Mabilis na lumalawak ang kontrobersya sa maanomalyang flood control projects matapos masakote ng National Bureau of Investigation (NBI) si DPWH MIMAROPA District Engineer Dennis Abagon sa loob ng isang bahay sa Quezon City—hindi sa kanyang tirahan sa Cavite kung saan unang binalak isilbi ang warrant of arrest. At ayon mismo kay Abagon, ang bahay na iyon ay pagmamay-ari umano ng isang kilalang politiko.

Hindi ito basta simpleng pag-aresto. Ito ay senyales na ang pinakabagong iskandalong yumanig sa DPWH, sa ilang contractor, at maging sa ilang personalidad sa pulitika ay umaabot na sa mas mataas at mas malalim na antas kaysa sa inaasahan ng marami. Sa unang pagkakataon, may nahuli nang opisyal na nasa listahan ng mga wanted dahil sa mga proyektong naghahatid dapat ng proteksiyon laban sa baha—ngunit ngayon ay nagdadala ng galit, pagdududa, at malawak na imbestigasyon.

Muling Nabuksan ang Malaking Tanong: Sino ang Totoong Gumagalaw sa Likod ng Flood Control Anomalies?

Ayon sa NBI, ilang ulit nilang kinatok ang gate ng bahay sa Quezon City pero walang sumasagot. Nang makita nilang walang pagbubukas na mangyayari, gumamit sila ng improvised na tuntungan para masilip ang loob, at kalaunan ay kinailangan na nilang akyatin ang gate. Nang mabuksan ito, mabilis silang pumasok sa garahe kasama ang Public Corruption Division. Nakalock ang pinto, kaya kinailangan nilang gumamit ng battering ram para basagin ito.

Sa loob, sa paanan ng hagdan, natagpuan nila si Engineer Dennis Abagon—opisyal na wanted para sa mga kasong may kinalaman sa umano’y substandard na road project sa Naujan, Oriental Mindoro. Kasama sa mga isinampa laban sa kanya ang falsification, graft, at partisipasyon sa pagpapalabas ng pondo para sa proyektong sinasabing sira-sira agad kahit bagong gawa.

Nang kapkapan ang mga gamit nito, nakita ang backpack na puno ng damit, gamot, gadget, at ilang cellphone—mga bagay na halatang panghanda sa pagtakas. Lahat ng ito ay kinumpiska para sa forensic investigation.

Pero mas lalong nagliyab ang isyu nang sabihin umano ni Abagon na ang bahay kung saan siya naaresto ay pag-aari ng isang politiko. Hindi pa inilalabas ng NBI kung sino ang naturang politiko, ngunit sapat na ang rebelasyong iyon para pasiklabin ang hinala ng publiko: sino ang may kakayahan upang pagtaguan ang isang wanted suspect? Sino ang nagbibigay ng proteksiyon sa mga opisyal na may kinalaman sa anomalya?

Simula Pa Lang Ito: 7 Naaresto, Marami Pang Susunod

Ayon sa NBI at CIDG, pito na mula sa labing-walo ang nasa kustodiya ng pamahalaan. Anim ay boluntaryong sumuko, habang si Abagon ang unang nahuli sa pamamagitan ng operasyon.

May dalawa pang nagpahayag na susuko na rin agad. Ibig sabihin, pito pa ang nananatiling at large—kabilang na si dating kongresista Zaldy Co, na kamakailan ay iniuugnay din sa mas malaking alegasyon sa pondo at proyektong pang-imprastraktura. Ang mga natitira ay binabalaan na ng mga awtoridad: kung sino man ang nagtutulong magtago sa kanila, mananagot din.

Malinaw ang mensahe: tapos na ang panahon ng pagtatago. Sa mga salitang binitawan ng mga opisyal mula sa anti-corruption agencies, ang pinakamalaking tulong na maaaring ibigay ng sino man sa mga wanted personnel ay ang pagpapasuko sa kanila.

Pumutok ang Sunwest Connection: Contractor, DPWH, at Isang Malaking Pangalan

Ang unang batch ng kaso ay nakatuon sa mga proyektong pinondohan sa MIMAROPA—lalo na sa Oriental Mindoro—na nag-ugat sa reklamo ng mismong gobernador ng lalawigan. Ayon sa mga unang ulat, ilang beses umanong sinubukang bisitahin ng gobernador ang proyekto, ngunit ayaw raw siyang papasukin. Nang sa wakas ay makapasok ang media at mga imbestigador, tumambad ang mga bitak, guho, at sirang bahagi ng flood control structures—kahit bago pa lamang ito.

