Isang insidente sa Batangas ang gumulat sa publiko matapos mapabalitang pinutol ng isang babae ang maselang bahagi ng katawan ng kanyang asawa matapos ang taon-taong pang-aabuso. Isang hatinggabi noong Hunyo 17, sa isang barangay sa Batangas, biglang napuno ng sigawan ang katahimikan nang matagpuang duguan at nanghihina si Darwin Abanilla, 38 taong gulang, sa loob ng kanilang bahay. Kapit sa isang tela habang tinatakpan ang ibabang bahagi ng kanyang katawan, halos hindi na siya makagalaw. Sa sahig, nakatiwangwang ang kanyang ari—kasama ang isang patalim.

Habang siya’y umiiyak sa sakit at humihingi ng tulong, mabilis namang nilisan ng kanyang asawa, si Roma Abanilla, 32 anyos, ang lugar kasama ang kanilang limang taong gulang na anak. Mabilis siyang naglakad palabas ng compound, sumakay ng jeep, at tuluyang nawala sa paningin ng mga kapitbahay.

Pero ang kwento ng dugong bumalot sa gabing iyon ay hindi nagsimula doon.

Simula ng Bangungot

Taong 2012 sa Maynila nang magkakilala sina Roma at Darwin. Si Roma, isang simpleng saleslady sa Recto; si Darwin, isang bodyguard ng pulitiko. Maayos, maginoo, at tila responsableng lalaki si Darwin sa simula. Sa mga mata ni Roma, siya ay tagapagligtas mula sa hirap ng buhay. Di nagtagal ay ikinasal sila at lumipat sa Batangas kung saan nagtayo si Darwin ng maliit na bahay para sa kanilang pamilya.

Pero ilang buwan matapos mabuntis si Roma, nagsimula na ang pagbabago. Lasing, sigaw, at pananakit—iyon ang naging pang-araw-araw nilang buhay. Sa halip na kalinga, puro takot at luha ang natanggap ni Roma sa piling ng kanyang asawa. Pinagsisigawan siya dahil sa hapunang hindi agad naihain, sinipa sa gitna ng kanyang pagbubuntis, at minsan pa’y pinalayas sa gitna ng ulan.

Sa mga mata ng komunidad, isang tahimik na misis si Roma. Ngunit sa likod ng pintuan ng kanilang tahanan, siya ay ginagawang punching bag ng sariling asawa. Sa kabila ng lahat, pilit niyang isinantabi ang sakit alang-alang sa anak at sa pag-asang magbabago pa si Darwin.

Mas Lalong Lumala

Makalipas ang ilang taon, natuklasan ni Roma na hindi lang pala alak ang bisyo ng asawa. May ibang babae si Darwin. Isa umanong tindera sa palengke, ayon sa bulong-bulungan ng mga kapitbahay. Una’y hindi naniwala si Roma, hanggang sa makita niya ang marka ng lipstick sa damit ng asawa.

Lumipas pa ang panahon, at nawalan ng trabaho si Darwin. Sa halip na magsumikap, mas lalo siyang nalulong sa alak. Si Roma na ngayon ang bumubuhay sa pamilya bilang cashier sa isang convenience store. Pag-uwi mula sa trabaho, sa halip na yakap ng asawa, sasalubungin siya ng sigaw, amoy alak, at pananakit.

Hindi siya makatakbo sa barangay. Walang malapit na pamilya. Lahat ng takot at sakit ay kinikimkim niya sa katahimikan. Hanggang sa isang gabi ng Mayo 2017—ang hatinggabi na magpapabago sa lahat.

Gabi ng Pagwawakas

Gabi ng Hunyo 17, umuwing lasing si Darwin at muling humingi ng pera. Wala na si Roma. Wala na ring pasensya. Wala na siyang maibigay kundi ang katahimikang bumalot sa kanya matapos siyang muling saktan. Nang makatulog si Darwin sa sala, tahimik siyang naupo. Sa loob ng mahabang taon, ngayon lang niya naramdamang buo siya sa desisyong gagawin.

Tinungo niya ang kusina. Kinuha ang patalim. Lumapit sa tulog na asawa. Sa isang iglap, bumagsak ang lahat ng sakit, galit, at takot—kasama ang bahagi ng katawan ng kanyang asawa. Tumakbo si Roma sa kwarto, kinuha ang anak, at tuluyang nilisan ang bahay.

Dinala si Darwin ng mga kapitbahay sa ospital, agad na inoperahan, ngunit hindi na naibalik sa normal ang nawala sa kanya. Matapos ang ilang araw, nagsampa siya ng kaso laban kay Roma.

Hustisya sa Kabilang Panig

Nagpunta si Roma sa Alabang sa bahay ng pinsan at doon siya naaresto. Tahimik siyang sumama sa mga awtoridad at inilahad ang kanyang buong salaysay. Kasabay ng kasong isinampa ni Darwin, nagsampa rin ng kontra-kaso si Roma. Inilahad ang mga taon ng pananakit, pag-abuso, at panggugulpi.

Sa mga pagdinig, lumabas ang medical records ni Roma na nagpapakitang paulit-ulit siyang sinaktan. Nakapaloob sa psychiatric report na may tinatawag na battered woman syndrome si Roma—isang kondisyon ng matinding takot dulot ng tuluy-tuloy na abuso.

Sa huli, napawalang-sala si Roma matapos kilalanin ng korte na siya ay nasa estado ng temporary insanity sa oras ng insidente.

Hindi rin ligtas si Darwin sa batas. Napatunayang lumabag siya sa Republic Act 9262 o Anti-Violence Against Women and their Children Act. Idinagdag pa rito ang kaso ng concubinage matapos umaming may ibang babae siya. Nahatulan siya ng pagkakakulong, habang kalahati ng napagbentahan ng bahay nila ay ipinagkaloob kay Roma at sa kanilang anak bilang kabayaran sa lahat ng dinanas.

Panibagong Simula

Matapos ang lahat, lumipat si Roma sa Maynila. Kasama ang anak, unti-unti nilang binuo ang panibagong buhay. Hindi madaling kalimutan ang trauma, ngunit ang katahimikan sa bawat gabi ay paalala na tapos na ang bangungot.

Samantala, si Darwin ay naiwan sa multo ng kanyang mga ginawa. Wala na ang pamilya, wala na ang tahanan, at higit sa lahat—wala na ang pagkalalaki niyang ginamit para manakit.

Ang istorya ni Roma ay paalala sa lahat na may hangganan ang pagtitiis. At kahit ang pinakatahimik na babae, kapag napuno, ay kayang lumaban. Sa paraang hindi mo inaasahan.