Ang St. Jude Medical Center ay hindi isang ospital; ito ay isang palasyo. Ang mga pader nito ay hindi pininturahan, kundi binalutan ng mahogany. Ang hangin ay hindi amoy gamot, kundi amoy ng mamahaling kape at banayad na French perfume. Ito ang lugar kung saan ang mga mayayaman ay nagpapagaling, at ang mga mahihirap ay hindi man lang pinapangarap na makalapit sa pinto. Ang bawat sulok ay idinisenyo upang iparamdam sa mga kliyente nito ang kanilang halaga, at ipaalala sa mga empleyado nito na sila ay kapalit-palit lamang.

Sa mundong ito pumasok si Nurse Angela de Leon. Bago pa lang siya, wala pang isang buwan. Ang kanyang puting-puting uniporme ay sagisag ng pangarap na matagal niyang iningatan—ang makapaglingkod. Ngunit ang realidad sa St. Jude ay mabilis na dumagok sa kanyang idealismo. Ang ospital ay pinapatakbo hindi ng mga doktor, kundi ng mga accountant. Ang pinuno ng lahat, si Doña Elara de Silva, ang biyuda ng nagtatag ng ospital, ay isang babaeng bakal na ang tanging pinapahalagahan ay ang “bottom line” at ang reputasyon.

Ang kanang kamay ni Doña Elara ay si Dr. Rex Sandoval. Isang makisig, arogante, at napakatalinong surgeon. Siya ang “golden boy” ng St. Jude, ang pinakamahusay na siruhano, at ang nakatakdang mapangasawa ng nag-iisang anak ni Doña Elara na si Bianca. Para kay Dr. Rex, ang mga pasyente ay nahahati sa dalawa: ‘VIPs’ na karapat-dapat sa kanyang oras, at ‘charity cases’ na isang sagabal sa sistema.

Ang araw na iyon ay nagsimula tulad ng dati para kay Angela. Siya ay nasa reception, inaayos ang mga tsart, nang ang katahimikan ng lobby ay mabasag.

Isang pigura, na tila gawa sa anino at dumi, ang pumasok mula sa umiikot na salaming pinto. Siya ay isang matandang lalaki, marahil ay nasa sitenta na, ngunit ang kanyang katawan ay hukot na parang sa isang daang taong gulang. Ang kanyang damit ay mga basahan na pinagtagpi-tagpi ng panahon. Ang kanyang mga paa ay binalutan ng dyaryo at plastic. Humakbang siya ng dalawang beses sa makinang na sahig bago siya bumagsak, ang kanyang kamay ay nakahawak sa dibdib, ang kanyang hininga ay isang masakit na tunog ng paghihirap.

Ang reaksyon ay mabilis at malupit. Ang isang ginang na naghihintay sa kanyang “appointment” ay napatili. “Oh, goodness! Ang dumi! Nakakadiri!”

Ang head nurse sa triage, si Nurse Ratched kung tawagin siya ng mga baguhan, ay sumigaw sa mga guwardiya. “Anong ginagawa ninyo? Paanong nakapasok ‘yan dito? Kunin ninyo ‘yan! Bilis!”

Dalawang guwardiya ang mabilis na lumapit. Hindi sila nagdala ng wheelchair o stretcher. Ang kanilang mga kamay ay handa na siyang buhatin at kaladkarin. “Tatang, bawal po dito,” sabi ng isa, hinahawakan ang payat na braso ng matanda. “Doon po kayo sa labas.”

Ang matanda, si Tatang Ambo, ay umiling lang, ang kanyang mga mata ay nanlalabo. “Tulong…” bulong niya. “Elara… kailangan… kong makita… si Elara…”

“Naririnig niyo ba ‘to?” tumawa ang isang guwardiya. “Hinahanap pa si Doña! Lasing yata ‘to.”

Mula sa kanyang opisina, lumabas si Dr. Rex Sandoval, na naabala sa ingay. Ang kanyang suot na ‘designer suit’ ay tila lalong pumuti sa kaibahan sa dumi ng matanda. Tiningnan niya si Tatang Ambo na parang isang piraso ng basura.

“Ano ‘to?” malamig niyang tanong. “Is this a new charity program I wasn’t aware of? Get this filth out of my lobby. It’s scaring the patients.”

