Sa isang mainit na pagdinig sa Senado na tila eksena sa pelikula, naganap ang hindi inaasahang emosyonal na pagbagsak ng isang opisyal mula sa ICI matapos isiwalat ang nakakayanig na katotohanang may mga ebidensyang sinadyang sirain. Habang nakatutok ang mga camera at punong-puno ng tensyon ang silid, ibinulgar ni Sen. Vicente “Tito” Sotto III na ilang mahahalagang dokumento na dapat magsilbing “key evidence” laban sa isang malaking proyekto ng DPWH ay bigla raw “nawala” o tuluyang nasunog ilang oras bago ang imbestigasyon.

Ang pangyayaring ito, na agad tinawag ng mga netizen bilang “Tustado Files Scandal,” ay kumalat na parang apoy sa social media. May mga nagtanong — aksidente nga ba o sinadyang burahin ang katotohanan? Sa loob mismo ng komite, maririnig ang mga mahihinang bulungan at pag-iling ng mga senador. Si Sotto, kalmado ngunit halatang galit, ay nagpakita ng mga larawan ng mga nasirang dokumento at sinabing, “Kung walang tinatago, bakit kailangang sunugin?”

Habang patuloy ang interogasyon, napansin ng lahat ang nanginginig na kamay ng ICI official na tinukoy bilang pangunahing tagapagsalita ng ahensya. Sa simula, sinubukan nitong manatiling mahinahon. Ngunit nang lumabas ang larawan ng DPWH building na umano’y pinasok ng mga di-kilalang tao ilang araw bago ang hearing, biglang tumulo ang kanyang luha. “Hindi ko alam kung sino ang gumawa nito,” aniya, halos hindi na marinig ang boses sa pagitan ng paghikbi.

Ang mga senador, kabilang sina Sotto at dating Senate President Franklin Drilon, ay parehong nagulat sa emosyonal na pahayag. “Kung totoo ang sinasabi mo, ibig sabihin may taong mas mataas pa ang may alam dito,” tugon ni Drilon, sabay tingin sa direksyon ng mga opisyal ng DPWH na tila hindi mapakali sa kanilang upuan.

Sa puntong iyon, biglang may naglabas ng dokumentong naglalaman ng mga log entry ng security guard ng gusali — may mga bisita raw na dumating bandang alas-3 ng madaling araw, isang araw bago ang hearing, dala ang mga kahon na hindi na muling nakita. Walang CCTV footage, dahil ayon sa opisyal, “nagkaroon daw ng system failure.” Ngunit ang mas nakapagtataka — ang mga bisita raw ay sakay ng opisyal na sasakyan ng ahensya.

“Hindi ako naniniwala sa system failure!” mariing sabi ni Sotto. “Kapag nasusunog ang ebidensya, may dapat talagang managot!”

Samantala, ang mga netizen ay naglabas ng kanya-kanyang opinyon online. Marami ang naniniwalang may “malaking isda” na gustong itago ang pangalan. May ilan namang nagsabing ito raw ay bahagi ng mas malawak na planong cover-up upang protektahan ang ilang opisyal na sangkot sa multi-bilyong proyekto.

Sa social media, sumabog ang hashtag #TustadoFiles at #JusticeForTruth, habang patuloy na umiikot ang mga edited video clip ng pag-iyak ng opisyal at ang malupit na tanong ni Sotto: “Kung inosente ka, bakit umiiyak ka?”

Lumabas din ang mga balitang may ilang witness daw na biglang “nagbakasyon” matapos ang insidente, habang ang iba ay “unreachable” na umano sa kanilang mga contact. Ayon sa ilang insider sa Senado, may whistleblower na handang lumantad — ngunit kailangan pa raw ng proteksyon bago isiwalat ang lahat.

Ang mga detalye ng nasirang ebidensya ay hindi pa rin ganap na inilalabas sa publiko. Ngunit ayon sa isang ulat na nakarating sa media, kabilang daw dito ang financial statements, project bidding documents, at ilang internal communications na magpapatunay kung sino ang nagbigay ng pondo at kung saan ito napunta. Mayroon pa umanong USB drive na naglalaman ng digital copies, ngunit iyon din ay nasira nang misteryoso sa sunog na “nagsimula sa isang maliit na spark ng printer.”

“Hindi ko alam kung aksidente o sinadya, pero may amoy ito ng sabotahe,” pahayag ni Drilon, na agad sinang-ayunan ni Sen. Sotto. “Hindi kami titigil hanggang sa makuha namin ang buong katotohanan.”

Samantala, sa labas ng Senado, nagtipon ang ilang grupo ng mamamayan na nagprotesta, bitbit ang mga plakard na may nakasulat na “Ibalik ang Ebidensya!” at “DPWH, sagutin mo kami!” May mga larawan ni Sotto na ginawang simbolo ng “boses ng katotohanan,” at ilang banner na nagsasabing, “Huwag sunugin ang katotohanan!”

Habang tumatagal ang imbestigasyon, mas dumarami ang mga misteryo. May mga report na may nagbantang “huwag nang mag-usisa” sa ilang staff ng komite. May isa pang opisyal na biglang nagbitiw sa posisyon matapos makatanggap umano ng “confidential directive” mula sa itaas. Ngunit kahit na tila pinipigilan, nagpatuloy ang mga senador sa pagtutok ng kanilang mga tanong — at bawat sagot ay parang apoy na lalong nagpasiklab ng duda.

Isang source mula sa loob ng DPWH ang nagsabi na hindi lang daw simpleng “pagsusunog ng dokumento” ang nangyari, kundi isang buong coordinated cleanup operation. “May mga tao raw na pumasok sa archive room at nilinis lahat ng file. Ang iba tinanggal sa system, ang iba sinunog. Parang gusto nilang i-erase ang kasaysayan.”

Habang lumalalim ang gabi, naglabas ng pahayag ang DPWH na nagsasabing “handang makipagtulungan sa Senado at magpaliwanag sa tamang panahon.” Ngunit para sa publiko, tila huli na ang lahat. Ang tiwala ay unti-unting naglalaho, at ang imahe ng ICI na umiiyak sa harap ng Senado ay nananatiling simbolo ng sistemang tinupok ng sariling apoy.

Sa huling bahagi ng pagdinig, binigkas ni Sotto ang mga salitang umalingawngaw sa buong bulwagan:

“Hindi kailanman masusunog ang katotohanan. Pwede mong itago, pwede mong burahin, pero darating ang araw — ang apoy na ginamit ninyo laban sa ebidensya, ‘yan din ang magsusunog sa inyo.”

Pagkatapos ng mga salitang iyon, bumagsak ang katahimikan sa silid. Ang ICI official ay tuluyang napayuko, hawak ang ulo, at maririnig ang mahinang hikbi habang ang mga camera ay patuloy na nakatutok. Sa labas ng Senado, ang mga mamamayan ay naghihintay ng kasunod na pagdinig — ngunit para sa marami, sapat na ang nakita nila: isang malinaw na larawan ng sistema kung saan pati katotohanan ay pwedeng “tustahin.”

At sa bawat tanong na walang sagot, sa bawat ebidensyang naabo, isa lang ang tiyak: ang apoy ng kuryusidad at galit ng sambayanan ay hindi kailanman mapapatay.