Sa panahon ngayon kung saan mabilis ang pag-usbong ng teknolohiya, nagiging mas mapanganib din ang mga paraan ng panlilinlang. Isang nakakagulat na insidente ang lumutang kamakailan matapos mabiktima ng isang investment scam ang isang doktora — gamit ang isang video na kunwari ay galing kay Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr., pero kalaunan ay napatunayang gawa lamang ng artificial intelligence (AI).

Ayon sa ulat ng mga awtoridad, umabot sa mahigit ₱93 milyon ang naloko sa naturang biktima matapos siyang maengganyo sa isang investment scheme na iniuugnay umano sa kampanya ng administrasyon. Ipinakita sa kanya ang isang video message na tila personal na mensahe ni Pangulong Marcos — kumpleto sa boses at itsura — na nag-imbita umano sa kanya na maglagak ng pondo sa proyektong “Bagong Pilipinas.”

Hindi nagtagal, lumabas na ang naturang video ay AI-generated deepfake, isang uri ng manipuladong media na ginagawang halos kapareho ang hitsura at boses ng isang tao. Sa tulong ng video, at ng ilang mamahaling regalo — kabilang ang mga branded bags, relo, at dalawang sasakyan na diumano’y galing sa “pangulo” — tuluyang nakuha ng mga suspek ang tiwala ng doktora.

Ayon sa ulat ng Criminal Investigation and Detection Group (CIDG), ang dalawang suspek na sina alias “Joyce” at “Mao” ay nahuli sa isang entrapment operation sa Angeles City matapos muling mag-demand ng dagdag na ₱20 milyon mula sa biktima. Nakakulong na ngayon ang mga ito sa CIDG Tarlac at nahaharap sa kasong estafa at cybercrime dahil sa paggamit ng AI-generated materials para manlinlang.

Ibinahagi ng doktora ang matinding sakit ng pagkabigo hindi lang dahil sa perang nawala, kundi sa tiwala at oras na nasayang. “Madaling kitain ang pera, pero ‘yung tiwala, oras, at relasyon sa pamilya ko — ‘yon ang hindi na maibabalik,” emosyonal niyang pahayag.

Samantala, nanawagan ang mga eksperto na maging mapanuri ang publiko sa mga digital content na kumakalat online, lalo na’t dumarami na ang mga gumagamit ng deepfake technology para sa panlilinlang. “Kahit sino pa, dapat mag-ingat. Lalo na kung tila napakaganda ng alok para maging totoo,” babala ng mga awtoridad.

Habang hindi pa tuluyang natatapos ang isyung ito, isa pang kontrobersiya ang sumabog — ngayong naman ay patungkol sa First Lady Liza Araneta Marcos.

Isang pribadong mamamayan ang nagsumite ng liham sa Independent Commission for Infrastructure (ICI), humihiling na imbestigahan ang posibleng ugnayan umano ng Unang Ginang sa isang negosyanteng nadadawit sa kontrobersyal na flood control project. Ipinakita ng nagreklamo ang ilang larawan nina Liza Marcos at ng negosyanteng si Maynard Ngu, na sinasabing may kinalaman sa isyu.

Ayon kay John Santander, ang nagpadala ng liham, wala siyang direktang paratang laban sa First Lady, kundi gusto lamang niyang masiguro na patas ang imbestigasyon. “Patas dapat lahat. Walang pinipili,” ani Santander.

Sa ngayon, sinabi ng ICI na kanilang susuriin kung may sapat na batayan ang mga ibinigay na impormasyon bago ituloy ang anumang imbestigasyon. Nanawagan din sila sa publiko na huwag basta-basta maniniwala sa mga lumalabas na alegasyon nang walang konkretong ebidensya. “Ayaw naming madiskaril ang mga imbestigasyon dahil lamang sa pulitika,” pahayag ng ICI spokesperson.

Gayunpaman, nananatiling sensitibo ang usapin dahil kasabay ito ng patuloy na pagbusisi sa malawakang anomalya sa flood control projects sa bansa. Ang mga proyektong ito ay may bilyon-bilyong pisong pondo at matagal nang tinutuligsa ng publiko dahil sa umano’y katiwalian.

May ilan namang nagsasabing ginagamit lang umano ang isyu laban sa administrasyon at sa pamilyang Marcos. Ayon sa ilang tagasuporta ng Pangulo, malinaw na sinusubukang siraan ang kanilang pangalan sa pamamagitan ng mga isyung walang malinaw na ebidensya.

Sa kabila ng lahat, nanindigan ang Malacañang na patuloy nitong susuportahan ang anumang imbestigasyon — kahit pa ito ay magdulot ng panganib sa kanilang reputasyon. “Walang itinatago ang administrasyon. Ang katotohanan ay laging mananaig,” sabi ng isang opisyal.

Ang magkakasunod na pangyayaring ito — ang AI scam na ginamit ang pangalan ng Pangulo, at ang panibagong alegasyon laban sa Unang Ginang — ay nagpapakita ng isang mas malalim na hamon: kung gaano kadaling masira ang tiwala ng publiko sa panahon ng disinformation.

Sa dulo, ang tanong ay nananatili: sa gitna ng mga ganitong balita, sino pa nga ba ang dapat paniwalaan?