NAGBIGAY NG BAGONG LISTAHAN NG MGA OPISYAL ANG MGA DISCAYA; LUMALABAS NA SISTEMATIKO ANG KORAPSYON SA DPWH.

Lalong lumalim at lumawak ang imbestigasyon ng Senado hinggil sa matagal nang isyu ng korapsyon sa flood control projects matapos magbigay ng panibagong listahan at detalyadong testimonya ang mag-asawang kontratistang sina Pacifico “Curlee” at Sarah Discaya II. Sa pinakahuling pagdinig ng Senate Blue Ribbon Committee, nagulantang ang marami matapos lumutang ang mga pangalan ng tatlong maimpluwensyang mambabatas: sina Senator Joel Villanueva, Senator Francis “Chiz” Escudero, at dating Senator Jinggoy Estrada.

Ang testimonya ng mag-asawang Discaya ay nagpapakita na ang sistema ng kickbacks at anomalya sa Department of Public Works and Highways (DPWH) ay hindi lamang limitado sa nakaraang administrasyon o sa iisang rehiyon, kundi isa itong malawak at sistematikong problema na kinasasangkutan ng mga opisyal mula sa Kongreso hanggang sa ehekutibo.

I. ANG PAGKASANGKOT NG MGA KASALUKUYAN AT DATIHAN NA SENADOR

Ang pangunahing punto ng bagong testimonya ay ang umano’y pag-uugnay ng flood control projects sa mga mambabatas na may kakayahang mag-impluwensya sa budget allocation o makakuha ng congressional insertions para sa kanilang mga nasasakupan o kaalyado.

Senator Joel Villanueva: Ang kanyang pangalan ay lumutang sa testimonya kaugnay ng mga proyekto sa ilang bahagi ng Central Luzon. Inaasahang titingnan ng Senado kung may koneksyon ba ang umano’y kickbacks sa mga proyekto na inirerekomenda o pinondohan sa ilalim ng kanyang impluwensya o legislative agenda.

Senator Francis “Chiz” Escudero: Ang kanyang posibleng pagkakadawit ay sinuri rin kaugnay ng infrastructure projects na may kinalaman sa kanyang rehiyon o mga priority projects na kanyang sinusuportahan. Ang mga detalye ng Discaya ay inaasahang magbibigay linaw kung paano at bakit ang mga proyekto na may alleged commission ay naisama sa national budget.

Dating Senator Jinggoy Estrada: Bilang isang dating mambabatas na may karanasan sa paglalaan ng pondo, ang kanyang pangalan ay nadamay din. Tinitingnan ang posibilidad na ang kanyang political influence ay ginamit umano upang makakuha ng favorable treatment sa DPWH para sa mga kontratistang sangkot sa kickback system.

Bagamat walang direktang inilabas na opisyal na ebidensya ang Senate Blue Ribbon Committee sa pagdinig, ang pagkakabanggit ng mga Discaya sa mga pangalan ay nagbigay ng malaking katanungan sa papel ng mga senador sa pagpapatupad ng mga infrastructure projects.

II. ANG SISTEMA NG KORAPSYON AT ANG “PORSYENTO”

Ipinaliwanag ng mag-asawang Discaya kung paano kumikilos ang sistema, na umaabot umano sa mga opisina ng mga mambabatas. Ayon sa kanilang salaysay:

Pag-uumpisa sa Pondo: Ang korapsyon ay nagsisimula sa budgetary level, kung saan ang ilang proyekto ay sadyang inilalagay sa pondo—kadalasang sa tulong ng mga mambabatas—na may overpriced o hindi kinakailangang specifications upang makakuha ng mas malaking kickback.

Ang Middlemen/Padrino: Pagkatapos maaprubahan ang pondo, may mga political brokers o middlemen na lumalapit sa mga kontratista (tulad nila) upang humingi ng commission na aabot sa mataas na porsyento ng halaga ng kontrata.

Ang Pagpasa: Ang halagang ito ay allegedly ipinapasa sa mga opisyal ng DPWH, at sa huli, sa mga pulitiko na nagbigay ng go signal o impluwensya para maaprubahan ang proyekto at makuha ng kontratista ang kontrata.

Iginiit ng mag-asawang Discaya na bagama’t dumaan sila sa sistemang ito, hindi umano naging “successful” ang ilang pagkuha ng komisyon. Gayunpaman, ang pagdetalye sa modus operandi ay nagbigay ng sapat na basehan upang ituloy ang imbestigasyon.

III. ANG MARIING PAGTANGGI AT DEKONSUMO NG MGA SENADOR

Hindi nagtagal at agad nagbigay ng kani-kanilang statement ang mga nadawit na senador upang mariing tutulan ang mga paratang at depensahan ang kanilang sarili.

Pahayag ni Senator Villanueva: Sa kanyang pahayag, mahigpit niyang itinanggi ang anumang kasanayan o koneksyon sa anomalya at sinabing ang kanyang legislative work ay laging transparent at sumusunod sa batas. Iginiit niya na ang kanyang mga priority projects ay para sa benepisyo ng kanyang mga constituent at hindi para sa personal na pakinabang.

Pagtutol ni Senator Escudero: Handa si Senator Escudero na harapin ang anumang imbestigasyon at sinabing bukas ang kanyang mga records para tingnan. Nagpahayag siya ng pagkadismaya na ang kanyang pangalan ay nadawit nang walang matibay na ebidensya at sinabi na maaaring ito ay isang distraction o political ploy.

Depensa ni Dating Senator Estrada: Ang kampo ni Estrada ay naglabas din ng pahayag na tumutol sa testimonya at sinabing ang pagbanggit sa kanyang pangalan ay walang basehan. Nagpahiwatig sila na posibleng ginagamit lamang ang kanyang pangalan upang dagdagan ang political drama ng isyu.

IV. ANG ISYU NG KREDIBILIDAD AT ANG Susunod na HAKBANG

Patuloy na pinag-aaralan ng Senado ang integrity ng testimonya ng mag-asawang Discaya, lalo na at may mga ulat pa rin hinggil sa kanilang sariling tax complaints at iba pang legal na kaso.

Ang pangunahing hamon ngayon ng Senate Blue Ribbon Committee ay ang:

Kumpirmahin (Corroborate) ang mga detalye ng Discaya sa pamamagitan ng pagkuha ng iba pang whistleblowers o documentary evidence mula sa DPWH at iba pang ahensya.

Imbestigahan kung ang mga Discaya ay ginagamit lamang ang testimonya upang i-pressure ang gobyerno na balewalain ang kanilang sariling mga kaso, o kung sila ba ay tunay na whistleblowers na naglalabas ng katotohanan.

Inaasahang ipapatawag pa ang iba pang DPWH officials at mga middlemen upang masilip ang mga transfers ng pondo at kung paano nakuha ang congressional support para sa mga flood control projects na ito. Ang insidenteng ito ay nagbigay-diin sa pangangailangan ng mas mahigpit na transparency at accountability sa paggamit ng pondo ng bayan.