Ang contractor na sangkot dito: Sunwest Construction, kumpanyang iniuugnay sa negosyong pinamumunuan ni Zaldy Co. Kasama sa kinasuhan ang mga opisyal ng Sunwest, ilang manager, engineers, pati mga nasa DPWH na lumagda sa papeles at tumanggap ng proyekto.

Dahil ang opisina ng Sunwest ay nasa Bicol, doon naman isinilbi ng PNP Legazpi ang mga warrant—at maging ang condo unit ni Co sa Taguig ay nabisita ng mga awtoridad bilang bahagi ng proseso.

Sa madaling salita, habang mas marami pang personalidad ang idinadawit sa isyu, unti-unting lumilinaw na hindi lamang ito simpleng anomalya. Ito ay network—malawak, magkakabit, at matagal nang gumagalaw sa likod ng mga proyektong dapat sana’y proteksiyon para sa mga Pilipino.

Dagdag na Init: Sunod-Sunod na Red Notice at Mga Paratang sa Mas Matataas na Opisyal

Kasabay ng pag-aresto kay Abagon at paghabol sa iba pang nasa listahan, inihayag din ng Presidential Anti-Organized Crime Commission na inihain na ang aplikasyon para sa Interpol Red Notice laban kay dating Presidential Spokesperson Harry Roque dahil sa kasong qualified human trafficking.

Ang red notice ay mas nagpakita na lalong humihigpit ang kampanya laban sa mga tumatakas sa batas. Dagdag pa rito, inaasahang hindi magtatagal at lalabas na rin ang desisyon sa posibleng kanselasyon ng kanyang pasaporte.

Habang nangyayari ang lahat ng ito, lumalakas ang hinala ng publiko: bakit sunod-sunod? Dahil ba sa malaking rally sa Nobyembre 30? O dahil ba sa bigat ng ebidensiyang kinakaharap ng bawat personalidad?

Hindi malinaw. Pero ang nakikita ng marami ngayon ay isang pambihirang panahon kung saan ang pangalang pinaniniwalaang untouchable noon ay nakikita nang binibigyan ng warrant, sinusundan, at inaaresto.

Mas Malalim ang Sugat: “Wala Pa Ito sa Bulacan”

Ayon sa ilang analyst at insider, ang kasong ito ay udyok pa lang ng unang bahagi ng imbestigasyon. Ang flood control anomalies umano ay hindi lang naganap sa Mindoro kundi sa iba’t ibang probinsya, kabilang ang Bulacan—kung saan mas malaki ang pondo, mas maraming proyekto, at mas mataas ang posibleng dami ng makakasuhan.

Ayon sa ilang source sa loob ng imbestigasyon, posibleng umabot sa mahigit 1,200 katao ang maharap sa kaso kapag lumawak pa ang pagsisiyasat. Sa ngayon, ang nahuhuli ay mga district engineers, teknikal na tauhan, at mga opisyal ng contractor. Pero malinaw ang hiling ng publiko: kailan mahuhuli ang mga politiko? Kailan papanagutin ang mga nasa mas mataas na posisyon?

Habang lumalalim ang galit at pagod ng publiko sa paulit-ulit na kwento ng katiwalian, tumitindi rin ang kanilang paghahanap ng hustisya—hindi lamang sa maliliit na sangkot, kundi sa mga tinatawag nilang “big fish.”

Simula Pa Lang Ito

Ang pagkakaaresto kay Engineer Abagon sa bahay ng isang politiko ay hindi lang simpleng catch. Isa itong simbolo: may mga koneksyong gumagana sa likod ng mga proyekto, may mga taong handang magkubli, at may mga opisyal na handang magbigay ng proteksiyon.

Ngunit isa rin itong senyales na may mga puwersang nagtutulak ngayon para ipakita na hindi na puwedeng palampasin ang ganitong klase ng anomalya.

Sa mga susunod na linggo, inaasahang mas marami pang pangalan ang ilalabas, mas marami pang bahay ang babalikan ng mga awtoridad, at mas marami pang detalye ang tatama sa publiko na pagod na sa paulit-ulit na katiwalian.

At ang tanong: hanggang saan aabot ang imbestigasyon? Sino ang susunod? Sino ang tatakbo? At sino ang haharap sa liwanag?