Lumobo pa ang tensyon sa usaping korapsyon sa pamahalaan matapos isapubliko ni dating Department of Public Works and Highways (DPWH) Undersecretary Roberto Bernardo ang isa pang mahaba at mas detalyadong supplemental affidavit. Sa dokumentong ito, ikinuwento ni Bernardo ang umano’y matagal nang umiiral na kickback system sa ahensya, pati na ang sinasabing pakikilahok ng ilang mambabatas, matataas na opisyal, at ilang personalidad na may impluwensya sa badyet at proyekto ng gobyerno.

Ayon kay Bernardo, ang pagsasagawa ng affidavit ay bunga ng kanyang pagnanais makahanap ng katahimikan matapos ang mga taon ng pagdalo sa mga transaksyon na aniya’y “praktikal na walang paper trail.” Matapos umano niyang magretiro noong Agosto 2025, naluwagan ang kanyang sitwasyon at tuluyang nagdesisyong ilahad ang lahat ng kanyang nalalaman. Mahaba ang kanyang pahayag, puno ng pangalan, petsa, at mga proyektong umano’y naging bahagi ng mga transaksyong hindi dumaan sa normal na proseso.

Sa panimula pa lamang ng kanyang affidavit, sinabi ni Bernardo na ang kultura ng korapsyon ay hindi limitado sa isang departamento. Ayon sa kanya, mula sa mga sekretaryo hanggang sa pinakamababang laborer ng DPWH, at maging sa ilang opisina ng iba pang ahensya ng gobyerno, ang sistema umano ay matagal nang nababalutan ng “commitments”—kung saan ang porsyento ng halaga ng proyekto ay napupunta sa ilang tao bago pa man magsimula ang implementasyon.

Isa sa pinakamahabang bahagi ng salaysay ay ukol sa mga umano’y naging transaksyon niya sa ilang senador. Binanggit niya ang pagiging malapit niya kay Senator Ramon “Bong” Revilla Jr., na ayon sa kanya’y nag-ugat pa noong 2005. Sa mga sumunod na taon, lalo raw silang naging magkakilala sa mga social gatherings at personal na okasyon. Sa kanyang affidavit, sinabi ni Bernardo na minsan siyang hiningan umano ni Revilla ng listahan ng proyekto noong 2024, at napag-usapan pa raw nila ang porsyento ng “commitment,” na aniya’y napagkasunduan sa 25%. Binanggit pa niya ang ilang petsa kung kailan daw naideliber ang umano’y pera sa bahay ng senador.

Hindi lamang si Revilla ang nasa listahan. Binanggit din ni Bernardo ang ilang umano’y transaksyon kasama ang aide ni Senator Nancy Binay, pati na ang umano’y paghahanda ng listahan ng proyekto na sinasabing may nakalaang “commitment rate.” Sa kanyang bersyon ng kwento, may pagkakataong nagkakaroon ng problemang pang-logistics—katulad ng hindi dumating na pera mula sa ibang grupo—na nagreresulta sa paghingi raw ng “advance.” Sinabi ni Bernardo na nagbigay umano siya ng solusyon sa ganitong pagkakataon.

Kasunod nito ay mahabang salaysay ukol sa umano’y mga proyekto na nauugnay kay Senate President Chiz Escudero. Sa sinabi ni Bernardo, mayroong mga pagkakataon na ang paghahanda at paghatid ng umano’y commitment ay naganap sa mga kilalang lugar, kabilang ang isang hotel at isang gusali na iniuugnay sa isang personalidad na aktibo rin umano sa pangangalap ng pondo noong eleksyon. Binanggit niya ang halaga ng mga proyekto at ang komisyon na umano’y kaakibat nito.

Ilan pang senador ang lumabas sa affidavit, kabilang si Senator Jinggoy Estrada, na ayon kay Bernardo ay matagal na niyang kakilala sa mundo ng politika at showbiz. Sa kanyang salaysay, ikinuwento niya ang mga petisyon para sa pondo, ang porsyentong sinasabing kaakibat nito, at ang mga pagkakataong personal niyang dala ang umano’y halagang nakalaan.

Hindi lamang mga senador ang lumabas sa dokumento. Binanggit din niya ang ilang kongresista, kabilang sina Mary Mitzi Cajayon-Uy at Clarita Robes, ngunit sinabi niyang kasalukuyan pa niyang kinukumpirma ang iba pang detalye ukol sa kanilang umano’y transaksyon. Inilahad din niya ang ilang insidente na umano’y may kinalaman kay Congressman Zaldy Co, kabilang ang mga pagkakataong may naipapabot raw sa kanya na halaga mula sa mga opisyal na nakatalaga sa iba’t ibang proyekto.

Pinalawig pa ni Bernardo ang kanyang salaysay tungkol sa mga umano’y transaksyon noong panahon ng ilang kalihim ng DPWH. Tinukoy niya sina dating Secretary Mark Villar at ang undersecretary na kaugnay nito, at inilarawan kung paano raw nabubuo, naaaprubahan, at naiipon ang listahan ng mga proyektong may nakalaang budget allocation. Ayon kay Bernardo, malinaw umano ang balangkas ng hatian—isang 10% na komisyon, at kung paano raw ito pinaghahatian ng ilang tao.

Binigyang-diin din niya ang kanyang naging papel noong panahon ni Secretary Manuel Bonoan. Kuwento niya, si Bonoan umano ay mas nagtitiwala sa kanya at mas malawak ang binibigay na responsibilidad, ngunit aniya’y tuloy pa rin raw ang sistema ng pagbuo ng listahan ng proyekto at ang sinasabing commitment rate na nauugnay dito. Inilarawan pa niya ang proseso—mula sa paghingi ng listahan, pagsasaayos, pag-turnover, hanggang sa sinasabing porsyentong nakalaan.

Sa dulo ng affidavit, sinabi ni Bernardo na ang kanyang mga pahayag ay mula sa kanyang personal na kaalaman at mga opisyal na dokumento ng DPWH. Idinagdag niyang ang iba pang detalye ay patuloy pa niyang nire-review at handa raw siyang maghain ng isa pang supplemental affidavit kung kinakailangan.

Habang lumalabas ang mga detalyeng ito, hindi maiwasang umakyat ang tensyon sa publiko. Ang ilan ay natatakot sa lawak ng implikasyon ng mga kuwento, habang ang iba nama’y nananawagan ng mas malalim na imbestigasyon. Sa haba ng affidavit ni Bernardo, malinaw na hindi ito basta simpleng pahayag—ito’y dokumentong naglalaman ng serye ng malalaking alegasyon na tiyak na magkakaroon ng epekto sa umiinit na pulitika sa bansa.

Sa ngayon, wala pang opisyal na sagot mula sa karamihan ng mga pangalang nabanggit sa affidavit. Hindi rin malinaw kung magkakaroon ba ng mas malawak na imbestigasyon sa mga alegasyong ito. Ngunit isang bagay ang sigurado: ang salaysay ni Bernardo ay nagbukas ng panibagong tanong tungkol sa integridad ng proseso ng paglalaan ng pondo at pagpili ng mga proyekto—isang usapin na siguradong hindi basta mawawala sa mata ng publiko sa mga susunod na buwan.