Sa murang edad na 17, si Mark ay humarap na sa mabibigat na responsibilidad na ni hindi inaasahan ng karamihan sa kanyang edad. Sa halip na mabuhay bilang isang normal na binatilyo—nag-aaral, naglalaro, o nakikipagkaibigan—siya ay naging ama, ina, at tagapangalaga ng kanyang dalawang nakababatang kapatid.

Iniwan sila ng kanilang ina, habang ang kanilang ama ay nakakulong. Sa isang iglap, nawala ang kanilang buong pamilya, at si Mark ang naiwan para akuin ang bigat ng lahat. Pero hindi siya umurong. Sa halip, tumindig siya.

Gumising si Mark araw-araw na ang laman ng isipan ay isang bagay lang: paano ko mapapakain ang mga kapatid ko ngayon? Kahit anong trabaho, pinasok niya. Naglilinis ng bahay, nagbubuhat ng kargamento, naglalako sa kalye—wala siyang pinipili basta’t may kita. Sa bawat pisong kanyang kinikita, iniisip niya agad kung ano ang mabibili para sa mga kapatid: kanin, tinapay, gatas.

Có thể là hình ảnh về 3 người, em bé và lược chải tóc

Pero dumating ang araw na kahit anong kayod niya, hindi na sapat. Naubos ang maliit na ipon. Wala nang natirang pagkain. At ang sakit na pinakamasaklap—wala na siyang maibigay. Sa gitna ng gutom at pagod, napilitang gumawa si Mark ng isang desisyon na ikinabiyak ng kanyang puso.

Dinala niya ang kanyang mga kapatid sa isang bahay ampunan.

Habang papasok sila sa gate ng institusyon, mahigpit ang kapit sa kanya ng kanyang bunsong kapatid. Umiiyak ito habang nagtanong, “Kuya, dito na ba kami titira?” Hindi agad nakasagot si Mark. Pero sa bandang huli, tumango siya—may luha na rin sa kanyang mata. “Pansamantala lang ito… Magtatrabaho ako. Mag-iipon. Babalik ako para kunin kayo. Pangako yan ni Kuya.”

Ang mga salitang iyon ay hindi basta pang-aliw. Isa iyong panata. Isa iyong panata ng isang batang lalaki na pinilit maging matatag sa kabila ng sakit, lungkot, at kawalang-kasiguraduhan.

Umalis si Mark na mabigat ang loob. Ang bawat hakbang palayo sa gate ay parang tinik sa kanyang dibdib. Pero alam niyang wala siyang pagpipilian. Hindi niya kayang panooring unti-unting manghina at magutom ang kanyang mga kapatid sa kalsada. Masakit mang isipin, pero alam niyang sa bahay ampunan, kahit papaano, may makakain ang mga ito, may matutulugan, at may mag-aalaga.

At sa kanyang puso, isang apoy ang hindi kailanman mamamatay: “Babawi ako. Babalikan ko kayo.”

Si Mark ay larawan ng tunay na sakripisyo. Sa panahong marami sa kabataan ang iniisip ay sarili, pag-aaral, o barkada—siya ay gumigising at natutulog sa pangakong mailalaban ang kinabukasan ng kanyang mga kapatid. Hindi siya sumuko, hindi siya naging maramot sa pagmamahal, at hindi siya natakot ipaglaban ang para sa kanila, kahit pa kapalit nito ang sarili niyang kalayaan at kabataan.

Ang kwento ni Mark ay hindi lang kwento ng kahirapan. Ito ay kwento ng matatag na pag-ibig. Isang uri ng pagmamahal na kayang magsakripisyo, kayang magtiis, at higit sa lahat, kayang mangako nang buong puso.

Sa mga panahong tila nawawala ang tiwala natin sa kabutihan, si Mark ang paalala na may mga taong, kahit bata pa, ay may pusong handang magsilbing ilaw para sa iba. Hindi siya isang bayani na may kapa o superpowers—pero sa mata ng kanyang mga kapatid, siya ang pinaka-makapangyarihang kuya sa buong mundo.

At sa bawat araw na lumilipas, habang siya’y patuloy na nagtratrabaho at nangangalap ng pag-asa, buhay na buhay ang kanyang pangako.

“Babalik ako. Pangako ni Kuya.”