin—sa sariling papel niya sa mga paratang.

Kung may tunay na katiwalian man, nalilihis ito dahil sa mga inconsistency. Kung may propaganda man, nagiging komplikado dahil may halong totoong detalye. Kung may whistleblower man, hindi malinaw kung ang motibo ay katotohanan o proteksyon sa sarili.

Sa ngayon, isa lamang ang malinaw: hindi pa tapos ang kwento. At tulad ng sinabi mismo ni Co, marami pa raw siyang ilalabas. Ang tanong—sa bawat bagong video na yun, mas lilinaw ba o mas lalabo ang katotohanan?