“May mga makinang ayaw lang tumigil, kahit kalawangin na—dahil sa ilalim ng bawat yupi at gasgas, may pusong patuloy pa ring tumitibok.”

Sa isang lumang garahe sa gitna ng lungsod, humuhuni ang hangin ng langis, bakal, at mga alaala. Dito, sa mundong puno ng grasa at alikabok, nabubuhay si Don Fernando, isang matandang mekaniko na may kamay na pinatigas ng panahon at pusong pinatibay ng pagkawala. Sa tabi niya, isang dilaw na Volkswagen Beetle—kupas, may mga yupi, ngunit sa kanya, ito ang huling koneksyon sa anak niyang si Roberto, na matagal nang wala.

Tuwing umaga, binubuksan ni Fernando ang lumang radyo sa kanyang garahe. Ang mga himig ng bolero ay sumasabay sa mga ugong ng makina—isang paalala ng panahong magkasama pa sila ng anak niyang nagtuturo sa kanya ng bagong paraan ng pag-aayos, bagong pangarap, at bagong simula. Ngunit nang mawala si Roberto sa isang karera, tumigil din ang lahat para kay Fernando. Ang Beetle ang natira—hindi bilang sasakyan, kundi bilang alaala ng isang buhay na hindi na maibabalik.

“Magandang umaga, anak,” mahinang bati niya sa kotse, habang hinahaplos ang hood na parang balat ng sanggol. Sa tabi, isang larawan nina Fernando at Roberto—nakangiti, magkapareho ng mga mata, magkapareho ng pangarap. Para sa kanya, bawat bolt at turnilyo ng Beetle ay may kwento. Hindi siya basta nag-aayos ng makina—inaayos niya ang mga sugat ng nakaraan.

Sa gitna ng katahimikan ng kanyang araw, dumating si Angelo Santos—bata, mayaman, at lasing sa sariling kapangyarihan. Ang ugong ng pulang Ferrari niya ay parang kidlat na sumira sa payapang langit ni Fernando. Ang makinang iyon ay hindi lang kumikinang—ito’y sumisigaw ng kayabangan, ng bagong henerasyong hindi marunong lumingon.

“Mabibigyan kita ng isang daang libo,” sigaw ni Angelo, habang nakangisi sa harap ng kanyang Ferrari. “Pero kahit ganun pa, hindi pa rin lalapit ang kalawangin mong sasakyan sa kotse ko!”

Tawanan. Ingay. Pagmamataas. Ngunit si Fernando, tahimik lang. Nakatitig sa Beetle, sa mga bakas ng alaala. Ang mga salitang binitiwan ni Angelo ay parang mga pako—matulis at mabigat. Ngunit sa loob ng matanda, isang bagay ang kumislot. Hindi galit, kundi alaala ng anak niyang minsang may parehong apoy sa mga mata.

“Umarangkada ka na lang kung gusto mong makita kung hanggang saan ka dadalhin ng yabang mo,” mahinang sabi ni Fernando. “Ang makina, tulad ng tao, tumitigil din kapag sobra ang init.”

Napangiti si Angelo, ngunit hindi iyon ngiti ng paggalang. “Gusto mo ng karera, lolo? Ferrari ko laban sa antigong lata mo. Game ka?”

Tahimik ang sumunod na sandali. Si Alejandro, batang alalay ni Fernando, ay napatingin sa kanya, nag-aalangan. Ngunit si Fernando, dahan-dahang ngumiti. Hindi ngiting galit—ngiting puno ng bigat, ng mga taon ng pagdurusa at pagmamahal.

“Matagal na akong hindi nakakarera,” sabi niya. “Baka panahon na para alalahanin kung bakit ako nagsimula.”

Natahimik si Angelo. Hindi niya inaasahan ang sagot na iyon. May kakaiba sa tinig ng matanda—parang bawat salita ay hinubog ng oras at sugat. Bago siya makasagot, inihagis niya ang susi ng Ferrari kay Fernando. “Oh sige,” sabi niya. “Kung magaling ka, subukan mong buhayin ang apoy na ‘yan. Kita tayo sa karera.”

Kinabukasan, ang garahe ay tila ibang mundo. Sa ilalim ng liwanag ng umaga, nakita ni Alejandro si Fernando na muling bumabalik sa kanyang dating anyo—ang mekanikong may sigla, may determinasyon, may layunin. Tinanggal niya ang alikabok ng taon, binuksan ang bawat bahagi ng Beetle, at pinakinggan ang tibok nito na parang musika ng pag-asa.

“Hindi ito tungkol sa panalo, Alejandro,” sabi ni Fernando habang inaayos ang makina. “Ang karera ay tungkol sa dahilan kung bakit mo piniling tumakbo.”

Tahimik na nakinig ang bata, hinahangaan ang katatagan ng matanda. Sa bawat pihit ng wrench, sa bawat tulo ng pawis, parang muling nabubuhay si Fernando—hindi lang bilang mekaniko, kundi bilang ama.

Nang dumating ang araw ng karera, nagtipon ang mga tao. Sa isang tabi, kumikislap ang Ferrari ni Angelo; sa kabila, nakatayo ang dilaw na Beetle, mukhang hindi man lang makakagalaw. Ngunit sa loob nito, nakaupo si Fernando, nakatingin sa langit. Sa isip niya, naroon si Roberto—nakangiti, nakamasid, at parang sumasabay sa kanya.

Tumunog ang hudyat.

Umarangkada ang Ferrari—malakas, mabilis, at marahas. Samantalang ang Beetle, dahan-dahan. Parang nag-aalangan. Ngunit unti-unting, narinig ang pag-ikot ng makina—isang matamis na ugong, parang tibok ng puso. Sa bawat metro, tila lumalakas. Sa bawat hinga ni Fernando, tila lumalalim ang koneksyon niya sa anak.

Sa kalagitnaan ng karera, nagkaroon ng problema ang Ferrari—isang maling liko, isang labis na bilis. Nag-spin ito. Habang si Fernando, mahinahon, maingat, tuloy lang. Hindi siya nagmamadali, hindi siya nagpakitang-gilas. Para sa kanya, ang finish line ay hindi dulo, kundi simula ng kapatawaran.

Nang dumating si Fernando sa dulo ng kalsada, hindi siya sumigaw. Hindi rin siya ngumiti. Tahimik lang niyang pinatay ang makina. Ang mga tao’y palakpakan, ngunit siya’y tahimik. Sa kanyang puso, alam niyang narating na niya ang dapat niyang marating—hindi ang linya ng panalo, kundi ang linya ng kapayapaan.

Lumapit si Angelo, pawis at tahimik. Wala na ang ngisi, wala na ang yabang. “Paano mo nagawa ‘yon?” tanong niya. “Ang luma mong kotse… parang may kaluluwa.”

Ngumiti si Fernando, mahinahon. “Dahil may puso ito,” sabi niya. “At minsan, ang mga lumang makina—tulad ng mga tao—ay tumatakbo hindi dahil kaya pa nila, kundi dahil may mahal pa silang gustong marating.”

Tahimik si Angelo. Sa unang pagkakataon, nakinig siya. At sa mga salitang iyon, tila nabasag ang kinang ng kanyang kayabangan.

Habang lumulubog ang araw, muling hinaplos ni Fernando ang hood ng Beetle. “Tapos na, anak,” bulong niya. “Ngayon, pwede na akong huminga.”

At sa pagtakbo ng hangin sa pagitan ng mga bundok ng lungsod, maririnig pa rin ang mahinang ugong ng lumang makina—patunay na may mga puso at alaala na kahit gaano pa kaluma, patuloy pa ring umaandar.