Ang Bagong Simula sa Miyagi Prefecture: Isang Guro sa Ibang Bayan

Nagsimula ang lahat sa isang simpleng elementary school sa Miyagi Prefecture, Japan, noong taong 2018. Sa ilalim ng isang teaching exchange program, dumating si Cilea Santiago, o mas kilala bilang Leya, isang 29-anyos na masigasig at mapagmahal na Filipina English teacher. Dala niya ang pag-asa ng isang dating guro sa Pampanga na naghahanap ng mas magandang oportunidad, ngunit dala rin niya ang kanyang puso at kakaibang lapit sa pagtuturo—isang lapit na hindi sanay ang tradisyonal na kultura ng Japan.

Masigla si Leya sa klase. Nakikita ng mga estudyante ang kanyang sinseridad at pagiging approachable. Ngunit hindi lahat ay handang tanggapin ang kanyang banyagang presensya. Lalo na kay Miss Yamada, ang head teacher, na tila nagpapakita ng pag-aalinlangan sa kanyang kakayahan at pamamaraan.

Sa lahat ng kanyang mag-aaral, mas naging malapit si Leya kay Kento Miazaki, isang 7-taong-gulang na bata. Matalino at masayahin si Kento, ngunit madalas siyang nakikita ni Leya na nag-iisa, bihira makihalubilo sa iba. Napansin din ni Leya ang mga kakaibang senyales: biglaang pagkabigla tuwing may matatandang lalaki na dadaan, palagiang galos sa braso, at ang nakasanayan niyang pag-iwas umuwi pagkatapos ng klase. Bagama’t hindi niya ito agad inungkat, dahil sa paggalang sa kultura ng Hapon na pribado pagdating sa pamilya, malinaw kay Leya na may malalim na problemang dinadala ang bata. Ang pakiramdam ng isang guro at ng isang pangalawang ina ay malinaw na nagsasabi na, “may mali.”

Ang Hinala at ang Pagkawala: Si Leya, Bilang Person of Interest
Ang pangamba ni Leya ay naging katotohanan noong Agosto 22, 2018. Miyerkules noon, at si Kento ay huling nakitang kasama si Leya sa hallway pagkatapos ng klase. Kinabukasan, hindi na nakapasok si Kento. Ang balita ay mabilis na kumalat: hindi na ito nakauwi ng magdamag.

Agad na bumaling ang lahat ng paghihinala kay Leya. Siya ang pinakamalapit na guro ni Kento, at siya ang huling nakitang kasama ng bata. Ang ama ni Kento, si Mr. Yokota Miazaki, ay mabilis na nagparatang, inakusahan si Leya na may kinalaman sa pagkawala ng kanyang anak.

Inimbita ng pulisya si Leya para sa routine questioning (Joshu), kung saan malinaw niyang naramdaman na siya ang itinuturing na pangunahing suspek. Isang magulang pa ang nagpatotoo na nakita niya si Leya at Kento na magkasabay na naglalakad palabas ng gate bandang 4:00 PM. Bagama’t walang ebidensyang nahanap sa kanyang mga gamit, nanatili si Leya sa listahan ng mga “persons of interest” at pansamantala siyang inalis sa pagtuturo. Mula sa pagiging respetadong guro, bigla siyang naging dayuhan na pinaghihinalaan sa kaso ng child kidnapping sa isang banyagang lupain.

Ang Tiktik sa Likod ng Blackboard: Sariling Imbestigasyon
Sa kabila ng matinding stress at paghihinala, hindi pinili ni Leya na manahimik. Ang kanyang puso para kay Kento ay mas matimbang kaysa sa takot sa paratang. Alam niyang may mas malalim na dahilan ang pagkawala ng bata na hindi alam ng pulisya.

Sinimulan ni Leya ang kanyang sariling, covert na imbestigasyon. Kinakausap niya ang ilang piling estudyante. Sa isang bata, nalaman niya na minsan ay nakita si Kento na umiiyak sa CR, may pasa sa braso, at may narinig na “mababang tinig ng isang lalaki” sa cellphone ng bata. Nakausap din niya si Morie, kaklase ni Kento, na nagsabing minsan ay hindi kumakain ng lunch si Kento at natutulog sa parke bago pumasok sa eskwelahan.

Dinala siya ng mga pahiwatig na ito sa Gido Kateka (City Welfare Office), ngunit wala siyang nahanap na opisyal na record ng child abuse. Hindi siya sumuko. Nagdesisyon siyang puntahan ang parke. Sa likod ng isang sirang bangko, natagpuan niya ang isang lumang notebook. Ang loob nito ay puno ng mga drawing ng bata kasama ang isang babae (na pinaniniwalaang ang kanyang yumaong ina), at mga pahinang punung-puno ng scribble na tila sumisigaw ng hindi masulat na sakit. Ito ang notebook ni Kento. Dito niya napagtanto na hindi kidnapping ang nangyari, kundi pagtakas.

Sa Lilim ng Sirang Shop: Ang Pagtatagpo at ang Lihim
Bitbit ang notebook bilang ebidensya, hindi agad nag-ulat si Leya. Alam niyang kailangan niyang unahan ang pulisya at hanapin si Kento. Noong Agosto 25, 2018, sa ikatlong araw ng pagkawala, pinatindi niya ang paghahanap, inikot ang mga lugar na binanggit ng mga estudyante: isang lumang basketball court, isang foot bridge, at isang abandoned bicycle shop.