Itinuro ni Angela ang eksena. Ang kanyang buong katawan ay nagyelo. Ang bawat patakaran sa St. Jude ay nagsasabing: “Huwag kang makialam.” Ang kanyang takot kay Dr. Rex ay totoo. Isang maling galaw lang ay maaari siyang mapatalsik. Ngunit ang kanyang puso, ang kanyang sinumpaang tungkulin, ay sumisigaw ng ibang bagay.

Nakita niya ang mga mata ng matanda—puno ng sakit, ngunit hindi ng kabaliwan. Puno ito ng isang kagyat na pangangailangan.

“Sandali!” sigaw ni Angela. Ang kanyang boses ay nanginig, ngunit sapat na para mapatigil ang mga guwardiya.

Bago pa makapagsalita si Dr. Rex, tumakbo si Angela palapit sa matanda. Lumuhod siya sa mamahaling sahig, ang kanyang puting uniporme ay dumikit sa dumi ni Tatang Ambo. “Sir, anong nararamdaman ninyo?” Inilagay niya ang kanyang mga daliri sa pulso nito. “Mabilis at mahina ang pulso niya. Nahihirapan siyang huminga. He’s in cardiac distress!”

Si Dr. Rex ay napatawa ng isang mapang-asar na tawa. “Nurse, tumayo ka diyan. You’re contaminating yourself. He’s a vagrant. Kung mamamatay siya, hayaan siyang mamatay sa kalsada, hindi sa sahig natin. Iyan ay isang utos.”

“Pero, Doktor—”

“Gusto mong mawalan ng trabaho, Nurse de Leon?” tanong ni Dr. Rex, ang kanyang boses ay naging parang yelo.

Ang banta ay tumama kay Angela. Ang trabahong ito ang bumubuhay sa kanyang ina na may sakit. Ang isang buwang sahod dito ay katumbas ng isang taon sa probinsya. Napayuko siya, handa nang tumayo at tanggapin ang pagkatalo.

Ngunit sa sandaling iyon, ang nanginginig na kamay ni Tatang Ambo ay bumukas. Isang maliit, gasgas na pitakang katad ang nahulog mula sa kanyang palad. Ito ay bumukas sa pagbagsak.

Pinulot ito ni Angela. Ito ay naglalaman ng isang solong bagay: isang kupas na larawan, na protektado ng isang naninilaw na plastik.

Ang larawan ay kuha pa noong dekada ’70. Isang batang lalaki, ang kanyang buhok ay makapal at ang kanyang mga mata ay puno ng pangarap, ay nakaakbay sa isang napakagandang dalaga. Sa likod nila ay isang malawak na bakanteng lote. Isang malaking karatula ang nakatayo sa gitna nito, na may mga salitang: “DITO ITATAYO ANG ST. JUDE MEDICAL CENTER: ISANG OSPITAL PARA SA LAHAT.”

Si Angela ay napatingin sa larawan. Pagkatapos, ang kanyang mga mata ay dahan-dahang itinaas sa dambuhalang oil painting na nakasabit sa dingding ng lobby. Ito ay ang opisyal na larawan ng tagapagtatag ng ospital, si Don Amadeo de Silva, na “namatay bilang bayani sa dagat tatlumpung taon na ang nakalilipas.”

Kilala ni Angela ang larawang iyon. Bawat empleyado ay kailangang kabisaduhin ang kasaysayan ng ospital. Ngunit ang tinitingnan niya ngayon ay ang larawan sa kanyang kamay. Ang babae… ang babae sa larawan… ay si Doña Elara. Isang batang Elara. At ang lalaking katabi niya…

Tumingin si Angela sa mukha ng pulubi. Ang dumi, ang mga kulubot, ang sakit—sinubukan niyang aninagin ang nasa ilalim nito. Ang hugis ng panga. Ang agwat sa pagitan ng mga mata. Ang malungkot na mga mata na puno ng pangarap.

“Diyos ko po,” bulong niya, ang kanyang buong katawan ay pinanlamigan ng isang takot na mas malalim pa kaysa sa takot niya kay Dr. Rex. “Siya… siya si Don Amadeo.”

“Anong binubulong-bulong mo diyan, Nurse?” singhal ni Dr. Rex, na naiinip na. “Guards, kunin niyo na siya!”

