Sunod-sunod na lindol sa iba’t ibang bahagi ng bansa nitong mga nakaraang linggo — mula Luzon hanggang Mindanao. Dahil dito, muling umingay ang tanong na kinatatakutan ng marami: nalalapit na ba ang tinatawag na “The Big One”?

Ayon sa Philippine Institute of Volcanology and Seismology (PHIVOLCS), halos araw-araw ay may naitatala silang pagyanig sa bansa. Karamihan ay mahina, ngunit may ilan ding umabot sa magnitude 6 pataas. Para sa mga eksperto, ito ay malinaw na paalala ng aktibong fault lines na dumadaan sa ilalim ng ating mga isla.

Ang Pilipinas ay bahagi ng tinatawag na Pacific Ring of Fire — isang rehiyong madalas tamaan ng lindol at pagputok ng bulkan dahil sa pagkikiskisan ng mga tectonic plates. Sa madaling salita, likas na “earthquake-prone” ang ating bansa. Ngunit ang nakakabahala, ayon sa mga seismologist, ay ang pattern ng mga lindol nitong mga buwan — tila may pagtaas sa dalas at lakas ng mga ito.

Ayon kay Director Teresito Bacolcol ng PHIVOLCS, bagaman hindi nila masasabing mangyayari agad ang “The Big One,” hindi rin ito dapat ipagsawalang-bahala.
“Ang paulit-ulit na paggalaw ng fault lines ay indikasyon na aktibo ang mga ito. Hindi natin alam kung kailan eksaktong gagalaw nang malakas, pero posible itong mangyari sa ating lifetime,” paliwanag niya.

Ang “The Big One” ay tumutukoy sa posibleng magnitude 7.2 na lindol na maaaring idulot ng paggalaw ng West Valley Fault — isang fault line na dumadaan sa ilalim ng Metro Manila at mga kalapit probinsya gaya ng Bulacan, Rizal, Cavite, at Laguna.

Ayon sa mga pag-aaral, kung gagalaw ito, maaari itong magdulot ng napakalaking pinsala, libo-libong buhay ang maaaring mawala, at aabot sa bilyon-bilyong piso ang halaga ng pagkasira ng mga gusali at imprastraktura.

Sa isang simulation na ginawa ng mga eksperto, tinatayang mahigit 30,000 katao ang maaaring mamatay sa unang bugso ng lindol, at mahigit 100,000 pa ang masusugatan kung sakaling mangyari ito sa gitna ng araw sa Metro Manila.

Ngunit nilinaw ng PHIVOLCS — wala pa ring teknolohiya sa mundo na kayang eksaktong hulaan kung kailan mangyayari ang lindol. Ang tanging magagawa ng publiko ay maging handa.

Ilan sa mga palatandaan ng kahandaan ay ang regular na pagsasagawa ng earthquake drills, pagpapatibay ng mga lumang gusali, at pagkakaroon ng go-bag na naglalaman ng pagkain, tubig, flashlight, first aid kit, at mahahalagang dokumento.

Naglabas din ng pahayag ang Metro Manila Disaster Risk Reduction and Management Council (MMDRMC), na nagsasabing mas pinaigting na ang kanilang paghahanda.
“Hindi na ito usapin ng kung kailan, kundi kung handa tayo,” sabi ng tagapagsalita ng ahensya. “Mas mabuting maghanda ngayon kaysa magsisi sa huli.”

Marami ring netizens ang nagbahagi ng kani-kanilang karanasan sa mga kamakailang lindol. May ilan na nagsabing halos gabi-gabi nilang nararamdaman ang bahagyang pag-uga ng lupa, lalo na sa mga rehiyon ng Davao, Mindoro, at Central Luzon.
“Parang araw-araw may lindol. Nakakatakot na. Paano kung iyon na nga ‘yung malakas?” tanong ng isang residente sa social media.

Para naman sa mga eksperto, ang ganitong mga “small quakes” ay hindi dapat katakutan, kundi dapat maging paalala na laging alerto.
“Ang maliliit na lindol ay karaniwang naglalabas ng pressure sa lupa. Pero hindi ito garantiya na wala nang malakas na susunod. Ibig sabihin lang nito, gumagalaw ang fault — kaya kailangan nating seryosohin ang paghahanda,” paliwanag ni Dr. Bacolcol.

Bukod sa West Valley Fault, binabantayan din ng mga geologists ang iba pang fault lines sa bansa, tulad ng Central Mindanao Fault, Eastern Visayas Fault, at Negros Trench, na pawang may kakayahang magdulot ng mapaminsalang lindol.

Ayon sa mga urban planners, dapat ding tingnan ng mga lokal na pamahalaan ang resilience ng mga gusali at public infrastructure, dahil maraming lumang estruktura pa rin sa Metro Manila na hindi sumusunod sa updated building code.

“Hindi sapat ang panalangin lang. Kailangan ng kongkretong aksyon,” ani ng isang engineer na tumutulong sa earthquake safety audits. “Sa Japan, parte na ng kultura ang preparedness — dapat ganoon din tayo.”

Samantala, umapela ang PHIVOLCS sa publiko na huwag maniwala agad sa mga fake news o viral posts na nagsasabing may eksaktong petsa ang ‘The Big One.’
“Walang makakapagsabi kung kailan mangyayari ang lindol. Ang mga ganitong post ay nagpapakalat lang ng takot,” paalala nila.

Gayunman, sa gitna ng lahat ng ito, malinaw ang mensahe: hindi natin kayang pigilan ang lindol, pero kaya nating bawasan ang pinsala nito.

Kung sakaling mangyari nga ang “The Big One,” ang pinakaepektibong sandata ay hindi takot — kundi kahandaan, disiplina, at pagkakaisa ng bawat Pilipino.