Ibabalik ang P300B? Pamilyang Discaya Nahaharap sa Malaking Multa Dahil sa Palpak na Flood Control Projects

Sa gitna ng paulit-ulit na problema ng pagbaha sa bansa, may bagong pag-asa para sa mamamayan. Kamakailan lang, inanunsyo ng Department of Public Works and Highways (DPWH) na maaaring bumalik sa kaban ng bayan ang humigit-kumulang P300 bilyon—isang halaga na pinaniniwalaang bunga ng mga proyektong flood control na hindi naging maayos ang pagpapatupad.

Ang malaking bahagi ng usapin ay nakatuon sa pamilyang Discaya, na sinasabing nakakuha ng mahigit 1,200 kontrata mula 2016 hanggang 2025, na nagkakahalaga ng P77.3 bilyon. Ngunit sa halip na maiwasan ang mga baha, maraming proyekto ang diumano’y hindi naisakatuparan ng maayos, may sabwatan sa bidding, at labis na pagkukulang sa kalidad.

Paano Nagsimula ang Lahat?

Ang balita ay lumutang matapos isumite ng DPWH ang dalawang kaso ng bid rigging sa Philippine Competition Commission (PCC), laban sa ilang construction firms at mismong mga opisyal ng ahensya. Ilan sa mga kumpanyang nasangkot ay ang Wawa Builders, IM Construction Corporation, SYMS Construction Trading, at St. Timothy Construction Corporation.

Ayon sa ulat, hindi lamang pribadong sektor ang sangkot—mga opisyal mismo ng DPWH sa Bulacan at Regional Office 4B ang diumano’y naging bahagi ng sabwatan. Ang sinasabing “bid rigging” ay isang uri ng pandaraya sa bidding process kung saan may lihim na kasunduan upang mapaboran ang isang kumpanya kapalit ng suhol o ibang pabor.

Pamilyang Discaya, Sentro ng Anomaliya

Ang mas mabigat na rebelasyon: ang Discaya couple na sina Pasifiko Curly Discaya at Cesara Rowena Sarah Discaya ang sinasabing may pinakamalaking papel sa mga palpak na proyekto. Sila ang may hawak ng pinakamaraming kontrata sa flood control projects at sila rin ang pinagmumultahan ng pinakamalaking halaga.

Ayon kay DPWH Secretary Vince Dizon, sapat at malinaw na ang mga ebidensyang isinumite nila sa PCC. Hindi na raw kailangan pang maghintay ng matagal para sa mga dokumento. Ang layunin: mapabilis ang proseso para agad maibalik ang pera sa gobyerno at magamit ito sa mga proyektong tunay na kapaki-pakinabang.

Saan Mapupunta ang P300 Bilyon?

Ayon sa mga opisyal, kung makukuha agad ang halagang ito, maaari itong gamitin para sa:

Pagpapatayo ng bagong eskwelahan at ospital

Mga totoong gumaganang flood control projects

Pampublikong serbisyo sa mga lalawigan at lungsod na laging apektado ng baha

Ngunit higit pa sa halaga, ang mas mahalagang tanong ay: paano ito hindi na mauulit?

Malawakang Imbestigasyon

Hindi lang DPWH ang gumalaw. Kasama rin sa koordinasyon ang Professional Regulation Commission (PRC) na ngayon ay iniimbestigahan na ang lisensya ng 20 engineers na dawit sa kontrobersya. Isa na rito si dating Bulacan District Engineer Henry Alcantara.

Binigyan ng 15 araw ang mga respondent upang magsumite ng paliwanag, at karagdagang 15 araw para sa position paper. Inaasahang matatapos ang buong proseso sa loob lamang ng ilang buwan.

Smarter Systems: Pagyeyelo ng Ari-arian at Fraud Audit

Para masigurong hindi matatakasan ang pananagutan, kumilos na rin ang Anti-Money Laundering Council (AMLC). Sa bisa ng utos mula sa Court of Appeals, na-freeze ang 57 bank accounts, 31 real properties, at 39 sasakyan na konektado sa mga sangkot sa anomalya.

Dagdag pa rito, ang Commission on Audit (COA) ay nagsagawa na rin ng fraud audit sa Bulacan upang matukoy kung may “ghost projects” o mga gawaing isinulat lang sa papel ngunit hindi naipatupad. Sinuri rin ang kalidad ng mga natapos na proyekto, gamit ang aktwal na site visits at geotagged photos.

Mas Mabigat Pa sa Kontrata ang Multa

Nakasaad sa ulat na ang posibleng multa sa Discaya ay mas malaki pa kaysa sa halaga ng mga kontratang nakuha nila. Ang bawat kasong bid rigging ay may katumbas na P50M hanggang P100M na multa—at dahil sa dami ng kaso, umabot ito sa P300 bilyon.

Ayon sa DPWH, ito ang magiging leksyon para sa lahat: ang pandaraya ay hindi ligtas, at ang pananagutan ay darating, gaano man ito kalaki.

Babala Para sa Lahat

Mahalaga ang hakbang na ito hindi lang para sa kasalukuyan, kundi sa hinaharap. Sa pamamagitan ng:

Pagsampa ng kaso

Pag-freeze ng assets

Pag-revoke ng lisensya

Pag-audit ng mga proyekto

…nagiging malinaw na seryoso ang pamahalaan na bawiin ang nawalang pera at tuldukan ang kultura ng katiwalian.

Ngunit ang tanong ngayon: Magiging simula na ba ito ng mas malinis na pamamalakad?

Panawagan sa Mamamayan

Habang ang mga ahensya ng gobyerno ay gumagalaw, malaking bahagi pa rin ang ginagampanan ng taumbayan. Tungkulin ng bawat isa na:

Magtanong kung saan napupunta ang buwis natin

Magbantay sa mga proyektong ipinapatupad

Maglabas ng boses kapag may nakikitang anomalya

Dahil ang tunay na pagbabago ay hindi lamang nakasalalay sa mga lider kundi sa bawat Pilipino na hindi natatakot magsalita at manindigan.

Sa Huli

Ang laban para sa P300B ay higit pa sa kwento ng pera. Ito ay kwento ng pagkabigo at pagkabigla, ng pananagutan at pag-asa.

Kung ang mga sangkot ay mapanagot, ang mga ari-arian ay mabawi, at ang pondo ay magamit sa tama—maaari itong maging panimula ng bagong kabanata sa pamahalaang Pilipino. Isa na hindi basta pumapayag sa sabwatan, kundi tumatayo para sa bayan.

Ngunit ikaw, ano sa tingin mo? Panimula na ba ito ng pagbabago o panibagong kwento lang ng pangako?