Ang St. Gabriel Parish ay kumikinang sa ilalim ng araw ng Sabado. Ang bawat sulok ng simbahan ay nababalot ng mga puting bulaklak at organza, handa para sa binyag ng nag-iisang apo nina Don Emilio at Donya Sofia—si Baby Gabriel. Ang seremonya ay inaasahang maging isa sa mga pinakamarangyang binyag ng taon, na dinaluhan ng alta-sosyedad ng Maynila.

Si Sofia, ang ina ni Baby Gabriel, ay masaya. Perpekto ang lahat. Ang kanyang mga magulang ay naroon, kasama ang kanyang asawang si Anton. Ang kanyang mga ninong at ninang ay pawang mga kilalang personalidad—mga politiko, negosyante, at mga artista.

Ngunit may isa siyang Ninang na malalim na nakatanim sa kanyang puso, isang Ninang na matagal na niyang hinintay.

“Sofia, iha,” sabi ng kanyang ina. “Nandito na ang lahat ng Ninang mo. Maliban na lang kay… Ninang Elena mo.”

Si Elena. Ang kanyang ninang sa kumpil, at ang babaeng pinagkakautangan niya ng loob sa kanyang buhay. Si Ninang Elena ang dating kasambahay ng kanilang pamilya, isang mabait at masipag na babae na tumulong sa kanyang ina na mapag-aral siya. Ngunit matagal na silang hindi nagkita. Hindi na niya ito nakita mula nang pumanaw ang kanyang ama.

“Baka hindi na siya darating, anak,” sabi ng kanyang ina. “Alam mo naman, malayo siya. At baka nahihiya.”

Habang nagpapatuloy ang seremonya, isang ugong ng tricycle ang biglang pumunit sa katahimikan ng malaking plaza sa labas ng simbahan. Ang lahat ng mata ay napalingon.

Isang lumang tricycle ang pumarada sa harap ng simbahan, sa tabi ng mga mamahaling kotse at limousine. Mula dito ay bumaba ang isang matandang babae. Payat, ang kanyang buhok ay mayroon nang bakas ng uban, at ang kanyang damit ay isang simpleng kupasing bestida. Sa kanyang mga kamay, may hawak siyang isang maliit na puting kahon na nakabalot ng isang ribbon.

“Sino ‘yan?” bulong ng isa sa mga sosyalitang ninang. “Mukhang galing lang sa palengke!”
“Baka naligaw? Iyan ba ang Ninang ni Sofia? Nakakahiya naman!” sabi naman ng isa pa.

Ngunit si Sofia, nang makita ang matanda, ay biglang napuno ng luha. “Ninang Elena!”

Tumakbo siya patungo sa matanda, niyakap nang mahigpit. Walang alintana sa kanilang pinagkaiba sa buhay, walang alintana sa mga tingin ng panghuhusga mula sa kanyang mga kaibigan at kamag-anak.

“Ninang, salamat po sa pagpunta,” umiiyak na sabi ni Sofia.

“Siyempre, anak. Paano ko naman palalampasin ang binyag ng aking apo sa binyag?” sabi ni Ninang Elena, ang kanyang mga mata ay puno ng pagmamahal.

Dinala ni Sofia si Ninang Elena sa loob ng simbahan. Ang lahat ng mata ay nakatingin sa kanila. Ang mga bulungan ay mas lalong lumakas. Ngunit hindi ito pinansin ni Sofia. Ipinagmalaki niya ang kanyang Ninang.

Matapos ang seremonya, sa engrandeng reception sa ballroom ng isang 5-star hotel, ang lahat ay abala sa pagpapakitang-gilas. Si Ninang Elena ay tahimik na nakaupo sa isang sulok, nakikipagkwentuhan sa ilang mga tapat na kasambahay ng pamilya na matagal na rin niyang kakilala.

Lumapit sa kanya si Donya Cynthia, ang ina ni Sofia, na may isang matamis ngunit mapanuksong ngiti.

“Ninang Elena,” sabi niya, “salamat po sa pagpunta. Pasensya na po kung hindi na po namin kayo nakatulungan. Mukhang mahirap pa rin po ang buhay.”

“Okay lang po iyon, Cynthia,” sagot ni Ninang Elena, kalmado. “Ang importante, may buhay.”

“At mukhang hindi pa rin po kayo naka-angat,” patuloy ni Donya Cynthia, na tila binubuhusan ng asin ang sugat. “Akala ko po, tutulungan na po kayo ng anak ko. Pero mukhang abala na po siya sa kanyang bagong buhay.”

Ngunit isang bagay ang hindi alam ni Donya Cynthia. Ang lahat ng sinasabi niya ay narinig ni Don Emilio, ang kanyang asawa, at si Anton, ang asawa ni Sofia, na noo’y nag-uusap sa malapit. At isang bagay ang nag-iba sa mukha ni Anton.

Nang oras na para sa mga toast, umakyat si Anton sa entablado.

“Maraming salamat po sa inyong lahat sa pagdalo,” nagsimula siya. “Ngayong gabi, gusto ko pong pasalamatan ang isang tao na napakahalaga sa buhay ng aking asawa, at ngayon, sa buhay ng aking anak.”