Tumayo si Angela, ang kanyang mga binti ay nanginginig, ngunit ang kanyang mga mata ay nag-aapoy. Hinarap niya si Dr. Rex. “Hindi ninyo siya pwedeng kaladkarin.”

“At sino ka para utusan ako?”

“Siya si Don Amadeo de Silva,” sabi ni Angela, ang kanyang boses ay malinaw at malakas, na umalingawngaw sa buong lobby. “Siya ang nagpatayo ng ospital na ito.”

Isang segundo ng katahimikan. Pagkatapos, isang malakas na tawa mula kay Dr. Rex. Sumunod ang mga guwardiya. “Nasisiraan ka na ba? Nurse, lasing ka ba? That’s a beggar. Ang tapang mong insultuhin ang alaala ni Don Amadeo. You’re fired!”

“Kung gayon, tingnan ninyo ito bago ako umalis,” sabi ni Angela, iniharap ang litrato sa mukha ni Dr. Rex.

Ang pagtawa ni Dr. Rex ay namatay sa kanyang lalamunan. Nakilala niya ang babae. Isang batang bersyon ni Doña Elara, ang kanyang magiging biyenan. At ang lalaki… ang lalaki sa larawan ay ang eksaktong kopya ng lalaki sa painting, na siya namang eksaktong kopya ng pulubing nakahandusay sa sahig.

“Imposible,” sabi ni Dr. Rex, napaatras.

“Anong imposible, Rex?”

Ang boses na iyon ay nagpatigil sa lahat. Si Doña Elara de Silva mismo ay nakatayo sa paanan ng grand staircase, ang kanyang eleganteng damit ay tila hindi bagay sa eksena. Kasama niya ang kanyang anak na si Bianca.

“Ano ang ibig sabihin ng kaguluhang ito? At bakit ang basura na ‘yan ay nasa sahig ko?”

Si Dr. Rex ay hindi makapagsalita. Si Angela, na alam na wala na siyang babalikan, ay lumakad palapit, hawak ang litrato na parang isang kalasag.

“Doña Elara,” sabi ni Angela, ang kanyang boses ay matatag. “Ang lalaking ito… dinala niya ito.”

Nakita ni Doña Elara ang litrato sa kamay ni Angela. Pagkatapos, ang kanyang mga mata ay lumipat sa lalaking naghihingalo sa sahig. Ang kanyang mukha, na palaging isang perpektong maskara ng malamig na kumpiyansa, ay biglang nabasag. Ang kulay ay nawala sa kanyang mga pisngi. Siya ay napaatras, na parang nakakita ng multo.

“Elara…” ungol ng matanda sa sahig. “Tinangka… mo… pero bumalik… ako…”

Napasigaw si Doña Elara. Isang sigaw na hindi pang-isang biyuda, kundi isang sigaw ng isang taong nahuli.

Ang kasaysayan ng St. Jude, ang bersyon na alam ng publiko, ay isang trahedya. Si Don Amadeo de Silva, isang makabayan at isang henyo sa medisina, ay nagpatayo ng ospital mula sa kanyang sariling yaman. Ang kanyang pangarap: isang lugar kung saan ang pinakamahusay na paggamot ay abot-kaya, kahit sa pinakamahihirap. Siya ay isang santo. Ngunit ang kanyang buhay ay maagang natapos. Ang kanyang yate, ang “Elara’s Grace,” ay lumubog sa isang “freak storm” habang siya ay nasa isang medical mission. Ang kanyang katawan ay hindi na natagpuan.

Ang kanyang biyuda, si Doña Elara, ang “matatag” na nakaligtas, ang kumuha ng pamumuno. Sa paglipas ng tatlumpung taon, binago niya ang St. Jude. Mula sa isang “ospital para sa lahat,” ginawa niya itong isang “eksklusibong” institusyon. Ang mga presyo ay tumaas, ang mga charity ward ay nagsara. Ang St. Jude ay naging simbolo ng yaman at kapangyarihan—ang eksaktong kabaligtaran ng pangarap ni Amadeo.

Ang hindi alam ng publiko ay ang tunay na nangyari sa dagat. Walang “freak storm.” Ito ay isang perpektong gabi, hanggang sa ang makina ng yate ay sumabog. Ito ay isang sabotahe, na plinano ni Elara at ng kanyang kasabwat na kapitan. Gusto ni Elara na makuha ang yaman ni Amadeo at ang ospital, at gawin itong kumikita. Ayaw na niyang maging “asawa ng isang santo.” Gusto niyang maging reyna.

