Hindi na ito biro. Hindi na rin ito bago. Pero hanggang kailan tayo magbubulag-bulagan?

Sa isang bagong eskandalong lumitaw mula sa lalawigan ng Quezon, isang flood control project na nagkakahalaga ng P77 milyon ang nasangkot sa matinding kontrobersiya matapos madiskubre na kawayan, hindi bakal, ang ginamit sa mga bahagi ng istruktura. Isang proyektong pinondohan ng gobyerno para protektahan ang mga komunidad laban sa pagbaha, pero ngayon ay simbolo ng pang-aabuso, kapabayaan, at posibleng korupsyon.

Ang proyektong ito ay nasa General Luna, Quezon Province—isang lugar na madalas tamaan ng malalakas na ulan at baha. Ayon sa Department of Public Works and Highways (DPWH), may sinusunod na quality standards ang lahat ng flood control projects. Ngunit tila iba ang nangyari sa aktwal.

Ang contractor? Wawa Builders.

Ang halaga ng proyekto? P77 milyon.

Ang ginamit na materyales? Kawayan.

Isang Larawan ng Panlilinlang

Nag-viral ang usapin matapos i-post ni dating General Luna Mayor Matt Florido ang mga larawan ng flood control structure na may lantad na kawayan sa loob ng semento. Ayon sa kanya, kinuhanan niya ito noong Agosto matapos makatanggap ng mga reklamo mula sa mga residente.

Makikita sa mga litrato ang malalaking bitak sa kongkreto, mga kawayan na tila pilit itinago sa loob ng istruktura, at ilang bahagi na tila malapit nang bumigay. Ayon kay Florido, malinaw na hindi ito ang de-kalidad na materyales na inaasahan ng taumbayan kapalit ng milyun-milyong pondo ng bayan.

Sa gitna ng lumalakas na panawagan ng transparency, agad umaksyon ang DPWH Quezon 3rd District Engineering Office at sinulatan ang Wawa Builders para magpaliwanag. Ayon sa kanila, “under warranty” pa raw ang proyekto at dapat itong ayusin at palitan ng contractor base sa orihinal na plano.

Ngunit para sa maraming mamamayan, huli na ang lahat—nabunyag na ang isang sistematikong pananabotahe.

Kawayan sa Halip na Bakal: Simbolo ng Malalim na Sugat

Para sa maraming netizens at mga residente, ang kwento ng flood control project ay hindi lang kwento ng palpak na konstruksiyon. Isa itong malinaw na halimbawa ng laganap na katiwalian sa pamahalaan.

“Grabe na talaga ang garapalan,” komento ng isang netizen. “P77 million pero kawayan lang ang ginamit? Sana kinuha niyo na lang ‘yan para sa mga ospital o paaralan.”

Lumabas pa sa mga ulat na ang proyektong ito ay may koneksyon sa ilang matataas na opisyal sa gobyerno, kabilang na umano si dating House Speaker Martin Romualdez. Bagama’t wala pang direktang ebidensyang nagpapatunay ng personal na pakikialam ng nasabing opisyal, ang katotohanang patuloy na nababangkrap ang tiwala ng publiko ay hindi na maitatanggi.

Isang Bayan na Nagigising

Hindi rin nagpahuli ang mga mambabatas. Si Congressman Kiko Barsaga mula Cavite ay nagpost na handa siyang pangunahan ang protesta sa mismong pintuan ng mga mayayaman sa Forbes Park—ang tirahan ng ilang makapangyarihang politiko, negosyante, at kilalang personalidad na madalas na isinasangkot sa korupsyon.

Bagamat hindi malinaw kung literal na sasadyain ni Barsaga ang Forbes, ang kanyang panawagan ay tila sumasalamin sa sentimyento ng bayan: pagod na ang mamamayan sa paulit-ulit na pandaraya.

Isang matapang na linya mula sa kanyang pahayag ang tumatak:
“We will bring the frustrations of those who lost their homes to corruption to the homes of those who are corrupt.”

Sagot ng DPWH: Bagong Sekretaryo, Bagong Pag-asa?

Ayon sa bagong DPWH Secretary na si Vince Don, kanilang ilalabas ang lahat ng impormasyon kaugnay ng mga proyekto. Isa sa mga plano ay ang pagbuo ng “Transparency Portal” na maglalaman ng lahat ng dokumento—mula sa bidding hanggang sa aktwal na implementasyon ng mga infrastructure project sa nakalipas na 10 taon.

Kasama ang Independent Commission for Infrastructure (ICI) at si dating PNP Chief General Azurin bilang espesyal na imbestigador, pinapangakong hindi na uulit ang mga ganitong klaseng anomalya.

Pero sapat ba ang mga pangakong ito?

Isang Bansang Paulit-ulit Niloloko

Kung totoo mang lalabas ang “Transparency Portal,” malaking hakbang ito. Pero gaya ng sabi ng ilan, “Hindi portal ang kailangan namin. KATARUNGAN.”

Hanggang kailan magiging normal ang balita ng milyon-milyong pisong proyektong ginagawang basura? Hanggang kailan uulitin ang istorya ng mga nasirang bahay, nalubog sa baha, habang ang perang dapat na panlaban sa kalamidad ay kinukurakot?

Habang ang mga bata’y nag-aaral sa mga sira-sirang paaralan, habang ang mga ospital ay kulang sa kagamitan, habang ang kalsada’y butas-butas—narito tayo, nanonood ng mga proyektong tulad nito na ginagawang parang tsinelas na gawa sa kawayan.

Panahon ng Paniningil

Ngayong Oktubre 12, may panawagan para sa panibagong protesta—hindi sa EDSA Shrine, kundi sa Forbes Park, Buendia. Isang protesta laban sa mga mukha ng kayamanan na diumano’y nakamit mula sa kaban ng bayan.

Ang mensahe ay malinaw: Kung hindi tayo kikilos, hindi titigil ang katiwalian. Kung hindi natin ipapakita ang ating galit, akala nila wala tayong pakialam.

Sa huli, hindi lang ito tungkol sa kawayan. Hindi lang ito tungkol sa isang proyektong palpak. Ito ay tungkol sa panghabambuhay na epekto ng korupsyon sa bawat Pilipino—lalo na sa mga pinaka-mahina, pinaka-walang boses, at pinaka-nagdurusa.