Tumingin siya kay Ninang Elena. “Ninang Elena, pakiusap po, umakyat po kayo dito sa entablado.”

Nagulat si Ninang Elena. Tumanggi siya sa simula, ngunit sa pagpupumilit ni Sofia, umakyat din siya.

“Marahil po, marami sa inyo ang nagtataka,” patuloy ni Anton, “kung bakit ang isang matandang babae na nakasakay sa tricycle ay isa sa mga panauhing pandangal sa binyag ng aking anak. Ngayon po, gusto kong ibunyag ang isang lihim na matagal nang itinatago ni Sofia.”

Tiningnan ni Anton si Donya Cynthia, ang kanyang mga mata ay matalim. “Nalaman ko po ang lahat, Tita Cynthia.”

At pagkatapos ay isinalaysay niya ang isang kwento mula sa nakaraan.

Matagal na ang nakalipas, bago pa man maging mayaman ang pamilya ni Sofia, nagkaroon sila ng isang malaking krisis. Ang ama ni Sofia, si Don Emilio, ay nagkaroon ng isang malubhang sakit sa puso. Kailangan nito ng isang napakamahal na operasyon sa ibang bansa, isang operasyon na hindi kayang bayaran ng kanilang pamilya. Walang sinuman ang gustong tumulong.

Sa kanyang desperasyon, lumapit si Donya Cynthia sa lahat ng maaaring tulungan. At sa huli, isang tao ang nagbigay ng tulong—si Elena. Si Ninang Elena, na noon ay isang simpleng labandera sa kanilang pamilya, ay nagdesisyon na gawin ang isang pambihirang sakripisyo.

“Ipagbibili ko po ang aking nag-iisang lupa sa probinsya,” sabi ni Ninang Elena noon. “At ang perang malilikom, ibibigay ko po para sa operasyon ni Don Emilio.”

Ang lupa na iyon ay ang tanging mana niya sa kanyang mga magulang. Ang tanging pangarap niya ay ang magkaroon ng sarili niyang maliit na bahay. Ngunit isinakripisyo niya ang lahat para iligtas ang buhay ng ama ni Sofia.

“Ang lahat ng ito,” sabi ni Anton, habang itinuturo ang karangyaan ng hotel, “ang lahat ng yaman na ito, ay hindi sana makukuha ng pamilya Santos kung hindi dahil sa sakripisyo ni Ninang Elena. Kung hindi dahil sa kanya, namatay sana si Don Emilio. At wala sanang Sofia na aking pakakasalan, at wala sanang Baby Gabriel na ating binibinyagan.”

Tumingin siya kay Donya Cynthia, ang kanyang boses ay puno ng galit. “Ang babaeng hinusgahan mo, ininsulto, at pinagtawanan dahil nakasakay sa tricycle… ay ang nagligtas sa iyong asawa. Siya ang tunay na may-ari ng lahat ng karangyaan na ipinagmamalaki mo. Ang iyong bahay, ang iyong mga ari-arian… lahat ng iyon ay nabuo mula sa dugo, pawis, at sakripisyo ng babaeng nasa tabi mo ngayon.”

Ang mukha ni Donya Cynthia ay namutla. Si Don Emilio, na noo’y nag-iipon ng kanyang lakas, ay tumayo.

“Cynthia,” sabi niya, ang kanyang boses ay nanginginig. “Totoo ba ang sinasabi niya?”

Naiyak si Donya Cynthia. At sa wakas, inamin niya ang kanyang kasalanan. Matapos ang operasyon ni Don Emilio, sinubukan niyang ibalik ang utang sa Ninang Elena, ngunit tumanggi ito. “Sapat na po sa akin ang makita siyang gumaling,” sabi ng matanda. Dahil sa pagtanggi ni Elena, at sa kahihiyang ninalo sila ng isang kasambahay, inilihim niya ang lahat. Sinabi niya kay Sofia na matagal nang pumanaw si Ninang Elena.

“Ninang,” sabi ni Don Emilio, habang lumalapit kay Elena. “Patawad. Patawad sa lahat.”

Niyakap ni Ninang Elena si Don Emilio. “Wala nang kailangang patawarin. Ang importante, buhay ka. At masaya ang pamilya mo.”

Doon, sa gitna ng engrandeng selebrasyon, isang malaking aral ang natutunan ng lahat.

Si Ninang Elena ay hindi na bumalik sa paglalaba. Pinilit siya ni Anton na tanggapin ang kanyang lupa. At sa halip na ipagbili, itinayo niya doon ang “Bahay Elena,” isang ampunan para sa mga batang ulila, na pinamahalaan niya.

Ang kasal nina Sofia at Anton ay naging mas makabuluhan. Ang kanilang anak, si Gabriel, ay lumaki na may isang lola na hindi sa dugo, kundi sa puso, ang nagturo sa kanya ng tunay na kahulugan ng kabutihan.

At ikaw, sa iyong palagay, tama ba ang ginawang paglilihim ni Donya Cynthia, kahit na para ito sa kapakanan ng kanyang asawa? I-comment ang iyong sagot sa ibaba!

Nguồn