Noong 1993, biglaan na lang natagpuan ang katawan na walang buhay ng isa nating kababayan na babae sa India, isang trahedya na binalot ng misteryo at matitinding katanungan. Hindi siya pumunta roon bilang isang manggagawa, kundi ipinadala ng ating gobyerno para sa isang espesyal na pag-aaral, ngunit ang biyaheng ito ang naging mitsa ng kanyang malagim na sinapit.

Siya si Maria Victoria Suerte, o mas kilala sa palayaw na Marivic, ipinanganak noong 1959. Nagmula siya sa isang may kaya at propesyonal na pamilya sa Asingan, Pangasinan. Isang scientist si Marivic, nagtatrabaho bilang Science Research Specialist sa Philippine Nuclear Research Institute (PNRI). Inilarawan siya ng kanyang mga kapatid na konserbatibo ngunit pinakamatapang sa kanilang lahat. Dahil sa kagustuhan niyang lalong mapalawak ang kanyang kaalaman at makatulong sa bansa, isa siya sa napili noong Agosto 13, 1993, na sumailalim sa apat na buwang on-the-job training tungkol sa radiation at mga produktong parmasyutiko sa Bhabha Atomic Research Center sa Mumbai (Bombay), India.

Halos tatlong buwan na siya sa India nang tumunog ang telepono sa kanilang tahanan noong madaling araw ng Nobyembre 19, 1993. Ang kasiyahan ng pamilya ay napalitan ng matinding kalungkutan nang ipagbigay-alam ng isang kapwa Pilipinang trainee ang insidente. Kaagad na nagduda at nalungkot ang kanyang pamilya. Gustuhin man nilang puntahan agad si Marivic, hindi nila magawa dahil sa malaking distansya. Ang tanging nagawa nila ay humingi ng tulong sa Embahada ng Pilipinas sa India, ngunit labis silang nadismaya dahil tila huli na nang malaman ng Embahada ang trahedya, at walang sapat na suporta ang kanilang natanggap.

Ayon sa inisyal na impormasyon ng pulisya ng India, si Marivic ay nagpasyang maging biktima ng sitwasyon sa pamamagitan ng pagbagsak mula sa ikalawang palapag ng kanyang tinitirhang hostel. Subalit mariing pinagdudahan ito ng kanyang pamilya at mga kaibigan. Alam nila kung gaano siya katapang at ka-positive sa buhay. Hindi nila lubos maisip na magagawa niya iyon. Bukod pa rito, dalawang araw bago siya nawala, tumawag siya sa kanyang kapatid na si Homer, na nagsabing may paglapit umano sa kanya ang isa sa kanyang trainer. Pinaliwanag din niya ang alitan nila ni Dr. J. Sharma, isa sa mga trainer, patungkol sa pagkain at sa kanyang pagiging vocal sa kanyang mga obserbasyon, na nagdulot ng pagbabanta mula sa doktor.

Dahil sa tulong ni Senador Leticia Ramos Shahani, ang kapatid ng nakaupong pangulo noon, naiuwi agad ang kanyang mga labi sa loob lamang ng isang linggo, imbes na umabot pa ng isang buwan. Ngunit ang pag-uwi niya ay simula pa lamang ng kanilang laban para sa katotohanan. Agad na isinagawa ang re-autopsy ng National Bureau of Investigation (NBI) sa Pilipinas, dahil sa kabila ng pakiusap ng pamilya, ginegalaw at humiwalay ang kanyang katawan nang dumating.

Dito na natuklasan ang katotohanan na nagpatindig-balahibo. Nagduda ang pamilya sa hitsura ng kanyang mga labi; hindi man lang naayos ang damit, suot pa rin ang pambahay at pantulog. Ngunit ang mas nakakagulat ay ang mga pasa at sugat na nakita sa buong katawan, lalo na sa likod niya na halos wala nang balat. Ayon sa NBI, may mga contusion sa kanyang ulo na hindi makukuha sa simpleng pagbagsak, kundi sa paraan ng marahas na pananakit na nagpapahiwatig na siya ay binugbog. Mas lalo pang ikinagulat ang natuklasan nang buksan ang pagkakatahi nito: maraming mahahalagang bahagi ng loob ng kanyang sistema ang nawawala—kabilang ang right kidney, pancreas, spleen, at stomach. Ang masaklap pa, ang ilang natitira ay hinati-hati na.

Para sa pamilya, malinaw na ang pagkawala ng mga bahaging ito ay sadyang ginawa upang itago ang mga ebidensya ng matinding paglapastangan at pang-aabuso na maaaring makita sa loob ng kanyang sistema. Lalong tumindi ang hinala nang dumating ang ulat ng India, na nagsabing walang saplot sa katawan si Marivic nang matagpuan, at may mga sensitibong laceration na nakita. Ang pinakanakakabahala ay ang pagtuklas ng NBI na ang kanyang utak ay napalitan ng pira-pirasong tela sa halip na maibalik nang buo, isang malinaw na palatandaan ng foul play at cover-up.

Bukod sa kanyang mga labi, nawala rin ang ilang mahahalagang gamit at pera, at mas mahalaga pa rito, ang microorganism na dine-develop niya na tumutunaw sa plastic at ang tatlong antibiotic para sa TB na kanyang natuklasan. Ang pagkawala ng mga intellectual property na ito ay nagdagdag sa hinala na may mas malaking sabwatan sa likod ng trahedya. Humiling ang pamilya ng diplomatic protest at mutual investigation sa pagitan ng Pilipinas at India.

Ngunit ang pinakamasakit sa lahat ay ang kawalan ng aksyon ng sarili nating gobyerno. Paulit-ulit na sinubukan ng kanyang kapatid na kausapin ang DFA secretary noon ngunit hindi siya hinarap. Sa mga interagency committee meeting, tila mas binigyang-diin ang pagpapanatili ng diplomatic relations sa India kaysa sa buhay ng ating kababayan. Sinabihan pa ang pamilya na huwag ipapaalam sa media at kalaunan ay sinabing walang pondo ang gobyerno para imbestigahan ang kaso. Nakarinig pa umano sila ng mga pagbabanta na nakaaapekto sa trabaho ng kanilang ama, na isang judge, kapag hindi sila tumigil sa paghingi ng katarungan.

Para sa pamilya ni Maria Victoria, masakit isipin na tila pinatay na rin ng gobyerno ang kanilang pag-asa. Nawalan ng saysay ang kanilang ipinaglalaban dahil hindi man lang nakulong ang mga corrupt at masasamang scientist na posibleng may kagagawan nito. Hanggang sa kasalukuyan, ang kaso ni Maria Victoria Suerte ay nananatiling isang matinding paalala ng panganib na sinasapit ng ating mga kababayan sa ibang bansa at kung gaano kahalaga ang taos-pusong suporta ng ating gobyerno para sa katarungan.