Sa gitna ng sikat ng araw sa Ayala Avenue, kung saan nagtatagpo ang pangarap at karangyaan, nakatayo si Leo. Hindi na bago sa kaniya ang init ng aspalto at ang tunog ng mga nagmamadaling sasakyan. Ngunit ngayong araw, ang kaniyang misyon ay mas mabigat kaysa karaniwan. Sa kaniyang likod, sa lilim ng isang billboard, naghihintay ang kaniyang nakababatang kapatid na si Lita, na may lagnat at nangangailangan ng gatas na pampalakas.

Nang makita niya ang itim, napakagarang Rolls-Royce Cullinan na nakaparada sa tapat ng high-end na gusali, alam niyang ito na ang pagkakataon niya. Ang kaniyang luma at manipis na basahan ay parang kalaban na may dalang espadang yari sa alikabok. Lumapit siya, dinama ang lamig ng tinted na bintana, at huminga ng malalim bago kumatok nang mahina, halos pabulong.

Bumaba ang bintana. Ang sumalubong sa kaniya ay ang mga mata ni Don Eduardo – malamig, matalim, at tila walang emosyon. Ang bilyonaryo na ito ay kilala sa buong bansa hindi lamang dahil sa kaniyang yaman kundi dahil din sa kaniyang kaseryosohan; isang taong walang puwang para sa sentimentalismo.

“Bakit?” tanong ni Don Eduardo, ang tono ay may halong inip at pagkabigla. Bihira siyang lapitan nang direkta, at kadalasan, ang mga lumalapit ay humihingi ng pabor na may milyong halaga, hindi isang batang palaboy na may basahan.

Nag-ipon ng lakas ng loob si Leo. “Linisin ko po ang kotse niyo, Kuya. Pambili lang po ng gatas ni Lita,” ang kaniyang boses ay nanginginig, hindi dahil sa takot kundi sa desperasyon. Gatas, ang tanging gamot na alam niya para sa gutom at sakit ng kaniyang kapatid.

Umismid si Don Eduardo. Hindi siya madaling maawa. Nakita na niya ang lahat ng klase ng “modus” at kahirapan sa kalye. “Alam mo ba kung magkano ang sasakyang ito, bata?” tanong niya, tila isang pagsusulit. “Kahit kiskisin mo ‘yan nang isang linggo, baka hindi pa rin malinis ang alikabok ng kasinungalingan mo.”

Ngunit sa halip na umalis, lalo pang tumibay ang tindig ni Leo. “Hindi po ako nagloloko. Gusto ko pong magtrabaho. Kahit magkano po, tatanggapin ko, basta pambili lang ng gatas.” Ang titig niya ay hindi titig ng isang pulubi kundi ng isang taong may dignidad na naghahanap ng paraan.

Sa mga sandaling iyon, isang bagay ang nagpabago sa isip ni Don Eduardo. Hindi ang salitang “gatas,” kundi ang alab ng determinasyon sa mata ni Leo. Bigla niyang naalala ang sarili niya, isang batang nakatira sa tambakan, na walang ibang hiniling kundi makakain. Hindi siya nagbigay ng limos noon; nagsikap siya.

“Sige,” biglang sabi ni Don Eduardo, dahilan para magulat maging ang kaniyang driver. “Linisin mo ang buong sasakyan. Mula bubong hanggang gulong. Pero tatlong minuto lang ang ibibigay ko sa iyo.” Sinabi niya ito para umalis ang bata, dahil alam niyang imposible iyon.

Napakabilis ng tibok ng puso ni Leo. Tatlong minuto? Pero nagmadali siyang tumango. Hawak ang basahan, sinimulan niyang kuskusin ang hood. Hindi mahalaga kung gaano kintab ang kotse; ang mahalaga ay magawa niya ang hiningi, kahit sa limitadong oras. Habang nagkikiskis siya, sumasayaw ang pawis sa kaniyang noo. Ang bawat galaw ay may bigat ng pagmamahal niya sa kaniyang kapatid.

