Ang mga paborito nating ulam minsan ay hindi lang basta pagkain sa hapag, kundi mga alaalang pinagsasaluhan ng pamilya. Pero paano kung ang isang pirasong alimango ay maging dahilan ng isang hindi malilimutang trahedya?

Ito ang sinapit ng isang pamilya mula sa Cagayan. Sa halip na isang simpleng hapunan ng paboritong putaheng paksiw na alimango, nauwi ito sa ospital, luha, at dalawang burol.

Ang kuwento ng isang inang nawalan ng dalawang anak at ngayo’y nagbabantay sa asawang comatose ay nagsisilbing malakas na paalala: hindi lahat ng pagkaing huli sa dagat ay ligtas. At minsan, ang isang pagkakamali sa kusina ay may kapalit na hindi mo kailanman kayang bayaran.

Mula Hapunan Patungong Trahedya

Ayon sa salaysay ng ina, ang kanyang mister ay umuwi ng may dalang alimango — isang uri ng lamang-dagat na madalas ay itinuturing na “special” at masarap gawing paksiw. Ipinaksiw niya ito at siniguradong naluto nang maayos. Gaya ng karaniwan, pinakain niya muna ang kanyang asawa at mga anak.

Hindi siya agad kumain. Nang makita niyang “nakakarami na” ang mga ito, saka lang siya kumuha ng isang piraso. Ngunit pagdampi pa lang sa kanyang dila, may kakaiba na siyang naramdaman.

“Ang asim niya, hindi normal,” sabi niya. “Parang bulok. Parang may lason.”

Pagkalipas ng ilang minuto, nagsimula na ang hindi inaasahang mga sintomas. Nahilo siya, parang masusuka pero hindi mailabas. Ang asawa niya, bigla na lang bumagsak, nagsusuka, at hindi na makagalaw. Ang dalawang anak — isang 2-taong gulang at isang 5-taong gulang — parehong nagsuka at nawalan ng malay. Isa sa kanila, ayon sa ina, “parang hindi na makahinga, parang may nakabara sa lalamunan.”

Dinala sa Ospital — Pero Huli na

Nagmamadaling isinugod sa ospital ang buong pamilya. Sa kabila ng mabilis na aksyon, hindi na naisalba ang dalawang anak. Isa-isa silang binawian ng buhay habang ang ama naman ay nanatiling comatose — walang malay, hindi gumagalaw, at hindi tiyak kung makakabangon pa.

Ang inang ito, na akala’y pinaghahanda lang ng masarap na hapunan ang kanyang pamilya, ngayon ay nakaupo sa tabi ng hospital bed ng asawa, habang sinisilip ang kabaong ng kanyang mga anak.

Anong Uri ng Alimango ang May Lason?

Maraming uri ng alimango sa Pilipinas, ngunit hindi lahat ay ligtas kainin. Ayon sa mga eksperto, may ilang species ng crustaceans na may natural na taglay na lason gaya ng tetrodotoxin, isang kemikal na makikita rin sa pufferfish, na lubhang nakamamatay kahit sa maliit na dose.

Posible rin na ang nakuhang alimango ay galing sa red tide-affected area, kung saan kahit lutuing maigi ang lamang-dagat ay hindi nito mapapatay ang lason. Ayon sa Bureau of Fisheries and Aquatic Resources (BFAR), ang toxin mula sa red tide ay hindi natatanggal sa pamamagitan ng init, kaya kahit luto, nananatiling mapanganib ang pagkain.

Mga Sintomas ng Pagkalason sa Lamang-Dagat:

Pagkahilo

Pagsusuka

Panghihina ng katawan

Pamamanhid ng bibig, kamay, o paa

Hirap sa paghinga

Kawalan ng malay

Kung hindi agad malalapatan ng lunas, ang ganitong pagkalason ay maaaring mauwi sa cardiorespiratory arrest — isang agarang paghinto ng paghinga at tibok ng puso.

Walang Inang Dapat Ilibing ang Sariling Anak

Walang salita ang makakapaglarawan ng sakit ng isang inang nawalan ng anak — hindi isa, kundi dalawa — sa isang gabi lamang. Ang mas masakit pa, ang asawang inaasahan niyang tatakbuhan niya sa oras ng ganoong trahedya, ngayon ay nasa coma, walang garantiya kung makakabangon pa.

At ang nakakadurog pa lalo sa puso: lahat ng ito’y nagsimula lang sa isang ulam na akala niya ay espesyal.

Paano Maiiwasan ang Trahedyang Ganito?

Siguraduhing ligtas ang pinanggalingan ng seafood.
Bumili lamang sa mga kilalang tindahan o palengke. Iwasan ang mga ‘huling-dagat’ na hindi mo alam kung saan galing.

I-check sa BFAR ang mga advisory ng red tide.
Laging may update sa kung aling mga lugar ang apektado ng red tide. Iwasan bumili ng lamang-dagat mula sa mga rehiyong ito.

Huwag basta-basta kumain ng hindi pamilyar na uri ng alimango o isda.
May mga local species na hindi talaga safe kainin, kahit lutuin pa nang matagal.

Iwasan ang pag-iimbak ng lamang-dagat nang matagal bago lutuin.
Ang mga seafood ay mabilis masira. Maging maingat sa pagre-reheat at pagkukunsumo.

Kapag may kakaibang lasa o amoy, huwag nang kainin.
Kahit pa maganda ang itsura o sinasabing luto ito, kung may duda — huwag na.

Isang Trahedyang May Dala Ring Paalala

Ang istoryang ito ay hindi lang simpleng kwento ng pagkalason. Isa itong malalim na paalala sa lahat ng pamilyang Pilipino: ang mga trahedya ay hindi palaging dumarating sa malalakas na ulan o malalaking aksidente. Minsan, nasa plato lang natin. Nagsisimula sa kusina. At minsan, nasa isang pirasong alimango lang.

Ngayong alam na natin ang panganib, wala nang dahilan para maulit pa ito. Kung may isa mang magandang bunga ang trahedyang ito, sana’y ito: mas maraming pamilyang magiging maingat.

Huwag nating hayaang may isa pang ina na magluto ng huling hapunan para sa kanyang mga anak — nang hindi niya alam.