Sa isang masikip at maingay na eskinita sa Tondo, Maynila, nakatira si Mateo. Sa edad na bente-uno, pasan na niya ang daigdig. Siya ay isang working student—sa umaga ay pumapasok sa isang prestihiyosong unibersidad bilang scholar, at sa gabi naman ay nagtatrabaho bilang waiter at minsan ay kargador sa palengke. Ulila na si Mateo sa ama, at ang kanyang ina naman ay bedridden dahil sa malalang komplikasyon sa kidney at diabetes. Ang bawat piso na kinikita niya ay napupunta sa gamot at pagkain, kaya madalas ay lumilipas ang araw na tubig at tinapay lang ang laman ng kanyang tiyan.

Sa kabila ng hirap, matalino si Mateo. Siya ang top student sa kanyang kurso na Business Management. Pero sa mata ng mayayamang estudyante sa kanilang paaralan, isa lamang siyang “hampaslupa” na pilit isinisiksik ang sarili sa mundo ng mga elitista. Luma ang sapatos, naninilaw ang uniporme, at laging bitbit ang baunan na may lamang tuyo.

Isang maulan na gabi, habang naghihintay ng jeep si Mateo pauwi galing sa trabaho, may napansin siyang isang matandang babae sa gilid ng kalsada. Nakasuot ito ng mamahaling damit, pero basang-basa na ito ng ulan at nanginginig sa ginaw. Tila naliligaw at confused. Walang pumapansin dito; ang mga tao ay nagmamadaling makauwi.

Nilapitan ni Mateo ang matanda. “Lola, ayos lang po ba kayo? Saan po ang uwi niyo?” tanong niya. Tumingin ang matanda sa kanya, ang mga mata nito ay puno ng takot. “Hindi ko alam… nawawala ang driver ko… ninakaw ang bag ko…” nanginginig nitong sagot.

Kahit pagod at gutom, hindi nagdalawang-isip si Mateo. Pinayungan niya ang matanda. Dinala niya ito sa pinakamalapit na 24-hour convenience store para mainitan. Ibinili niya ito ng mainit na kape at siopao gamit ang huling pera niya na dapat sana ay pamasahe at hapunan niya. “Kumain po muna kayo, Lola. Hihiramin ko po ang telepono ng tindahan para tumawag sa pamilya niyo.”

Ang matandang iyon ay si Doña Corazon de Villa, ang matriarka ng isa sa pinakamayamang pamilya sa bansa. Nang gabing iyon, sinundo siya ng kanyang mga bodyguards at driver na kanina pa naghahanap. Bago umalis, hinawakan ni Doña Corazon ang kamay ni Mateo. “Hinding-hindi ko makakalimutan ang kabutihan mo, iho. Ano ang pangalan mo?”

“Mateo po,” sagot ng binata.

Lumipas ang ilang linggo. Akala ni Mateo ay doon na nagtatapos ang kwento. Ngunit isang araw, isang itim na limousine ang huminto sa tapat ng kanilang barong-barong. Pinatawag siya ni Doña Corazon sa kanyang mansyon.

Pagdating sa mansyon, namangha si Mateo sa laki at ganda nito. Pero naramdaman niya rin ang lungkot sa loob. Sinalubong siya ni Doña Corazon na nakaupo sa wheelchair. Doon, nalaman ni Mateo ang totoo. Si Doña Corazon ay may taning na ang buhay. Mayroon siyang malalang sakit sa puso. Ngunit hindi ang sakit ang pumapatay sa kanya, kundi ang kalungkutan at takot.

Ang kanyang dalawang anak, sina Rico at Stella, ay walang ibang hinihintay kundi ang kanyang kamatayan. Nalaman ng Doña na nagpaplano ang mga ito na ipadeklara siyang “mentally incapacitated” para makuha agad ang kontrol sa kumpanya at ilagay siya sa isang nursing home kung saan siya ay mag-iisa at kawawa.

“Iho,” seryosong sabi ni Doña Corazon, “may hihilingin sana ako sa’yo. Alam kong mabigat ito, at alam kong huhusgahan ka ng mundo. Pero ikaw lang ang nakita kong may busilak na puso.”

