“Ang Gabi ng Kape at Sigarilyo” – Sa isang istasyon ng tren sa Bicol
Isang gabi ng bagyo, habang inaayos ang wiring ng lumang riles, may dalawang trabahador na nagkubli sa control booth.
Habang naghihintay ng ulan, may lumapit sa kanila: isang lalaking payat, basa, humihingi ng sigarilyo. Tahimik lang ito habang humihigop ng kape.

Isang Gabi ng Bagyo sa Istasyon

Sa kalmadong bayan ng Bicol, may isang lumang istasyon ng tren na bihira na lang daanan ng pasahero. Ngunit kahit lumipas na ang mga dekada ng kasikatan nito, patuloy pa rin ang ilang trabahador na nag-aayos ng lumang wiring at riles sa paligid.

Isang gabi, habang bumubuhos ang ulan at humahampas ang hangin sa mga poste ng istasyon, dalawang trabahador — sina Mang Elias at Jun — ay napilitang pumasok sa control booth upang magkubli.

Tahimik ang paligid, maliban sa tunog ng ulan at bahagyang pag-ugong ng hangin. Nagsindi sila ng sigarilyo, nagpainit ng kape, at naghintay na lang ng paglilinaw ng langit.

Ang Lalaki sa Gitna ng Ulan

Maya-maya, may lumapit. Isang lalaking payat, basang-basa, may suot na lumang uniporme ng maintenance crew. Tahimik itong naupo malapit sa kanila, hindi nagsalita.

Humingi ito ng sigarilyo — at iniabot naman ni Jun nang walang pag-aalinlangan. Tila pamilyar ang hitsura nito, pero hindi nila matandaan kung kailan nila ito nakasama sa trabaho.

Habang tahimik na humihigop ng kape ang lalaki, napansin nilang nanginginig ito — hindi sa lamig, kundi parang may dala-dalang bigat na hindi mabigkas.

Ang Paalam na May Kakaibang Nangyari

Nang tumigil na ang ulan, tumayo ang lalaki, ngumiti ng bahagya, at nagpaalam. Habang palabas ito, sinubukan ni Mang Elias na abutan siya ng lighter upang gamitin. Ngunit sa gulat nila, dumaan lang ang kamay ng matanda sa katawan ng lalaki — tila wala itong bigat, parang usok lang sa hangin.

Pareho silang napatayo, nanginginig. Tumingin sila sa isa’t isa, tahimik ang paligid — at ang lalaki, tuluyan nang naglakad papalayo sa riles… at biglang naglaho sa hangin.

Ang Logbook na Hindi Umuubra sa Oras

Naisip nilang baka lamig lang ng gabi ang naglaro sa kanilang isipan. Ngunit nang bumalik sila sa loob ng booth, nakita nila ang logbook na nakabukas na. Sa pinakahuling pahina, may bagong sulat — hindi nila sulat, at tiyak na wala roon kanina.

Ang nakasulat, gamit ang sulat-kamay:
“Nagbalik ako. Di ko pa nahanap ang katawan ko. Nasa ilalim pa rin siguro ng riles.”

Ang Nawalang Trabahador

Dahil sa takot at pagkabigla, agad silang nagtungo sa supervisor kinabukasan at inilahad ang buong pangyayari. Sinuri ang logbook — at totoo nga, may bagong entry. Ngunit walang sinumang umamin o may akses sa booth nang gabing iyon, bukod sa kanila.

Ayon sa tala ng istasyon, limang taon na ang nakalipas, may isang trabahador na nagngangalang Ramon S. Mercado na naipit ng tren sa kalagitnaan ng gabi habang nag-iinspeksyon ng linya. Ngunit dahil sa bigat ng ulan at buhaghag ng lupa, hindi kailanman nakuha ang kanyang katawan.

Pinaniniwalaang nalunod at natabunan sa ilalim ng riles. Ang lugar kung saan siya huling nakita? Eksaktong tapat ng booth kung saan nagkubli sina Elias at Jun.

Kape, Sigarilyo, at Multo ng Hiling

Mula noon, ikinuwento na nila sa mga bagong trabahador ang gabing iyon — isang paalala na may mga kaluluwang hindi pa rin nakakapagpahinga.

Sabi nila, tuwing gabi ng malakas ang ulan, may naiwan daw na amoy ng sigarilyo at kape sa booth. At minsan, kahit walang tao, may basang yapak na naiwan sa sahig.

Boses na Hindi Nawawala

Isa sa mga batang trabahador ang nagsabing minsan, habang nagpapahinga, narinig niya ang isang mahinang tinig mula sa labas ng booth:

“Hindi ako umaalis. May kulang pa.”

Ang Paalala ng mga Kaluluwang Naghihintay

Ang istasyon ay nananatiling tahimik sa gabi, ngunit sa mga trabahador na dumaan at nagtagal, hindi na ito basta lugar lang ng tren at riles. Ito’y naging tahanan ng isang kwento — isang paalala — na hindi lahat ng nawala ay tuluyang lumisan.

Sa bawat sigaw ng bagyo at hampas ng ulan, may isang nilalang na naghahanap pa rin. Ng katawan. Ng hustisya. O baka, ng isang taong makakaalala.

At kung sakaling may lalapit sa’yo sa ulan, humihingi ng sigarilyo at kape, tanungin ang sarili:
“Isa ba siyang kasamahan… o isa sa mga naiwan sa ilalim ng riles?”