Nabunyag na Paglilinlang? Pagbanggit ni Lacson sa 2 Opisyal na Umano’y Gumamit sa Pangalan ni Marcos, Umani ng Malawak na Pagtatanong

Sa gitna ng patuloy na pag-usig sa mga anomalya sa ilang proyekto ng pamahalaan, muling lumutang ang pangalan ni dating senador Panfilo Lacson matapos niyang ihayag ang umano’y panlilinlang na kinasasangkutan ng dalawang opisyal na nagdala ng pangalan ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. upang impluwensiyahan ang negosyanteng si Zaldy Co. Sa unang tingin, maaaring isa lamang itong karaniwang alegasyon. Ngunit habang mas pinakikinggan ang mga detalyeng inilatag ni Lacson, mas nagiging malinaw na ito ay bahagi ng mas malawak na usapin hinggil sa kapangyarihan, impluwensiya, at ang maaaring paggalaw ng ilang personalidad sa loob ng burukrasya.

Ayon kay Lacson, hindi simpleng pagbanggit o pag-refer ang ginawa umano ng dalawang opisyal. Sa halip, ipinakita raw nila kay Co ang impresyon na ang kanilang pakiusap o hinihingi ay may basbas mula sa mismong Pangulo. Bagama’t hindi tinukoy ni Lacson ang buong detalye ng usapan, ang implikasyon ng kanyang pahayag ay mabigat: may mga indibidwal na maaaring ginagamit ang pangalan ng punong ehekutibo para makakuha ng benepisyo mula sa malalaking proyekto.

Para sa ilang tagamasid, ang naturang pahayag ay may dalawang posibleng direksiyon. Una, maaaring isang babala ito na may umiikot na sistema ng panggigipit na hindi ganap na nakikita ng publiko. Ikalawa, maaaring senyales ito na mas lumalalim ang crack o bitak sa pagitan ng mga indibidwal na matagal nang nakaugnay sa mga proyekto ng gobyerno. Sa parehong kaso, ang pangyayaring ito ay nagdudulot ng panibagong layer ng komplikasyon sa usapin ng transparency at pananagutan.

Hindi naman basta nanahimik si Zaldy Co. Bagama’t wala siyang inilabas na detalyadong pahayag, agad siyang naugnay sa mga alegasyong may kaugnayan sa kickback o hindi tamang pagpopondo. Ang pagkakadawit ng kanyang pangalan sa sitwasyong kinasasangkutan ng dalawang opisyal ay lalo lamang nagpasidhi ng interes upang alamin kung ano nga ba ang tunay na nangyari sa pagitan nila. Sa ilang diskusyon, sinasabing posibleng si Co mismo ay nakaramdam ng pressure o kakaibang impluwensiya mula sa mga taong nagpakilalang may koneksyon sa pinakamataas na posisyon sa bansa.

Samantala, sa kampo ng Malacañang, mainit ang usapin. Hindi man direktang nagsalita ang Pangulo tungkol sa alegasyon, malinaw sa tono ng mga opisyal na nais niyang panatilihin ang integridad ng tanggapan. Sa ilang ulat, sinabi ng ilang tagapagsalita na hindi kinukunsinti ng administrasyon ang paggamit ng pangalan ng Pangulo sa anumang transaksiyon, lalo na kung ito’y makakasira sa tiwala ng publiko. Gayunman, nananatiling tanong kung gaano kalaki ang saklaw at gaano katagal nang umiiral ang ganitong uri ng galawan.

Para sa mga kapwa opisyal at analyst na sumusubaybay sa pangyayari, ang pahayag ni Lacson ay hindi lamang basta pagsisiwalat. Ito ay isang uri ng pagsingil sa sistemang tila unti-unting bumibitaw sa prinsipyo ng pagiging bukas at tapat. Kilala si Lacson sa kanyang matagal nang panawagan para sa malinis na pamamahala, at ang kanyang hakbang na ilahad ang pangalan ng dalawang opisyal ay maaaring indikasyon na kailangan nang seryosohin ang mga hudyat ng katiwaliang maaaring matagal nang umiikot.

Habang tumatagal, lumalawak ang epekto ng isyu sa mga sektor ng lipunan. May mga grupong nananawagang palalimin pa ang imbestigasyon at tukuyin kung sinu-sino ang mga tunay na nakinabang sa pagbabanggit ng pangalan ng Pangulo. Anila, mahalagang maunawaan kung ito ba ay isolated case lamang o sintomas ng mas sistemikong problema. Sa mata naman ng ibang mamamayan, ang ganitong usapin ay muling nagpapaalala na kahit ang pinakamataas na pangalan sa bansa ay maaaring gamitin ng iilan para sa pansariling interes.

Sa pag-usad ng imbestigasyon, pinipilit ng mga opisyal na manaig ang katotohanan. Ngunit gaya ng ibang kontrobersiya sa nakaraan, hindi madaling tanggalin ang mga agam-agam kapag ang pangalan ng Pangulo ang nagiging sentro ng usapan. Lalo pa’t may mga personalidad na malalapit sa kapangyarihan ang nadadawit, kaya mas nagiging mabigat ang responsibilidad ng mga awtoridad na tiyaking ang bawat pahayag ay may matibay na batayan.

Sa huli, ang pangyayaring ito ay hindi lamang tungkol sa dalawang opisyal na umano’y gumamit sa pangalan ng Pangulo, hindi lang tungkol kay Zaldy Co, at hindi lamang tungkol sa pahayag ni Lacson. Ito ay larawan ng mas malawak na laban para sa integridad ng pamahalaan—isang laban na hindi matatapos hangga’t may mga indibidwal na handang gamitin ang kapangyarihan bilang sandata para sa personal na kapakinabangan. Ang patuloy na paglabas ng bagong impormasyon ay maaaring magbigay ng linaw sa mga tanong, ngunit kasabay nito ay maaaring magbukas ng panibagong serye ng paghahanap ng katotohanan.

Habang hinihintay ng publiko ang susunod na paggalaw, malinaw na ang pangyayaring ito ay nag-iwan ng marka sa diskurso ng politika. At sa lahat ng ito, ang pinakamahalagang tanong ay nananatili: paano titiyakin na ang pangalan ng Pangulo—o sinumang nasa posisyon ng kapangyarihan—ay hindi magagamit sa mga paraang hindi niya nalalaman o sinasang-ayunan?