Kinabahan si Mateo. “Ano po ‘yun, Lola?”

Hinawakan ng matanda ang kamay ng binata. Ang mga mata nito ay punong-punong ng luha at desperasyon. “Pakasalan mo ako, Mateo. Sa papel lamang. Kailangan kitang maging asawa sa lalong madaling panahon.”

Halos mahulog si Mateo sa kanyang kinauupuan. “Po?! Lola, hindi po pwede! Ano po ang sasabihin ng tao? At saka, nirerespeto ko po kayo bilang lola ko.”

Ipinaliwanag ni Doña Corazon ang dahilan. “Kapag asawa kita, ikaw ang magiging legal guardian ko. Ikaw ang magkakaroon ng karapatang magdesisyon para sa akin, hindi ang mga anak kong ganid. Ikaw ang magpoprotekta sa akin hanggang sa huling hininga ko. Ayokong mamatay na mag-isa sa isang nursing home, Mateo. Gusto kong mamatay sa sarili kong tahanan, na inaalagaan ng taong may totoong malasakit.”

“Bilang kapalit,” dagdag ng Doña, “Babayaran ko ang lahat ng utang niyo. Ipapagamot ko ang nanay mo sa pinakamagandang ospital. At sasagutin ko ang pag-aaral mo hanggang dulo. Bibigyan kita ng magandang buhay.”

Dahil sa matinding pangangailangan para sa gamutan ng kanyang ina na noo’y nasa kritikal na kondisyon, at dahil na rin sa awa kay Lola Corazon na parang nakikita niya ang sarili niyang ina, pumayag si Mateo. Alam niyang isinusugal niya ang kanyang reputasyon, pero mas matimbang ang buhay ng kanyang ina at ang kaligtasan ng matanda.

Naganap ang kasal sa huwes. Simple lang, walang garbo. Pero gaya ng inaasahan, sumabog ang balita. Naging laman sila ng mga tabloid at social media.

“Bilyonaryang Lola, Pinakasalan ang apo-apuhan!” “Gold Digger na Estudyante, Certified Lover Boy ng 73-anyos!”

Kinuyog si Mateo ng batikos. Sa unibersidad, pinagtatawanan siya. “Uy, andiyan na ang gigolo!” sigaw ng mga kaklase niya. “Magkano ang bayad sa’yo sa pagpapalit ng diaper ng asawa mo?” pangungutya ng iba. Maging ang mga kamag-anak ni Doña Corazon ay sumugod sa mansyon.

“Walang hiya kang hampaslupa ka!” sigaw ni Rico habang dinuduro si Mateo sa sala. “Anong gayuma ang pinakain mo kay Mommy?! Hindi niyo makukuha ang yaman namin! Magdedemanda kami!”

Hinarang sila ni Doña Corazon. “Siya ang asawa ko! At siya ang masusunod dito! Kung ayaw niyo sa kanya, lumayas kayo sa pamamahay ko!”

Sa loob ng limang taon, ibang-iba ang buhay ni Mateo sa iniisip ng iba. Hindi siya nagbuhay-hari. Nanatili siyang mapagkumbaba. Siya ang naging personal nurse ni Doña Corazon. Pinapaliguan niya ito, sinusubuan, binabasahan ng libro, at ipinapasyal sa hardin. Natutulog siya sa sofa sa kwarto ni Lola para mabantayan ito gabi-gabi. Walang malisya, walang pagsasamantala. Isa itong relasyon ng pag-aaruga at respeto na parang mag-lola.

Sa mga taong iyon, natutunan ni Mateo ang pasikot-sikot ng negosyo dahil tinuturuan siya ng Doña. Naging matalas siya. Gumaling din ang kanyang ina dahil sa tulong ng asawa niya. Higit sa lahat, naramdaman ni Doña Corazon ang pagmamahal na ipinagkait sa kanya ng sarili niyang mga anak.

“Mateo,” sabi ni Lola isang gabi habang nakatingin sa mga bituin. “Ang yaman ay hindi nadadala sa hukay. Ang tanging naiiwan natin ay ang kabutihang ginawa natin sa kapwa. Ikaw, Mateo, may busilak kang puso. Hinding-hindi ako nagsisi na ikaw ang pinili ko.”