Ngunit si Amadeo ay hindi namatay. Ang pagsabog ay nagtapon sa kanya sa dagat. Nagpalutang-lutang siya ng isang araw bago siya natagpuan, halos patay na, sa dalampasigan ng isang maliit, nakahiwalay na isla sa Palawan. Siya ay inalagaan ng isang pamilya ng mangingisda.

Ang pagsabog at ang trauma ay kumuha ng kanyang alaala. Wala siyang maalala kundi ang mga pira-pirasong imahe—isang babaeng umiiyak, ang amoy ng gamot, ang tunog ng isang pagsabog. Ang tanging koneksyon niya sa kanyang nakaraan ay ang pitakang katad na mahigpit niyang hawak, na naglalaman ng litrato nila ni Elara. Sa loob ng tatlumpung taon, nabuhay siya bilang “Tatang Ambo,” isang simpleng mangingisda, isang mabait na matanda na may malungkot na mga mata, na palaging nakatingin sa dagat, naghihintay ng isang bagay na hindi niya maalala.

Isang araw, isang malakas na atake sa puso ang nagpabagsak sa kanya. Ang pisikal na trauma, sa isang kakaibang paraan, ay nagbukas ng mga pinto sa kanyang isipan. Habang siya ay nasa pagitan ng buhay at kamatayan, ang mga alaala ay bumalik—Elara, ang St. Jude, ang pangarap, ang apoy, ang pagtataksil.

Alam niyang mamamatay na siya. Ngunit kailangan niyang makita ito. Ang kanyang ospital. Ang kanyang asawa. Gamit ang lahat ng kanyang natitirang lakas, naglakbay siya pabalik sa Maynila, bitbit lamang ang litrato.

At ngayon, siya ay nakahandusay sa sahig ng kanyang sariling palasyo, nakatingin sa mga mata ng babaeng sumubok na patayin siya.

Ang reaksyon ni Doña Elara ay kasing bilis ng isang ahas. Ang kanyang paunang pagkabigla ay napalitan ng isang malamig at kalkuladong galit. Siya ay nakabawi.

“Guwardiya!” sigaw niya. “Ano ang ginagawa ninyo? Dalhin ang lalaking ito sa ER! Mabilis! At ikaw,” turo niya kay Angela, “huwag kang aalis sa tabi niya. Ikaw ang magiging private nurse niya. Walang ibang lalapit. Walang ibang kakausap. Walang makakaalam na nandito siya. Naiintindihan mo?”

Tumingin siya kay Dr. Rex, na ngayon ay namumutla na parang papel. “Doktor, sumunod ka sa akin.”

Sa isang pribadong silid sa pinaka-eksklusibong wing ng ospital, si Tatang Ambo—si Don Amadeo—ay ikinabit sa mga makina. Si Angela ay hindi umaalis sa kanyang tabi. Ang pinto ay binabantayan ng dalawang pinagkakatiwalaang guwardiya ni Elara. Si Angela ay isang bilanggo, na nakakulong kasama ang isang pasyenteng ang buhay ay muling nasa panganib.

Sa labas ng silid, sa isang maliit na opisina, ang usapan ay mabilis at malupit.

“Paano ito nangyari?” singhal ni Dr. Rex. “Patay na siya! Tatlumpung taon!”

“Tumahimik ka, Rex!” sabi ni Elara, ang kanyang mga kamay ay nanginginig. “Hindi mahalaga kung paano. Ang mahalaga, narito siya. Isang naghihingalong pulubi na may mga kuwentong hindi kapani-paniwala. Walang maniniwala sa kanya.”

“Ngunit ang nurse na iyon…”

“Ang nurse na iyon ay isang problema na kailangan nating ayusin,” sabi ni Elara. “Pakinggan mo ako, Rex. Ang kasal ninyo ni Bianca ay nakasalalay dito. Ang iyong karera. Ang buong ospital na ito. Ang lalaking iyon ay hindi maaaring mabuhay hanggang bukas. Siya ay isang matanda. Nagkaroon siya ng matinding atake sa puso. Walang sinuman ang magtataka kung hindi niya ito kakayanin… lalo na kung may ‘tulong’ mula sa kanyang doktor.”

