Kumukulo ang social media nitong mga nakaraang araw matapos kumalat ang samu’t saring videos, posts, at kuwento tungkol sa umano’y hindi pangkaraniwang galaw sa himpapawid malapit sa Malacañang. Mula sa sunod-sunod na private at PNP helicopters, hanggang sa mga spekulasyong nag-uunahan ang mga tao’t gamit palabas ng Palasyo, mabilis na nabalot ng tanong at pangamba ang publiko. Sa gitna nito, lalo pang naging mainit ang diskusyon dahil sa mga kontrobersyal na pahayag at akusasyon na ibinabato sa mga personalidad na konektado sa administrasyon.

Habang patuloy ang ingay online, maraming Pilipino ang nagtatanong: ano bang totoong nangyayari? May dapat bang ikabahala? O may mga haka-hakang pinaiikot lamang upang guluhin ang publiko?

Ayon sa ilang nag-viral na post, napansin daw ng mga tao ang serye ng low-altitude flights ng ilang private helicopters at PNP aircraft sa paligid ng Manila Bay, Pasay, at Cavite. Dahil walang inilabas na opisyal na abiso ang mga kinauukulan, agad itong nagbunsod ng pangamba. May ilan pang nagsabing may nakitang Gulfstream jet na tila naghahanda umano para sa isang “air evac”—isang eksenang mabilis na kinapkapan ng interpretasyon ng mga netizen.

Sa social media, dinala ito sa mas mataas na antas ng drama: mayroon daw “nag-uuwian ng gamit,” may lumulutang na larawan na sinasabing “ebidensya,” at may mga nagtatangkang pagdugtung-dugtungin ang mga ispekulasyon sa mga nagdaang kaganapan—kabilang na ang ilang resignations sa gobyerno at ang patuloy na serye ng pag-aaway ng ilang kilalang personalidad online.

Nag-alab lalo ang usapan nang ilang vloggers at content creators ay naglabas ng matitinding pahayag, kasama na ang mga hinaing laban sa administrasyon at mga akusasyong hindi pa nareresolba o napatutunayan. Sa bawat bagong video, tila may bagong “pasabog,” bagong anggulo, at bagong interpretasyon na agad kumakalat sa publiko.

Isang mainit na bahagi ng diskusyon ay ang mga pahayag na umano’y may kinalaman sa tensyon sa loob mismo ng pamilya Marcos. Sa ilang nag-viral na clips, binigyang-kulay ito bilang “pagkakawatak,” “pampamilyang gulo,” at “pagsingaw ng matagal nang tinatago.” Ang ilan pang vloggers ay nagbigay ng matitinding interpretasyon sa mga lumalabas na salitang hindi naman opisyal na kinumpirma ng sinuman sa panig ng gobyerno.

Mandarambong ng atensyon ang mga komentaryong inuugnay ang mga kaganapan sa mga personal at delikadong akusasyon—mga paratang na walang pormal na ebidensya, ngunit mabilis na tinanggap ng ilan bilang katotohanan. Dahil dito, sumiklab ang debate: alin ang totoo? Ano ang haka-haka? At paano nahuhubog ng social media ang pananaw ng publiko sa mga isyu?

Sa gitna ng kaguluhang ito, isang bagay ang malinaw: ang malakas na puwersa ng online storytelling. Isang simpleng video ng lumilipad na chopper, sa konteksto ng isang bansang sanay sa political intrigue, ay maaaring maging mitsa ng malawakang haka-haka. Kapag sinabayan pa ng matitinding komentaryo, personal na pahayag, at emosyonal na pagbatikos mula sa mga kilalang personalidad online, nagiging tila “katotohanan” sa mata ng ilan ang bagay na wala pang pormal na beripikasyon.

Nagiging komplikado ang sitwasyon kapag ang isyu ay umiikot sa mga kilalang lider ng bansa—lalo na kung ito’y may halong personal na paratang. Ang social media, na dapat sana’y daluyan ng impormasyon, ay madalas nagiging entablado kung saan ang mga hindi pa napatutunayang sinabi ay napapaniwala ng madla. At dahil madaling mahawahan ng emosyon ang mga tao, mabilis kumalat ang kwento bago pa man suriin ang katotohanan.

Habang lumalalim ang tensyon sa online discourse, mas lalong nagiging hamon para sa publiko ang pagsala sa impormasyon. May mga netizen na nananawagan ng masusing imbestigasyon, may mga humihiling ng opisyal na paliwanag mula sa pamahalaan, at may mga nananatiling neutral hangga’t walang inilalabas na pormal na pahayag mula sa kinauukulan.

Sa puntong ito, ang pangunahing hamon ay ang pag-unawa sa pagitan ng tsismis, opinion, at kumpirmadong impormasyon. Hindi maikakailang ang politika sa Pilipinas ay emosyonal, polarizing, at puno ng dramatikong pangyayari. Ngunit kung ang bawat lumulutang na video o voice clip ay agad ituturing na ebidensya, hindi malayong malubog ang publiko sa maling impormasyon.

Kailangan ng mabusising pag-iisip, lalo na kung ang paratang ay mabigat, personal, at maaaring makasira ng reputasyon. Sa sistemang demokratiko, ang anumang alegasyon laban sa sinuman—lalo na kung ito’y may kinalaman sa pinakamataas na liderato ng bansa—ay dapat dumaan sa proseso, hindi sa mga pahayag na mabilis kumalat ngunit hindi naman beripikado.

Habang patuloy ang ingay online, ang pinakamabisang hakbang para sa publiko ay manatiling maingat, mapanuri, at hindi basta-bastang magpadala sa mga video o komentaryo na maaaring hindi naman sumasalamin sa buong katotohanan. Sa huli, ang totoo—anumang anyo nito—ay hindi natatakot sa masusing pagsisiyasat.

At habang hindi pa malinaw kung ano ang tunay na dahilan sa likod ng mga helicopter flight at iba pang misteryosong galaw na nakita sa Maynila, isang bagay ang sigurado: hindi matatapos ang usapan dito. Ang Pilipinas, kilala sa likas na hilig sa politika at drama, ay tiyak na muling haharap sa panibagong bugso ng kwento, intrigang pampolitika, at diskusyon sa social media.

Sa ngayon, nananatiling bukas ang tanong: ano ang susunod na mangyayari? May ipaliliwanag ba ang pamahalaan? O mananatiling palaisipan sa mata ng publiko ang lahat?

Habang wala pang kasiguraduhan, isang paalala ang dapat manatili: hindi lahat ng malakas ang ingay ay nangangahulugang iyon ang katotohanan. At sa panahon ng mabilisang impormasyon, ang pinakamalakas na sandata ng publiko ay kritikal na pag-iisip.