Madalas nauuna pa ang alarm ng mumurahing cellphone ni Rowena Illustre kaysa sa tilaok ng manok sa looban. Alas-kuwatro ng madaling araw, gising na siya. Humahalo sa amoy ng mantika at langis ng tren ang singaw ng nilulutong tuyong isda habang pinapainit niya ang kanin na tira kagabi.

Sa isang sulok ng masikip na barong-barong sa gilid ng riles sa Tondo, nakahandusay pa sa papag ang anak niyang si Miko, yakap-yakap ang lumang stuffed toy mula sa ukay-ukay.

“Miko, anak, gising na. May klase ka pa,” mahinahong bulong ni Rowena, habang hinahaplos ang pawis sa noo ng bata.

“Ma, 5 minutes pa,” paumol na sagot ni Miko.

Biglang kumatok sa plywood na pinto.

“Rowena! Ate Weng!” Tawag ng boses ni Bebang Luntayaw, kapitbahay nilang tindera ng gulay. “May asin ka ba, Dian? Naubusan kami kagabi.”

Binuksan ni Rowena ang pinto, sumalubong sa kanya ang malamig na hangin mula sa riles at ang usok ng sumasagits na tren. Nakatayo si Bebang na may hawak na plastic ng talbos ng kamote.

“O, konti na lang ‘yan ha,” abot ni Rowena ng maliit na garapon ng asin.

“Pag nagka-extra ako, bibili ako sa’yo,” sagot ni Bebang.

“Oh, grabe ka naman. Isang kutsarita lang naman ang kailangan ko,” biro ni Rowena.

Napatingin siya sa loob at napansin si Miko na nag-aayos na ng gamit.

“Ay, Miko, gising ka na pala. Ang sipag talaga ng anak mo, Man. Sana lahat ng tatay kagaya mo, Rowena,” biro ni Bebang.

Napatawa si Rowena, ngunit may pait sa mga mata. “Nanay lang ‘to, Bebang. Wala ng tatay. Pero kaya mo ‘no? Kita ko sa’yo araw-araw.”

“Hanggang may Miko, lalaban pa ako,” bulong ni Rowena sa sarili habang isinusuksok ang baon ng anak sa lumang backpack.

Pagsapit ng gabi, ibang mundo naman ang ginagalawan ni Rowena. Sa lumang gusali sa Sampalok kung saan siya si Johnny Tres, sumasayaw ang ilaw ng fluorescent sa sahig na nililinis niya. Amoy kloro ang hangin, at paos ang boses ni Sir Darel Ong, supervisor na laging nakakunot ang noo:

“Rowena, bilisan mo yang pagmamok. May inspection mamaya. Ayoko ng may ma-miss ka sa hallway na ‘yan ha!”

“Opo, Sir Darel. Tatapusin ko po ‘to bago mag-12,” sagot ni Rowena, pinipihit ang mop kahit sumasakit na ang likod.

Habang hinihila ang timba, naglalaro sa isip niya ang mga numero: renta, kuryente, tubig, matrikula ni Miko, project, pamasahe. “Kakayanin ko ba ‘to?” bulong niya sa sarili, pinagmamasdan ang kamay na puno ng kalyo.

Pagkatapos ng shift, dumiretso siya sa Divisoria. Dala ang bayong ng mga kakanin na siya mismo ang nagbabalot gabi-gabi: suman, bibingka, kutsinta.

“Rowena, dito ka na ulit sa tabi ko, ha?” tawag ni Mang Okaca Verganza, tinderong isda na laging amoy dagat.

“Para kasama kita, magkukwentuhan. Pag may humingi ng discount, ibabaling ko sa’yo,” biro nito.

“Basta huwag lang ipambayad sa utang mo, Mang Oka,” balik-biro ni Rowena.

Habang inaayos niya ang mga kakanin, napatingin siya sa kabilang pwesto. May binatang nag-aayos ng kahon ng mansanas. Pawis na pawis kahit malamig pa ang simoy ng umaga. Malinis ang puting t-shirt, ngunit luma.

“Oy Jareth, baka naman sa ngiti mo lang umaasa ang benta mo,” hirit ni Lota Fermin, isa sa mga tinderang chismosa.

Tumawa si Risa Dalupan. “Baka may inaantay na espesyal na buyer.”

Nagtagpo ang tingin ni Rowena at Jareth. Sandaling nagtagal ang mata ng binata, saka ito ngumiti at tumango, parang nagsasabing, “Magandang umaga.”

Napahiya si Rowena, kunwaring inaayos ang mesa. “Ang aga yun naman, Mang Asar,” bulong niya, ngunit hindi maiwasang mapansin na tahimik lang si Jareth—trabaho lang, walang bastos.

Bandang tanghali, sinamahan niya si Miko sa public school. Pinatawag siya ng advisor ng anak, si Miss Honeyn Fahardo, sa faculty room.

“May kulang pa po sa class fund at project ni Miko. Nakalista pa po kayo dito,” mahinahong sabi ng guro.

“Ma’am, makakahabol po ako. Baka makabenta pa ako ng kakanin ngayong linggo,” sagot ni Rowena, hawak ang strap ng bag ni Miko.

“Huwag niyo po pagaliban si Miko. Hindi ko naman siya pinapagalitan,” wika ni Miss Honeyn, sabay ngiti kay Miko.

“Salamat po, Ma’am,” sagot ni Rowena, ramdam ang hiya at pasasalamat.

Sa bubong ng inuupahang apartment, nakaupo sina Rowena at Bebang, hawak ang tasa ng kape, tanaw ang ilaw ng tren sa gabi.

“Naalala mo pa ba si Carlo?” tanong ni Rowena.

“Akala ko noon, pag-ibig ang binigay niya. Pero nung nalaman niyang buntis ako, unti-unti siyang nawala. Ni isang diaper, hindi man lang nag-abot,” nanginginig na sabi ni Rowena.

“Rowena, bilib ako sa’yo. Kaya mo tumawa kahit ramdam kong wasak ka sa loob. At hindi lahat ng lalaki kagaya ni Carlo. May mga tao ring handang tumulong nang hindi nanghihingi ng kapalit,” sagot ni Bebang, hinahaplos ang balikat niya.

Napatingala si Rowena sa kalangitan, halos hindi na makita ang mga bituin dahil sa usok ng lungsod.

Sa gitna ng lahat ng pagod, naalala niya ang simpleng ngiti ni Jareth. Sa unang pagkakataon matapos ang matagal na panahon, may maliit na bahagi ng puso niyang umasa—baka balang araw, may magbabago rin sa kwento ng buhay niya.

Kinabukasan, dala pa rin niya ang alaala ng simpleng ngiti ni Jareth habang binababa ang bayong ng kakanin sa palengke. Basa pa ang semento dahil sa ulan kagabi, nagbababad sa lamig ang talampakan niya, ngunit may bahagyang init sa puso niya sa tuwing makikita niya si Jareth.

Biglang bumuhos ang ulan. Nagkagulo ang mga tao, nagsiksikan sa ilalim ng tolda. Si Rowena, tangan ang bayong ng kakanin, nagmadaling pumulupot sa plastic. Ngunit sa pagmamadali, nadulas ang paa niya.

“Ay!” sigaw niya.

Mabilis na may sumalo sa braso niya bago tuluyang matumba. Basang-basa si Jareth, ngunit hawak niya si Rowena, protektado sa gitna ng ulan.