Si Dr. Rex ay napaatras. “Ano ang ibig mong sabihin?”

“Ang ibig kong sabihin, Doktor,” sabi ni Elara, ang kanyang mga mata ay walang emosyon, “ay siguraduhin mong ang puso niya ay hihinto ngayong gabi. Isang ‘accidental overdose’ ng potassium. Walang bakas. Walang tanong. Gawin mo ito, at ang lahat ng ito ay sa iyo. Pumalya ka, at sisirain kita kasama niya.”

Si Angela, na nagkunwaring inaayos ang IV drip sa labas ng silid, ay narinig ang bawat salita. Ang kanyang dugo ay nagyelo.

Pumasok siya pabalik sa silid. Si Don Amadeo ay gising na, ang kanyang mga mata ay malinaw sa unang pagkakataon.

“Hija,” bulong niya, ang kanyang boses ay mahina. “Narinig mo sila, hindi ba?”

Tumango si Angela, ang mga luha ay tumutulo sa kanyang pisngi. “Opo. Papatayin… papatayin ka nila.”

“Alam ko,” sabi ni Amadeo. “Palagi siyang ganyan, si Elara. Palaging nagmamadali. Pero kailangan kong… kailangan kong…” Sinubukan niyang bumangon.

“Huwag po kayong gumalaw,” sabi ni Angela. “Kailangan nating tumawag ng tulong.”

“Sino?” tanong ni Amadeo. “Ang bawat isa sa ospital na ito ay tauhan niya. Ang mga pulis ay binabayaran niya. Hija, ikaw lang.” Tumingin siya sa mga mata ni Angela. “Sa ilalim ng kama ko… sa lumang opisina ko… may isang ‘safe’. Ang ‘code’ ay ang petsa ng pagbubukas ng ospital na ito. Kunin mo ang nasa loob. Ibigay mo sa media. Ibigay mo sa nag-iisang taong hindi niya kayang bilhin.”

“Sino po?”

“Ang aking abogado,” sabi ni Amadeo, bago muling pumikit, ang kanyang katawan ay sumusuko na sa pagod.

Alam ni Angela na wala siyang oras. Si Dr. Rex ay naghahanda na sa labas. Kailangan niyang kumilos.

Sumilip siya sa labas. Ang mga guwardiya ay nakatalikod. Tumakbo siya. Hindi siya pumunta sa opisina ni Amadeo. Pumunta siya sa ‘server room’ sa basement—ang lugar na nililinis niya dati noong siya ay isang nursing aide, ang lugar na alam niyang walang nakabantay.

Alam niyang bawat silid sa ‘VIP wing’ ay may ‘security camera’. Kung papatayin ni Dr. Rex si Amadeo, ito ay makukunan.

Nag-log in siya sa sistema. Nakita niya ang ‘feed’ mula sa silid ni Amadeo. Pumasok si Dr. Rex, hindi na nakangiti. Siya ay may dalang isang syringe na may lamang malinaw na likido.

“Oras na para sa gamot mo, Don Amadeo,” sabi ni Dr. Rex, ang kanyang boses ay nanginginig. “Ito ay magpapatulog sa iyo… nang mahimbing.”

Itinapat niya ang karayom sa IV line. Si Angela ay mabilis na pinindot ang ‘record’. Pagkatapos, pinindot niya ang ‘send’, ipinapadala ang ‘live feed’ sa nag-iisang email address na alam niyang gagawa ng aksyon—ang email address ng pinakamalaking ‘rival’ na istasyon ng balita ng network na pag-aari ng pamilya Sandoval.

Sa silid, si Amadeo ay pumikit. “Sige, anak,” bulong niya kay Rex. “Tapusin mo na ito. Harapin mo ang iyong tadhana.”

Nagulat si Dr. Rex. “Anong…?”

“Alam ko kung sino ka, Rex. Nakikita ko ang takot sa iyong mga mata. Ikaw ay naging isang halimaw para sa pera. Isang bagay na hindi mo na mababawi.”

Si Dr. Rex, na nanginginig sa galit at takot, ay itinulak ang ‘plunger’ ng syringe.

At sa sandaling iyon, ang pinto ng silid ay bumukas. Hindi mga pulis. Kundi isang grupo ng mga reporter na may dalang mga camera, na pinangungunahan ng isang galit na galit na si Bianca Sandoval.

