Isang nakakabiglang kvento ang sumiklab sa publiko nang mawalan ng balita si Atong, ang pangunahing akusado sa isang kontrobersyal na kaso, matapos biglang umatras ang lahat ng complainant na sana’y tutestigo laban sa kanya. Sa loob lamang ng ilang araw, lumuha ang social media, nag-alinlangan ang mga eksperto, at lumakas ang panawagan para sa matatas na imbestigasyon. Pero ano ba talaga ang dahilan at mga lihim sa likod ng pag-atras na nag-iwan kay Atong na tila nag-isa?

Mula sa simula, ang kaso ay naging simbolo ng paghahangad ng hustisya ng mga biktima—mula sa umano’y mapang-abusong empleyado hanggang sa naging ulat ng katiwalian. Sila ang nagharap ng ebidensiya at sadyang inaasahan na igigiit ang kanilang testimonya sa korte. Ngunit, ilang linggo bago ang scheduled trial, isa-isang nag-desist sila. Kailanman, hindi inaasahan ang ganitong pangyayari, lalo pa’t ang bawat complainant ay may mahahalagang ebidensiya at lakas sa kredibilidad.

Ang porma ng kanilang pag-urong ay nagdulot ng matinding katanungan. Una, may panggigipit ba mula kay Atong o kaya’y may masamang impluwensya sa proseso ng hustisya? Ikalawa, may kakulangan ba sa sapat na proteksyon ang mga complainant—siguro’y sila’y natakot bumilanggo o mawalan ng trabaho? O baka naman may lihim silang natuklasan na nagpabago sa kanilang isipan?

Sa isang panayam kay isang source na ayaw magpahayag ng pangalan, sinabi: “Minsan, simpleng pagtakot lang—takot sa sistema, takot sa kahihiyan. May ilan ding dinaig ng tawag mula sa kilalang pangalan.” Masyadong malalim ang mga usapin sa likod ng mga yugtong ito para ituring bilang simpleng withdrawal lang.

May nagsasabi rin na ang ilang complainant ay hindi suportado ng pamilya o komunidad. “Kapag nag-witness ka, madali ka nilang punto-n,” dagdag ng aming source. Sa isang lipunang maliit ang pagkakaiba sa impluwensya, hindi biro ang maging testigo laban sa kilalang tao.

Hindi rin mawawala ang posibilidad na may naganap na pakikipagkasundo sa likod ng tabingan. Ayon sa ilang leaks, maaaring nadagdagan ang offer ni Atong sa annulment ng tuntunin, o kaya’y may pangakong di-hukuman sa kanyang mga testigo. Pero sadyang walang opisyal na kumpirmasyon.

Sa panig naman ni Atong, matatag ang kasama niyang abogado. “Legal ang lahat: walang pananakot, walang panggagahasa sa proseso. Umatras lang ang mga testigo dahil sa pangamba nila,” ang mensahe ng defense team. Ito’y malinaw na pagdepensa sa dami ng pinaghihinalaang taktika.

Ngunit ang usapin ay hindi pa rito nagtatapos. Bumuo ng konsultasyon ang mga abogado ng complainant para repasuhin ang kanilang desisyon. May nakasulat na liham na humihiling na balikan ang pag-atras at i-clear ang lahat. Nabuo rin ang isang covenant sa pamahalaan tungkol sa mas maayos na proteksyon para sa mga naglalabas ng testimonya laban sa makapangyarihan.

Naglabasan rin ang mga aktibista ng tuntuning: “Ang pagsuway ng mga testigo ay banta sa lahat ng biktima.” Ayon sa kanila, walang hustisyang makukuha kung ang sistemang panghukuman ay madaling masakal.

Sa sentro ng isyu ay ang tanong: may puwang pa ba sa hustisya? Kailanman, hindi lamang ito laban ni Atong laban sa mga nagrereklamo. Ito’y laban ng biktima laban sa pasakit ng sistema. Sa Pilipinas, maraming nagsasabi na ang korapsyon at impluwensiya ay tulad ng Bubuyog—mahirap takasan kapag nagpahimlay.

Sa kabila nito, may mga urgent na panawagan mula sa gobyerno. Naghahanda raw ng bagong episyod ng “Witnes Protection Program Plus” na magsasaad ng mas mataas na proteksyon — walang malilit na pagkakataon na ang testigo’y matatakot dahil lang sa hindi sapat ang security. Naghahanap rin ng bagong panukala sa kongreso para palakasin ang batas na pinarurusahan ang sinumang lumalabag sa paglilihim o pag-atras ng testigos.

Hinahanap pa rin ang mga complainant na umatras. May payo ang ilang opisyal na kumuha ng drop-record sa korte, at pumayag sa sariling paglalahad sa Visa Regularization Program para protektahan sila. Pero, hanggang hindi nagrereklamo muli, nananatili ang kwestyon kung tunay nga ba silang umatras dahil sa takot o dahil itinago ang katotohanan?

Sa pagtatapos, ang pangyayaring ito ay nagpapaalala na malayo pa sa hustisya ang bansa. Bilang mamamayan, tayo ay nakamasid ngayon: May tahanan pa rin ba ang hustisya kung ang biktima ay nag-iisa laban sa impluwensiya ng may kapangyarihan? Patuloy tayong mag-follow sa kaso. Dapat masundan rito ang aksyon, proteksyon, at sa huli, ang paglilinaw ng katotohanan.