Dumating ang araw na kinakatakutan ng lahat. Inatake sa puso si Doña Corazon. Sa kanyang huling sandali sa ospital, hawak niya ang kamay ni Mateo. Ang mga anak niya ay nandoon din, pero nasa cellphone lang at nagtatanong sa doktor kung gaano pa katagal.

“Salamat… Salamat sa pagiging totoo, Mateo…” bulong ni Doña Corazon bago tuluyang namahinga.

Umiyak si Mateo nang totoo. Nawalan siya ng kaibigan, ng lola, at ng kakampi.

Pero hindi pa man lumalamig ang bangkay, sumugod na ang mga “buwitre.” Sina Rico, Stella, at ang kanilang mga abogado ay naglabas agad ng pangil. “Palayasin ang lalaking ‘yan! Wala na siyang karapatan dito! Patay na ang asawa niya!” sigaw ni Stella.

Sa araw ng libing, halos walang dumalo kundi si Mateo, ang kanyang gumaling na ina, at ang mga empleyadong natulungan ni Lola. Ang mga kamag-anak ay naghanda na para sa “Reading of the Will.”

Pagkatapos ng libing, nagtipon ang lahat sa malawak na sala ng mansyon. Naroon si Mateo, nakayuko sa isang sulok, suot ang itim na polo. Naroon sina Rico at Stella, nakangisi, kampanteng-kampante na mapapawalang-bisa ang kasal at sa kanila mapupunta ang bilyones. Dumating si Attorney Valdez, ang pinagkakatiwalaang abogado ni Lola. Binuksan niya ang selyadong envelope.

“Ako, si Corazon de Villa, nasa tamang pag-iisip, ay iniiwan ang aking huling habilin,” panimula ni Attorney. Tahimik ang lahat.

“Sa aking mga anak na sina Rico at Stella…” Lumaki ang ngiti ng dalawa. “…ibinibigay ko ang tig-isang milyong piso at ang lumang resthouse sa probinsya.”

Nagulat ang dalawa. Tumayo si Rico. “Ano?! Isang milyon?! Barya lang ‘yan! Nasaan ang mga kumpanya? Ang mga lupain sa Makati? Ang mga stocks?”

“Patapusin niyo ako,” seryosong sabi ng abogado.

“Ang natitirang siyamnapu’t limang porsyento ng aking kayamanan—kasama ang De Villa Corporation, ang mansyon, at ang lahat ng liquid assets na nagkakahalaga ng 5 Bilyong Piso—ay ipinamamana ko sa aking legal na asawa at nag-iisang taong nagparamdam sa akin ng tunay na pagmamahal… si Mateo de Villa.”

Parang binagsakan ng bomba ang kwarto. Nagwala si Stella. “Hindi pwede ‘yan! Niloko niya ang Mommy! Pera lang ang habol niya! Gold digger siya! Idedemanda ka namin!” Akmang susugurin ni Rico si Mateo nang humarang ang mga bodyguard.

“Teka lang,” sabi ni Attorney Valdez. “May isa pang dokumento at video na iniwan si Doña Corazon. At ito ang pinakamahalaga sa lahat. Para ito sa inyong lahat para malaman niyo ang katotohanan.”

Binuksan ng abogado ang TV. Lumabas ang video ni Doña Corazon, kuha isang linggo bago siya mamatay. Mukha siyang payapa.

“Sa aking mga anak, Rico at Stella,” panimula ng video. “Alam kong galit kayo. Alam kong iniisip niyo na niloko ako ni Mateo. Pero nagkakamali kayo. Si Mateo ang pinakamabuting nangyari sa akin sa huli kong mga taon.”

“Hindi niya ako pinakasalan para sa pera. Ilang beses niyang tinanggihan ang mga regalo ko. Ako ang nagpumilit. Ginawa ko ito para protektahan ang kumpanya at ang mga empleyado mula sa inyong kasakiman. Nakita ko kung paano niyo waldasin ang pera. Nakita ko kung paano niyo planuhing itapon ako sa nursing home.”

