Isang joke lang daw. Pero ang dating? Parang bomba na sumabog sa social media.

Hindi pa rin tumitigil ang usap-usapan kaugnay sa naging biro ni Vice Ganda sa kanyang concert kamakailan, kung saan ginamit niya ang viral na “Jetski Holiday” skit—isang parody na bumenta sa karamihan, pero bumangga rin sa damdamin ng ilang tagasuporta ng dating Pangulong Rodrigo Duterte.

Sa gitna ng halakhakan sa Araneta, may mga tinamaan. Sa likod ng tawa, may mga umalma. Sa isang linya lang ng pagpapatawa, muling nabuksan ang malalim at sensitibong usapin ng politika, karapatan sa pagpapahayag, at ang tanong—hanggang saan ang limitasyon ng comedy?

Ang Skit na Nakaagaw ng Lahat ng Atensyon

Sa isang bahagi ng show, binitawan ni Vice ang linya: “Nothing beats a jet ski holiday… free trip to The Hague… promo for DDS only…” sabay sundot sa usaping ICC at West Philippine Sea. Tila hindi lang basta biro—may halong matinding patama sa mga isyung bumalot sa administrasyon ni Duterte.

Habang tumatawa ang karamihan sa audience, ang iba nama’y napa-iling. May ilan pa ngang agad na nanawagan na ideklarang persona non grata si Vice sa Davao City—bagama’t agad itong pinabulaanan ng lokal na pamahalaan.

Mixed Emotions: Ang Publiko, Hati ang Damdamin

Kung ikukumpara sa isang viral meme, mabilis ang pagkalat ng video clip ng nasabing joke. Sa ilang oras pa lamang, libo-libong komento na ang bumaha: may pumupuri, may nagagalit, at may nagtatanong—tama ba ang ginawa ni Vice?

Para sa mga tagasuporta niya, malinaw na satire lang ito—isang paraan ng pagtuligsa na karaniwan sa mga comedy acts sa buong mundo. Para naman sa mga loyalista ng dating pangulo, malinaw raw ang insulto, at hindi ito dapat palampasin.

“Comedy lang ‘yan” vs. “Respeto naman”

Isang mainit na argumento ang sumiklab: Saan ba nagtatapos ang comedy at nagsisimula ang kabastusan?

Ang mga tagapagtanggol ni Vice ay nagsabing hindi dapat maging balat-sibuyas ang publiko, lalo na kung may katotohanan ang biro. Ayon sa kanila, masyado raw selective ang galit ng ilan—noong panahon daw ng dating pangulo ay normal lang ang rape jokes at pagmumura, pero ngayong tinatawanan na sila, biglang sensitibo.

Pero para sa kabilang panig, hindi raw patas ang ganitong argumento. Anila, kahit pa gaano ka sikat si Vice, wala siyang karapatang pagtawanan ang seryosong mga isyu gaya ng kaso sa ICC o ang dignidad ng isang dating pangulo.

Persona Non Grata? O Gimik Lang?

Dahil sa tindi ng isyu, umugong ang balita na nais ipabawal si Vice sa Davao. Ngunit nilinaw ng lokal na pamahalaan ng lungsod na wala silang ginagawang hakbang upang gawin ito. Mas pinili raw nilang ituon ang pansin sa mas mahahalagang problema sa lungsod kaysa magpakain sa drama.

Gayunpaman, hindi pa rin natatapos ang mga diskusyon. Marami ang nagtatanong: Gimik lang ba ito para mapag-usapan ang show? O sadyang may gustong iparating si Vice sa kanyang mga salita?

Mas Malalim na Usapin: Karapatan, Katatawanan, at Katotohanan

Sa dulo ng lahat ng ito, isang mas malalim na tanong ang kailangang harapin: May hangganan ba ang comedy, lalo na kapag may direktang tinatamaan?

Ang satira ay isang uri ng sining na ginagamitan ng pagpapatawa upang magpahayag ng opinyon. Sa buong mundo, ginagamit ito upang batikusin ang gobyerno, ipakita ang mga pagkukulang ng lipunan, at hamunin ang mga makapangyarihan.

Pero sa Pilipinas, tila hindi pa handa ang lahat sa ganitong istilo. May ilan na naniniwala pa rin na ang artista ay dapat magpatawa lang—hindi makialam sa politika, hindi magsalita tungkol sa mga kontrobersyal na isyu.

Pero paano kung ang katotohanan ay hindi na kayang sabihing seryoso, kaya kailangang ipadaan sa biro?

Vice Ganda: Komedyante, Aktibista, o Parehong Dalawa?

Hindi na bago kay Vice ang mga isyung ito. Kilala siya sa kanyang matapang na pananalita, sa pagpapahayag ng saloobin, at sa paggamit ng comedy bilang plataporma para mag-ingay. Sa pagkakataong ito, muli niyang nayanig ang sistema—at ang tanong ngayon ay: Paano siya tatanggapin sa susunod?

Ang mga artistang tulad niya ay palaging nasa gitna ng linya—minsan pinapalakpakan, minsan pinapapalayas. Pero ang hindi maikakaila, nagtagumpay siyang pukawin ang damdamin ng publiko.

Sa Dulo ng Lahat

Mahalaga ang respeto. Pero mahalaga rin ang katotohanan. At sa isang bansa kung saan ang katotohanan ay madalas tinatabunan ng propaganda, siguro ay panahon na rin para pakinggan kahit ang mga biro.

Ang tanong ngayon: Tawa ka lang ba talaga? O natamaan ka kasi alam mong may punto?