WALANG ATRASAN! Umalingawngaw ang pahayag ni Ferdinand Marcos Jr. sa buong SONA: handa siyang ilantad ang lahat ng ghost projects at kalabanin ang katiwalian—ngunit bakit nga ba WALA si Sara Duterte?!

Isang SONA na May Bigat, at May Kawalan

Matapang at diretso. Ganito inilarawan ng marami ang naging State of the Nation Address (SONA) ni Pangulong Ferdinand Marcos Jr. nitong linggo. Isa sa mga pinakaumalingawngaw na bahagi ng kanyang talumpati ay ang pangako niyang ilalantad ang lahat ng ghost projects at hindi uurungan ang laban kontra katiwalian. Ngunit habang humahangang nakikinig ang iba, may isang tanong na kumakain sa atensyon ng publiko: Bakit wala si Bise Presidente Sara Duterte?

Pahayag ng Pangulo: Matapang at Walang Kinatatakutan

Sa kanyang SONA, hindi nagpatumpik-tumpik si Pangulong Marcos Jr. nang ipahayag ang kanyang posisyon laban sa mga tiwaling opisyal at proyekto. “Hindi tayo hihinto hangga’t hindi napapanagot ang mga nasa likod ng ghost projects at anomalya,” aniya. Isinama niya rin ang mga datos sa budget leakages, na umabot na umano sa bilyong piso taun-taon dahil sa mga proyekto na ni hindi man lang nagsimula sa aktwal.

Nagpakita ng Bagong Mukha ng Pamahalaan?

Ayon sa ilang political analysts, ang SONA ngayong taon ay nagpapakita ng isang Marcos na mas palaban at tila handang ihiwalay ang sarili sa mga “tradisyonal” na kaalyado. “Ito ay isang shift,” ani ng isang propesor mula UP. “Kung dati ay puno ng pag-iwas ang kanyang mga mensahe, ngayon ay may direktang pagbanggit sa isyu ng katiwalian. Malinaw na may gustong baguhin o ipakita si Pangulo.”

Ngunit Nasaan si Sara Duterte?

Habang tumitindi ang tensyon sa loob ng plenaryo at lumalalim ang mga isyung tinatalakay, maraming mata ang napatingin sa bakanteng upuan na dapat sana’y para kay Bise Presidente Sara Duterte. Walang pormal na paliwanag mula sa kanyang tanggapan kung bakit siya hindi dumalo. Marami ang nagtanong, marami rin ang naghinala.

Spekulasyon: Personal o Politikal?

Agad na kumalat ang iba’t ibang spekulasyon sa social media. May ilan na nagsabing maaaring may “health issue” o “conflict of schedule” si VP Sara. Ngunit ang iba naman ay may mas malalim na tanong—may koneksyon ba ang kawalan niya sa SONA sa tila pagtigas ng paninindigan ni Marcos Jr. laban sa katiwalian?

“Kung ghost projects ang tinutumbok, sino ba ang maaapektuhan? Baka may hindi pagkakaunawaan sa likod ng camera,” ani ng isang netizen. May nagsabi ring tila lumalalim ang distansya sa pagitan ng dalawang pinakamataas na lider ng bansa, lalo na’t usap-usapan ang mga pag-iba ng direksyon sa ilang pangunahing polisiya.

Tahimik ang Kampo ni VP Sara

Sa kabila ng pag-ugong ng isyu, wala pa ring malinaw na tugon mula sa kampo ni Bise Presidente Duterte. Ang huling post sa kanyang opisyal na social media page ay patungkol pa rin sa isang event sa Davao ilang araw bago ang SONA. Walang pagbanggit sa SONA, sa pambansang estado, o sa absence niya rito.

Pinag-uusapan Din ang Edukasyon

Matatandaan na ilang buwan na ring may tensyon kaugnay ng mga polisiya sa Department of Education—na pinamumunuan din ni VP Sara. Sa kanyang SONA, hindi binanggit ni Pangulong Marcos Jr. ang pangalan ng Bise Presidente sa bahagi ng talumpati na tumalakay sa edukasyon, isang bagay na hindi nakaligtas sa mga mata ng mga political observers.

Pagkakaisa, O Pagkakahiwalay?

Noong 2022, inilahad ng tambalang Marcos-Duterte ang imahe ng “Unity.” Ngunit sa kasalukuyang klima ng politika, marami ang nagtatanong kung ang dating tibay ng alyansang ito ay unti-unti nang nagkakabitak. May ilan pa ngang nagsasabing baka ito na ang simula ng paghahanda para sa 2028.

Mas Malalim na Laban?

Kung pagbabasehan ang tono ng SONA at ang mga ginawang pahayag ng Pangulo, mukhang may malalim na adyenda upang linisin ang pamahalaan—at hindi ito titigil kahit sino pa ang tamaan. Ngunit ito rin ang dahilan kung bakit mas mainit ang pagtingin sa mga kawalan, hindi lamang ng proyekto kundi ng presensiya ng mga inaasahang lider.

Konklusyon: Simula ng Bagong Yugto?

Ang SONA ngayong taon ay maaaring hindi lang simpleng ulat ng estado, kundi pagbubukas ng isang bagong kabanata—ng mas tahasang laban, mas malinaw na posisyon, at mas bukas na pagkakaiba ng paninindigan. Sa kabila ng kanyang kawalan, ang pangalan ni VP Sara Duterte ay hindi nawala sa usapan. At habang tumatagal, ang tanong ay hindi na lamang “bakit wala siya?” kundi “ano ang ibig sabihin ng kanyang pagiging wala?”