Namutla sina Rico at Stella. Alam pala ng ina nila ang lahat.

“Pero may isa pa akong dahilan,” patuloy ng video. “Mateo, hijo, makinig ka. Hindi ito aksidente. Noong bata pa ako, bago ako ipakasal sa inyong Lolo, may minahal akong isang lalaki. Siya ay hardinero namin. Si Eduardo. Buntis ako noon kay Eduardo nang ipakasal ako ng mga magulang ko sa iba. Pinapaniwala nila ako na namatay ang sanggol pagkasilang. Pero nalaman ko, bago ako mamatay, na ang sanggol na iyon ay ipinamigay sa isang ampunan.”

“Hinanap ko ang anak na iyon. Ang anak ko kay Eduardo. Ang pangalan niya ay Ricardo… ang iyong ama, Mateo.”

Natahimik ang buong mundo ni Mateo. Ang kanyang ama… ay anak ni Doña Corazon?

“Oo, Mateo. Apo kita. Apo kita sa una kong pag-ibig. Kaya noong nakita kita sa kalsada, lukso ng dugo ang naramdaman ko. Kamukhang-kamukha mo si Eduardo. Pinaimbestigahan kita at nakumpirma ko ang lahat. Kaya kita pinakasalan ay hindi bilang asawa, kundi bilang legal na paraan para maipasa sa’yo ang lahat ng dapat ay sa’yo, nang hindi ito mahaharang ng mga kapatid ng tatay mo na sina Rico at Stella.”

“Ang kasal natin ay void ab initio sa mata ng Diyos dahil magkadugo tayo, pero sa mata ng batas ng tao, ito ang ginamit kong sandata para protektahan ka. Ngayong alam na ng lahat, ang DNA test na kasama ng testamentong ito ang magpapatunay na ikaw ay aking tunay na apo at tagapagmana. Mateo, ibinabalik ko sa’yo ang yaman na ipinagkait sa lolo at tatay mo. Gamitin mo ito sa kabutihan.”

Napahagulgol si Mateo. Ang akala niyang simpleng pagtulong sa isang matanda ay nagbukas pala ng pintuan sa kanyang tunay na pagkatao. Kaya pala ganoon na lang ang tingin sa kanya ni Lola Corazon. Kaya pala panatag ang loob nito sa kanya. Hindi siya ibang tao. Siya ay dugo at laman.

Ang mga anak na sina Rico at Stella ay natulala sa hiya at gulat. Ang tinawag nilang “hampaslupa” ay pamangkin pala nila sa labas na mas karapat-dapat pa sa yaman kaysa sa kanila. Wala silang nagawa. Ang DNA test ay 99.9% match.

Dahil sa huling habilin, nakuha ni Mateo ang lahat. Pinalayas sina Rico at Stella sa mansyon at naiwan lang sa kanila ang tig-isang milyon na mabilis din nilang naubos.

Si Mateo naman, hindi winaldas ang pera. Tinapos niya ang kanyang pag-aaral at naging isang mahusay na CEO. Ginamit niya ang yaman para pagalingin ang kanyang ina at nagpatayo ng foundation para sa mga matatandang inabandona at mga working student na tulad niya.

Napatunayan ni Mateo na ang tunay na yaman ay hindi nasusukat sa pera, kundi sa busilak na puso. Ang kasal na inakala ng lahat na “kahalayan” ay isa palang dakilang sakripisyo ng isang lola para ituwid ang pagkakamali ng nakaraan at siguraduhin ang kinabukasan ng kanyang tunay na apo.

Ang kwentong ito ay paalala sa atin: Huwag tayong mabilis manghusga. Sa likod ng bawat tao at bawat sitwasyon ay may kwentong hindi natin alam. Ang inaakala nating “basura” ay baka siya palang ginto na magliligtas sa atin.

Kayo mga ka-Sawi, ano ang gagawin ninyo kung kayo ang nasa katayuan ni Mateo? Tatanggapin niyo ba ang hamon ng tadhana? Naniniwala ba kayo na ang kabutihan ay laging may kapalit na biyaya? Mag-comment sa ibaba at i-share ang kwentong ito para magsilbing inspirasyon sa lahat! 👇👇👇