Sa edad na 32, ginawa ko ang pinakamahirap na desisyon sa buhay ko. Iniwan ko ang aking karera, mga pangarap, at ang kalayaan na matagal ko nang pinagsikapan upang alagaan ang aking ina na unti-unting nawawala sa akin dahil sa sakit na Alzheimer. Sa simula, akala namin ay mga simpleng palatandaan lang ito, mga bagay na normal na pinagdadaanan kapag tumatanda ang isang tao — maligaw sa loob ng bahay, nakakalimutang saan inilalagay ang mga gamit, o di kaya’y minsang naguguluhan. Ngunit nang dumating ang araw na tinawag niya akong ‘ate’ sa halip na ‘anak,’ ramdam ko na hindi na ito basta kalimot lang. Isa itong sigaw mula sa kanyang puso, isang paalala ng sakit na patuloy na kumakain sa kanya.

Hindi ko malilimutan ang araw na iyon. Nakatingin siya sa akin na parang estranghero, walang pagkilala sa mukha kong kanyang minahal buong buhay. Minsan, bigla siyang tumatawa nang walang dahilan, at sa mga pagkakataong iyon, ang kanyang tawa ay tila isang pag-iwas sa malalim na lungkot na tinatago niya. Minsan naman, siya’y umiiyak na parang bata na naliligaw, naghahanap ng proteksyon at pagmamahal na alam kong hindi na niya lubos na naaalala.

Nilagyan ko ng mga label ang bawat gamit sa bahay—‘kutsara,’ ‘mesa,’ ‘sala,’ pati na rin ang pintuan ng kwarto ko ay may nakasulat na “Andrea: Anak Mo.” Ginawa ko ito dahil nais kong maibalik sa kanya ang mga alaala, kahit sa maliit na paraan, para hindi siya tuluyang maligaw sa mundong kanyang pinagsasamahan. Ngunit paano ko malalagyan ng label ang sakit sa puso na nararamdaman ko tuwing hindi niya ako tinatawag ng tama, o kapag hindi niya na ako nakikilala? Ang sakit na iyon ay walang label, walang pangalan, ngunit ito ang pinakamalalim na kirot na kaya kong maramdaman.

Hindi madali ang pag-aalaga sa isang taong may Alzheimer. Araw-araw ay isang laban—hindi lang para sa kaniya, kundi para sa akin din. Ang bawat sandali ay puno ng hamon. Minsan, gusto kong sumuko, gusto kong tumakbo palayo, ngunit sa bawat yakap niya na tila humihingi ng tulong, sa bawat maliit na ngiti na naibibigay niya, nagkakaroon ako ng lakas upang ipagpatuloy ang laban na ito. Ang mga araw na iyon ay puno ng pagod, lungkot, at takot sa kung ano ang hinaharap.

Maraming tao ang hindi nakakaintindi kung ano ang pinagdadaanan ng mga pamilya na may miyembrong may ganitong sakit. Iniisip nila na simpleng kalimot lang ito o bahagi ng pagtanda. Ngunit ang Alzheimer ay isang malupit na sakit na kumakain ng alaala, personalidad, at kahit ng kaluluwa ng isang tao. Unti-unti nitong kinukuha ang lahat ng nakakabit sa isang tao sa mundong ito.

Noong una, iniisip ko na kaya ko itong harapin nang mag-isa. Ngunit habang lumalalim ang sakit ng aking ina, natutunan kong hindi ito laban na kaya mong gawin nang walang suporta. Kailangan ko ang tulong ng iba—ng pamilya, ng mga kaibigan, ng mga eksperto—upang mapanatili ang kanyang dignidad at upang hindi ako tuluyang maubos.

Isa sa mga mahahalagang bagay na natutunan ko sa pag-aalaga ay ang kahalagahan ng pasensya at pag-unawa. Sa bawat araw na kasama ko siya, nakikita ko ang maliliit na tagumpay—isang sandali ng pagkilala, isang tawa, isang yakap na totoo. Ito ang mga sandaling nagbibigay pag-asa na kahit sa gitna ng pagkalimot, may mga alaala pa rin siyang hawak na hindi kayang bawiin ng sakit.

Ang sakit na Alzheimer ay hindi lamang tungkol sa pagkawala ng alaala. Ito ay tungkol sa pagkawala ng koneksyon—ng isang pagkatao, ng isang pamilya. Ngunit sa kabila ng lahat, ang pagmamahal ang siyang nananatili. Ang pagmamahal ang nagbibigay lakas upang harapin ang bawat araw, upang yakapin ang bawat pagbabago, at upang magmahal ng higit pa sa mga salitang naipapahayag.

Sa gabi, kapag tahimik na ang mundo, madalas kong pinagmamasdan ang aking ina. Nakahiga siya sa kama, tahimik, may hawak na tasa ng kape—isang maliit na ritwal na tila nagbibigay sa kanya ng konting aliw. Alam kong sa mga sandaling iyon, siya ay lumalaban sa dilim ng kanyang isipan, pilit hinahawakan ang mga pira-pirasong alaala na unti-unting nawawala.

Hindi ko masabi kung hanggang kailan ang laban na ito. Ngunit alam ko na hangga’t may hininga siya, gagawin ko ang lahat para samahan siya, para ipaglaban ang kanyang dignidad at ang aming pagmamahalan.

Maraming salamat sa mga taong nagbibigay suporta sa akin at sa mga tulad naming dumaranas ng ganitong pagsubok. Hindi kami nag-iisa. Ang sakit na ito ay malupit, ngunit sa bawat maliit na sandali ng pag-asa, nagiging matatag kami. At sa bawat pag-iyak at pagtawa, sa bawat sandaling nagkakilala at nagkakalayo, patuloy naming isinulat ang kwento ng pagmamahal, sakripisyo, at pag-asa.