Pinanood lang siya ni Don Eduardo. Ang tatlong minuto ay naging anim. Ang anim ay naging sampu. Hindi siya makagalaw. Sa bawat pagod na pagpunas ni Leo, mas nagiging malinaw ang imahe ng sarili niya noong bata pa siya. Ang pagod at ang desperasyon ay nagmumula sa parehong pinagmulan: pagmamahal sa pamilya.

Nang matapos ang bata, hindi na nito mabilang ang oras. Halos nanghihina na si Leo, ngunit ang itim na Rolls-Royce ay kumikinang na parang bago. Tumingin siya kay Don Eduardo, hiningal na naghihintay ng hatol.

Hinila ni Don Eduardo ang kaniyang pitaka at kumuha ng isang libong piso. Inabot niya ito kay Leo. “Kuwenta na ‘yan. Pero…” Ang “Pero” na ito ang nagbago sa lahat. “Hindi ako naniniwala sa paglilimos. Dalhin mo ako sa kapatid mo.”

Nagulat si Leo, pero hindi na siya nagtanong. Sumakay siya sa likod ng Rolls-Royce, na para bang isang panaginip. Habang nagmamaneho sila papalayo sa karangyaan ng Ayala, lalo silang lumalayo sa mundo ni Don Eduardo at papalapit sa totoong kahirapan.

Dinala ni Leo si Don Eduardo sa isang eskinita sa Tondo, kung saan ang “bahay” nila ay isang cardboard box sa tabi ng isang pader. Doon, sa lilim ng basurang halos kasing-taas nila, nakita ni Don Eduardo si Lita. Ang maliit na bata ay nakahiga, namumutla, at mahina ang hininga.

Sa sandaling nakita niya si Lita, gumuho ang malamig na pader na itinayo ni Don Eduardo sa kaniyang puso. Hindi lang ito tungkol sa gatas; ito ay tungkol sa kaligtasan.

“Leo, bakit gatas lang ang hiningi mo?” tanong niya, ang boses ay malambot na ngayon.

“Kasi po… ‘yun lang ang alam kong makakapagpalakas sa kaniya. Pagkatapos po nito, maghahanap na lang ulit ako ng trabaho bukas,” sagot ni Leo, hawak ang kamay ng kapatid.

Hindi na nagdalawang-isip si Don Eduardo. Tumawag siya sa kaniyang personal na doktor at isang team ng social worker. Sa loob lang ng ilang oras, dinala si Lita sa pinakamahusay na ospital. Pero hindi lang doon nagtapos ang tulong niya.

Kinabukasan, hindi na nagising si Leo sa karton nilang bahay. Nagising siya sa isang malinis na kwarto sa ospital, at sa tabi niya, nagpapagaling na si Lita. Pumasok si Don Eduardo.

“Leo,” sabi niya, may ngiti na hindi na niya nagamit sa loob ng maraming taon. “Hindi ko binibili ang kaligtasan ng kapatid mo ng isang libong piso. Ang ginagawa ko ay namumuhunan sa dignidad mo. Simula ngayon, hindi mo na kailangang maglinis ng kotse para sa gatas. Mag-aaral ka, at ako ang bahala sa iyo at kay Lita hanggang sa makatayo ka sa sarili mong paa. Pangako iyan.”

Hindi na makapagsalita si Leo. Tumulo ang luha, hindi dahil sa sakit o gutom, kundi dahil sa pag-asa. Hindi na lang gatas ang kaniyang nakuha; nakuha niya ang isang bagong simula. Ang pagpupursigi ng isang batang may basahan ay nagpapaalala kay Don Eduardo sa kahalagahan ng pag-asa at ang kapangyarihan ng dignidad.

Ang Rolls-Royce ay nanatiling malinis, pero ang puso ni Don Eduardo, na matagal nang marumi sa pag-aalinlangan, ay mas luminis pa kaysa sa kotse.

Tanong sa Inyo, mga Kaibigan: Kung kayo ang nasa posisyon ni Don Eduardo, ano ang una ninyong gagawin pagkita ninyo sa kalagayan ni Lita? Naniniwala ba kayo na ang dignidad ay mas mahalaga kaysa sa limos? Ibahagi ang inyong pananaw!