Tahimik sa labas pero kumukulo sa loob. Ganito inilarawan ng isang source ang kasalukuyang tensyon sa loob ng pamilyang Marcos matapos ang nakakagulat na hakbang ni Senator Imee Marcos: tinanggal niya ang apelyidong “Marcos” sa kanyang opisyal na pangalan. Sa halip, ginagamit na niya ngayon ang pangalang “Imee Manotoc,” hango sa apelyido ng kanyang dating asawa.

Sa isang bansang gaya ng Pilipinas kung saan ang pangalan ay kapangyarihan, ang ganitong galaw ay hindi basta-basta. At para sa isang political dynasty na umaasa sa lakas ng apelyido, ito ay tila isang malakas na mensaheng hindi na kayang balewalain—lalo na ng Pangulo mismo, na si Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr.

Ayon sa mga ulat, ikinagulat at ikinagalit ni Pangulong Marcos ang desisyon ng kanyang kapatid. Hindi raw ito dumaan sa porum ng pamilya, at tila isang personal na deklarasyon na wala sa taktika ng kanilang political branding. Sa isang panahong hinuhubog pa nila ang imaheng “solid Marcos,” ang hakbang ni Imee ay itinuturing na isang uri ng pagdistansya—o mas matindi pa, isang hindi hayagang pagsuway.

Marami ang nagtatanong: bakit ngayon? Bakit sa gitna ng panibagong lakas ng Marcos sa gobyerno, piniling iwan ni Imee ang apelyidong siyang bumuhay sa kanilang pangalan sa pulitika?

May mga nagsasabing ito ay bahagi lamang ng personal branding ni Imee, na matagal nang nais mapalabas na isa siyang independiyenteng lider. Hindi lingid sa marami na kahit nasa parehong partido, madalas ay may sarili siyang posisyon, minsan ay taliwas pa sa administrasyon ng kanyang kapatid. Ang paggamit ng “Manotoc” ay maaaring simpleng pahayag ng sarili niyang landas, labas sa anino ng kanilang ama o ng kanyang kapatid na presidente.

Ngunit hindi lahat ay kumbinsido na simpleng rebranding lamang ito. Ayon sa ilang political analyst, ito ay maaaring senyales ng mas malalim na lamat sa loob ng pamilya. Isang maimpluwensyang insider ang nagsabing, “Sa pamilya tulad ng Marcos, walang galaw na hindi politikal.” Anila, matagal na umuugong ang tahimik na kompetisyon sa pagitan nina Imee at Bongbong — at ang pagbitaw sa apelyidong “Marcos” ay maaring pagsisimula ng malinaw na paghihiwalay ng mga landas.

Hindi rin nakatulong ang katahimikan ng dalawang kampo. Walang direktang pahayag mula kay Pangulong Marcos, at walang detalyadong paliwanag mula kay Imee kung bakit niya ito ginawa. Ngunit ang katahimikan na ito ay lalo lang nagpalakas sa mga espekulasyon: may away ba sa loob ng Malacañang? May hindi pagkakaunawaan ba sa plano ng pamilya? O baka naman may mas malalim pang isyung hindi pa isinasapubliko?

Sa kabila ng lahat, patuloy pa rin ang suporta ng ilan kay Imee. Para sa kanila, ang kanyang hakbang ay simbolo ng isang babaeng hindi takot tumindig mag-isa, at hindi basta-basta idinidikta ng pamilya o kapangyarihan. Ngunit may mga konserbatibong tagasuporta rin ng Marcoses na hindi natuwa sa hakbang, at sinabing ito ay “disrespect” sa legacy ng kanilang ama at sa kasalukuyang posisyon ng kanyang kapatid bilang Pangulo.

Mahalagang banggitin na sa larangan ng pulitika sa Pilipinas, napakahalaga ng pagkilala sa pangalan. Maraming kandidato ang umaasa sa recall value ng kanilang apelyido upang makakuha ng boto. Kaya ang biglaang pagbabago ni Imee ay hindi lamang usapin ng personal na desisyon, kundi may direktang epekto sa kampanyang politikal ng sinumang kakampi niya sa susunod na halalan.

Kung pagbabasehan ang kasaysayan, hindi ito ang unang pagkakataon na nagkaroon ng tensyon sa loob ng isang political family. Mula sa mga Aquino hanggang sa mga Estrada, hindi na bago ang hindi pagkakaunawaan sa pagitan ng mga kapatid o magkamag-anak sa kapangyarihan. Ngunit sa kaso ng Marcoses, na matagal na ring sinasalamin ang ideya ng “isang matatag na pamilya,” ang ganitong balita ay siguradong may lalim.

Hindi pa malinaw kung maglalabas ng pormal na pahayag si Imee upang linawin ang kanyang desisyon. Ganoon din kay Pangulong Marcos. Ngunit malinaw na ang katahimikan ng magkabilang kampo ay hindi nakakatulong sa pagkakaisa ng kanilang imahe—lalo pa’t isa ito sa mga batayang iniaalok nila sa taumbayan.

Ano ngayon ang mangyayari? Magbabalik ba si Imee sa pangalang Marcos kapag lumapit na ang eleksyon? O itutuloy niya ang kanyang sariling daan bilang Manotoc—isang pahiwatig na may sariling ambisyon, may sariling kwento, at may sariling kapangyarihan?

Isang bagay ang malinaw: ang pag-alis ni Imee sa pangalan ng kanyang pamilya ay isang kilos na hindi basta-basta. Isa itong kilos na maaaring baguhin ang dynamics hindi lang ng Marcos family, kundi ng buong political landscape ng bansa. Kung panandalian lang ito o simula ng mas malalim na alitan, yan ang dapat nating abangan.