“Rex!” sigaw ni Bianca, ang kanyang mukha ay puno ng luha at pagtataka. “Anong ginagawa mo!?”

Si Dr. Rex ay natigilan, ang syringe ay nasa kanyang kamay, nahuli sa akto, ‘live’ sa telebisyon. Ang ‘live feed’ na ipinadala ni Angela ay nag-trigger ng isang ‘media storm’. Si Bianca, na nanonood ng balita sa kanyang opisina, ay nakita ang lahat.

“Hindi ito ang nakikita mo, Bianca!” sigaw ni Rex, napaatras.

“Nakita ko ang lahat!” hikbi niya. “Ikaw… at ang nanay ko… kayo ay mga halimaw!”

Ang pagbagsak ay mabilis. Si Doña Elara ay inaresto sa lobby, habang sinusubukan niyang tumakas. Si Dr. Rex ay inaresto sa mismong silid ng ospital. Ang buong istraktura ng St. Jude, na binuo sa kasinungalingan, ay gumuho sa loob ng isang gabi.

Makalipas ang isang linggo, si Don Amadeo ay nakaupo sa isang wheelchair, nakatanaw sa hardin ng ospital. Siya ay mahina, ngunit buhay. Ang ‘potassium’ na itinurok ni Rex ay hindi sapat para agad siyang patayin, dahil si Angela, sa kanyang mabilis na pag-iisip, ay pinataas ang ‘drip rate’ ng ‘saline’ ilang minuto bago pumasok si Rex, na nag-dilute sa lason.

Lumapit si Bianca sa kanya, ang kanyang mga mata ay namamaga sa kaiiyak. “Don Amadeo,” sabi niya, lumuluhod. “Patawad… para sa lahat ng ginawa ng nanay ko… ng pamilya ko.”

Hinawakan ni Amadeo ang kanyang kamay. “Hindi mo kasalanan ang kanilang mga kasalanan, hija. Ang mahalaga ay kung ano ang gagawin mo ngayon.”

“Ipinangako ko,” sabi ni Bianca, “ibabalik ko ang ospital na ito sa dapat nitong kalagyan. Sa pangarap ninyo.”

Tumingin si Amadeo sa paligid. Ang ospital ay tahimik, ang mga pasyenteng mayayaman ay nagsialisan na, natatakot sa iskandalo.

“Hindi mo ito kayang gawin mag-isa,” sabi ni Amadeo. “Kailangan mo ng isang taong may puso.”

Pumasok si Angela sa hardin.

“Miss de Leon,” sabi ni Don Amadeo. “Narinig ko na ikaw ay… ‘fired’.”

Ngumiti si Angela. “Opo. Pero mukhang bakante po yata ang posisyon ng Hospital Administrator.”

Tumawa si Amadeo, isang tunay na tawa na hindi niya nagawa sa loob ng tatlumpung taon. “Sa tingin ko, Nurse Angela, mas bagay sa iyo ang titulong ‘Presidente’.”

Ang muling pagbangon ng St. Jude ay hindi madali. Ngunit sa pamumuno ni Don Amadeo, sa pamamahala ni Bianca, at sa puso ni Angela, ang palasyo ay muling naging isang tunay na ospital. Ang mga pinto ay muling bumukas para sa lahat. Ang larawan ni Don Amadeo ay ibinalik, hindi na bilang isang alaala, kundi bilang isang paalala.

Natutunan ni Angela na ang pagiging ‘invisible’ ay minsan isang kapangyarihan—ang kapangyarihang makita ang katotohanan na pilit itinatago ng mga makapangyarihan. At natutunan ni Don Amadeo na ang kanyang tunay na yaman ay hindi ang gusaling ipinangalan sa kanya, kundi ang mga taong handang ipaglaban ang mga prinsipyong itinayo nito.

Ang hustisya ay madalas na mabagal, at minsan ay nagmumukhang isang pulubi na naghihingalo. Ngunit sa huli, palagi itong nakakahanap ng paraan upang makapasok sa pinto.

Naranasan mo na bang husgahan ka ng iba batay sa iyong panlabas na anyo, ngunit sa huli ay napatunayan mong mali sila? Ibahagi ang iyong kwento sa mga komento.