Bandang 9 PM, habang umuulan, nagbunga ang kanyang tiyaga. Sa likod ng sirang shop, natagpuan niya si Kento. Nakaupo sa basang karton, nanginginig, basang-basa, at nanghihina. Agad siyang nilapitan ni Leya at binalot ng coat. Sa wakas, unti-unting inilahad ni Kento ang dahilan ng kanyang pagtakas: matagal na siyang sinasaktan ng kanyang ama, pisikal at emosyonal, lalo na nang mawala ang kanyang ina.

Ngunit ang pinakamatinding sakit ay ang madalas na pananakit ni Mr. Miazaki at ang paulit-ulit na pagsasabi nito na hindi niya tunay na anak si Kento—isang rebelasyon na nagtulak sa bata na tumakas at magtago, dahil hindi niya na kaya ang bigat ng galit at pagdududa ng kanyang ama.

Legal na Pagsaklolo: Ang Child Welfare Act at ang Guro Bilang Tagapagtanggol
Sa halip na dalhin agad sa pulisya, dinala muna ni Leya si Kento sa isang kaibigang Filipina na may asawang Japanese nurse, na pamilyar sa Child Protection Protocol. Doon nila pinatulog si Kento at pinlano ang mas maingat na hakbang. Alam ni Leya na kung isusuko niya lang ang bata sa pulisya, baka ibalik lamang ito sa mapang-abusong ama.

Pormal na isinampa ni Leya ang “report of suspected child abuse” laban sa ama ni Kento sa ilalim ng Jido Fukushiho (Japanese Child Welfare Act). Ginamit niya ang notebook, ang mga litrato ng galos, at ang detalyadong salaysay ni Kento bilang matibay na ebidensya.

Nagalit si Mr. Miazaki, tinawag si Leya na kidnapper, at nagbanta ng counter-charge. Ngunit ang katapangan ni Leya ay naging inspirasyon. Dalawa pang guro ni Kento sa lower grades ang lumapit sa child protection office, nagpatunay sa kanilang obserbasyon ng mga pasa ni Kento at ang labis nitong pagiging mag-isa. Sa tulong ng abogado, isinampa ang kaso ng child endangerment laban sa ama. Si Kento ay inilagay sa kustodiya ng social welfare, malayo sa peligro. Unti-unting naibalik ang tiwala ng mga guro, estudyante, at magulang kay Leya.

Ang Lihim ng DNA: Sumpa at Pagsisisi
Ang kaso ay humantong sa pinakamapait na katotohanan. Lumabas sa imbestigasyon na matagal nang pinaghihinalaan ni Mr. Miazaki na nagtaksil ang kanyang asawa, at dahil dito, matindi ang kanyang pagdududa na hindi niya tunay na anak si Kento. Ito ang naging ugat ng lahat ng pananakit at emosyonal na pang-aabuso.

Inirekomenda ng City Welfare Office ang DNA testing, na isinagawa sa NHON Genetic Research Laboratories Incorporated. Ang resulta ay isang shocking revelation: 99.99% matched ang DNA ni Mr. Miazaki at Kento. Si Mr. Miazaki ang tunay na ama ng bata.

Labis na nanlumo at nalugmok si Mr. Miazaki. Ang lahat ng galit, pagdududa, at pang-aabuso ay walang batayan. Ang pagsisisi ay maliwanag na nakita sa kanyang mukha. Nahatulan siyang guilty sa kasong child endangerment at physical abuse, at pinatawan ng hanggang apat na taong pagkakakulong.

Bagong Simula at Ang Pamana ni Sensei
Hindi na bumalik si Leya sa dati niyang eskwelahan, kung saan nadama niya ang pagdududa. Tinanggap niya ang bagong posisyon sa isang multicultural education center sa Fukushima, patuloy na isinasabuhay ang kanyang adbokasiya.

Si Kento naman ay inilagay sa isang boys’ home, ngunit pinayagan si Leya na bisitahin siya, patunay ng kanyang matinding papel sa buhay ng bata. Makalipas ang isang buwan, nakatanggap si Leya ng sulat mula kay Kento, kalakip ang isang emosyonal na tula na may pamagat na “Sensei.”

Pagkatapos ng isang taon, natapos ang kontrata ni Leya at bumalik siya sa Pilipinas, dala ang hindi malilimutang alaala ng pagiging pangalawang magulang sa isang batang Hapones.

Ngayon, nakalaya na si Mr. Miazaki at sinubukang magbago at bumawi sa kanyang anak. Sa kabutihan ng puso ni Kento, tinanggap niya muli ang kanyang ama at sinuportahan pa ito sa pag-aaral sa Tokyo. Patuloy ang komunikasyon ni Leya at Kento sa pamamagitan ng email. Noong 2023, bumisita si Leya sa Japan at nakita si Kento—ngayon ay isang binata na puno ng kumpiyansa.

Ang kwento ni Cilea “Leya” Santiago ay nagbigay ng isang malalim na aral: ang tunay na halaga ng isang guro ay hindi nasusukat sa test scores o sa lesson plan, kundi sa kung paano niya inilagay ang kanyang puso sa buhay ng kanyang mga estudyante. Si Kento Miazaki ang pinakamaliwanag na patunay na nagampanan ni Leya nang tama ang kanyang trabaho—hindi lang bilang isang English teacher, kundi bilang isang tagapagligtas at pangalawang magulang. Ang kanyang legacy ay hindi lang sa pagtuturo ng wika, kundi sa pagtuturo ng pag-asa at pagmamahal.