“Ang Tunog ng Piano” – Sa isang lumang convent sa Iloilo
Tuwing gabi, may naririnig na tugtog ng Ave Maria mula sa lumang piano sa chapel, kahit matagal na itong wasak.
Walang gustong tumira sa convent, pero isang madre ang nagboluntaryo.
Isang gabi, sinundan niya ang tugtog… at nakita ang isang batang madre na nakayuko habang tumutugtog — walang mukha, puro balat lang ang ulo.

ang lumang kumbento sa iloilo

sa isang tahimik na bahagi ng iloilo, may isang kumbento na itinayo pa noong panahon ng mga kastila. matagal na itong abandonado, hindi dahil sa sira ang istruktura, kundi dahil sa mga kwento ng mga hindi maipaliwanag na pangyayari. isa na rito ang tungkol sa isang lumang piano sa gitna ng chapel ng kumbento — isang instrumentong matagal nang wasak, walang mga bagting, at may bahagi ng kahoy na nabulok na sa panahon.

ngunit tuwing gabi, eksaktong alas-dose, may maririnig na malambing ngunit malungkot na tugtog ng “ave maria.” malinaw, buo, at may damdaming tila nagmumula sa isang kaluluwang hindi matahimik.

isang madre ang nagboluntaryo

habang pinipilit ng simbahan na ipaayos at ibalik sa dating anyo ang kumbento, walang gustong tumira roon. puro ingay sa gabi, mga yapak sa kahoy, at ang walang tigil na tugtog ng piano ang bumabalot sa gabi. isang araw, isang madre na galing manila ang nagboluntaryong manirahan pansamantala roon. matapang, matahimik, at may layuning paglingkuran ang simbahan kahit saan.

sa unang gabi, narinig na niya ang tugtog. hindi siya natakot — sa halip, nagdasal siya at sinabing kung may kaluluwang hindi matahimik, handa siyang makinig.

ang batang madre sa dilim

sa ikatlong gabi, di na siya nakatiis. sinundan niya ang tunog. mula sa kanyang silid, dahan-dahang lumakad papunta sa chapel. habang papalapit, lalong lumilinaw ang tugtog. walang ilaw. tanging sinag ng buwan mula sa bintana ang nagsilbing liwanag.

pagdating sa pintuan ng chapel, nakita niya ang isang batang madre, nakaupo sa harap ng wasak na piano. nakayuko ito, ang mga daliri ay mabilis na gumagalaw — tila sanay na sanay. ngunit may kakaiba. nang ito’y tumingin sa kanya, wala itong mukha. puro balat lang ang ulo, walang mata, ilong, o bibig.

napaatras siya sa takot. tumakbo palayo, hindi na lumingon.

isang papel sa mesa

nang makapasok siya sa opisina ng kumbento, laking gulat niya nang may makita sa ibabaw ng mesa — isang piraso ng papel, tila luma, at may sulat-kamay na parang gamit ang tinta ng rosaryo.

nakasulat:
“walang dapat gumamit ng piano. diyan ko sila pinapatahimik.”

kinilabutan siya. sino ang nagsulat nito? kailan pa ito naroon?

ang lihim sa ilalim ng piano

kinaumagahan, kasama ang ilang manggagawa, pinasuri niya ang lumang piano. nang buhatiin ang takip at suriin ang loob, isang madilim at malamig na hangin ang tila kumawala mula sa loob.

sa ilalim ng mga bagting, natagpuan nila ang ilang buto — tuyot na mga daliri, may mga piraso ng sinulid na tila rosaryo ang pagkakatali. parang sinadyang itali doon, isa-isa, parang hindi para itago… kundi bilang babala.

ang mga kwento ng mga nauna

ayon sa mga matatandang naninirahan malapit sa kumbento, may mga madre raw na nawawala noon. hindi na umuuwi mula sa chapel. sinasabing nagkukulong para magdasal, pero hindi na muling lumalabas.

walang imbestigasyon. walang tanong. sapagkat ang simbahan noon ay hindi sinasagasa. at ang mga nawawala ay isinusuko na lang sa katahimikan.

bakit piano?

ang tunog ng piano ay parang dasal na paulit-ulit. ang bawat nota ay tila sumpang bumabalik gabi-gabi, pinapaalala ang mga pangyayaring ayaw nang pag-usapan. sa simbahan, ito’y simbolo ng pananampalataya at sining. ngunit sa chapel ng kumbento, ito’y naging saksi ng pananahimik, pagtitiis, at pagkawala.

ngayon, tahimik na muli ang chapel

matapos ang natuklasan, muling isinara ang chapel. ang piano ay tinanggal at itinapon sa labas ng kumbento. sinubukan nilang basbasan ang buong lugar. mula noon, wala na raw tugtog tuwing gabi.

ngunit ang madre na tumira roon, ayon sa huling liham niya bago lumipat sa ibang lalawigan, ay may panaginip pa rin minsan — isang batang madre, nakaupo sa harap ng piano, nakayuko, at tinutugtog ang “ave maria” gamit ang daliring tuyot at may tali ng rosaryo.

at sa bawat panaginip niya, may tanong ang batang madre
“ikaw na ba ang papalit sa akin?”