Matinding usapin ang bumulaga sa publiko matapos ibunyag ni Navotas Representative Toby Tiangco ang umano’y tensyong naganap sa isang pribadong dinner sa Malacañang noong Nobyembre 2024. Sa gitna ng mga isyu sa pambansang budget, dalawang prominenteng pangalan ang nadawit sa kontrobersya: dating Congressman Zaldy Co at dating House Speaker Martin Romualdez.

Ayon kay Tiangco, personal niyang nasaksihan kung paano umano direktang kinausap ni Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. sina Romualdez at Co tungkol sa umano’y labis-labis na pagkuha ng pondo mula sa national budget. Hindi umano niya inaasahan ang bigat ng mga salitang binitiwan ng Pangulo—mga salitang hanggang ngayon ay pinagdedebatehan ng publiko.

Sa kuwento ni Tiangco, nagsimula ang lahat sa isang simpleng family dinner ng Marcos at Romualdez clans sa Malacañang. Nang maupo raw ang Pangulo sa hapag, diretsahan nitong binitawan ang tanong na ngayon ay naging laman ng balita: “Martin, kayo ni Zaldy, ilang bahay pa sa Forbes ang gusto niyong bilhin? Ilang eroplano? Ilang Ferrari? Gaano karaming pera pa ba ang gusto ninyo?”

Ayon sa kongresista, nagmula ang galit ng Pangulo matapos umanong magsumbong ang Japan International Cooperation Agency (JICA). Ayon sa reklamo, ang pondo na dapat ay counterpart ng Pilipinas para sa ilang proyekto ay tinanggal umano mula sa budget. Isa itong seryosong alegasyon dahil direktang nakaaapekto sa flagship projects ng bansa.

Dagdag pa ni Tiangco, sinabi raw mismo ng Pangulo na hirap siyang makausad sa mga proyektong dapat sana’y naipatutupad na dahil sa umano’y paglipat ng pondo. Sa kanyang pananaw, walang kinalaman ang Pangulo sa anomalya, at ang pagsita nito sa pinsang si Romualdez ay patunay umano na “walang sinasanto” pagdating sa batas.

Gayunman, mahalagang tandaan na hanggang ngayon ay hindi pa kinukumpirma ng Malacañang ang pahayag ni Tiangco, at wala pang tugon mula kay Martin Romualdez kaugnay ng mga ibinibintang sa kaniya. Dahil dito, nananatiling alegasyon ang lahat ng ito—mga kwentong patuloy pang hinihingan ng paglilinaw.

Sa gitna ng kontrobersya, nagtatanong ngayon ang mga Pilipino: Kung totoo ang sit-down confrontation na ito, ano ang tunay na estado ng budget ng bansa? Nasaan napunta ang pondong sinasabing nawala? At bakit hanggang ngayon ay walang pahayag ang mga akusado?

Samantala, ang mga supporters ni Pangulong Marcos at ni Romualdez ay nahahati sa opinyon. May mga naniniwalang dapat munang hintayin ang kumpirmasyon ng Pangulo bago humusga. May ilan namang nagsasabing hindi imposibleng may tensyon ngang naganap, lalo na’t malaki ang implikasyon ng mga proyekto ng JICA sa Pilipinas.

Lumabas din ang tanong kung ano ang magiging epekto nito sa pulitika sa loob mismo ng administrasyon. Ang ilan ay nagsasabing posibleng magbunsod ito ng rearrangement sa puwesto at impluwensya sa loob ng Kongreso, lalo na kung mapatunayang may basehan ang mga alegasyon.

Sa kabila ng lahat, sinabi ni Tiangco na para sa kaniya, isa itong usapin ng prinsipyo. Ayon sa kanya, kahit pa pinsan ng Pangulo si Romualdez, obligadong ipakita ng Pangulo na may hangganan ang impluwensya at kailangan manaig ang interes ng bayan.

Pero sa ngayon, nakabitin pa rin ang mga kasagutan. Ang publiko ay naghihintay kung maglalabas ng opisyal na pahayag si Pangulong Marcos tungkol sa umano’y pagtatanong niya kina Co at Romualdez. Mahalaga ang kumpirmasyon dahil hindi biro ang bigat ng alegasyon, at hindi maaaring umikot lamang sa tsismis ang isang isyung kasing-laki nito.

Habang wala pang opisyal na sagot mula sa Malacañang, nananatiling hati, maingay at mainit ang diskusyon. May mga naniniwala sa kuwentong ibinunyag ni Tiangco; mayroon ding nagsasabing maaaring political maneuver lamang ito. Sa huli, malinaw na iisang bagay—hinihingi ng pagkakataon ang katotohanan, at ang katotohanang iyon ay inaasahang manggagaling sa mismong Pangulo.

Hanggang may inilalabas pang bagong impormasyon, mananatili ang kontrobersya. Ngunit kung isang bagay ang sigurado, ito’y ang patuloy na pagtanong ng sambayanan: May katotohanan ba ang diumano’y “pagsita” ng Pangulo? At kung mayroon man, ano ang kahihinatnan nito sa dalawang personalidad na malaki ang impluwensya sa politika ng bansa?