Ang Labanan ng Salita at Katotohanan: Bakit Ngayon Nagtatago si Senador Bato dela Rosa sa Gitna ng Pagsisimula ng Pag-aresto ng PNP at DOJ

Ang pulitika ng Pilipinas ay muling nasa gitna ng isang shockwave, kung saan ang isang kasalukuyang Senador ay nakaharap sa posibilidad ng pag-aresto batay sa isang warrant mula sa International Criminal Court (ICC). Si Senador Ronald “Bato” dela Rosa, isang prominenteng pigura at arkitekto ng “drug war” ng nakaraang administrasyon, ay ngayon ang sentro ng balita—hindi dahil sa kanyang legislative duties, kundi dahil sa kanyang biglaang paglaho sa Senado at ang mga ulat ng paghahanda ng Philippine National Police (PNP) at Department of Justice (DOJ) para sa kanyang pagdakip.

Ang sitwasyon ay nagbigay-diin sa matinding tensyon sa pagitan ng domestic politics at international accountability. Ang dating lakas-loob na pahayag ni Bato na handa siyang magpakulong ay ngayon tila nasubok ng matinding realidad, na nagdulot ng sarcasm at pagkadismaya mula sa kanyang mga kasamahan sa Senado.

Ang Paghahanda ng Estado at Ang Dating Hamon
Ang ulat ng paghahanda para sa posibleng pag-aresto ay nagmula sa DOJ, na nagpahayag na hinihintay na lamang nila ang opisyal na kopya ng arrest warrant mula sa ICC. Ayon sa ulat, kapag natanggap na ang warrant, ang PNP ay “walang pag-aatubiling damputin ito,” na inihalintulad sa ginawa nila noon kay former President Rodrigo Duterte. Ang mabilis na mobilization na ito ay nagpapakita na seryoso ang gobyerno sa pagtupad sa international obligations, anuman ang implikasyon nito sa domestic politics.

Ang mabilis na pagtugon ng PNP at DOJ ay nagbigay-diin sa kabaliwan ng dating pahayag ni Senador Bato. Matatandaan na noon, walang takot siyang humamon sa ICC na dakpin siya. Ang kanyang dahilan: nais niyang samahan at “alagaan si ex president Duterte” sa kulungan ng ICC sa The Hague, Netherlands. Sa kanyang direktang pahayag noon, sinabi niya:

“Kung meron [akong warrant], ready ako. Willing akong alagaan si ex president Duterte. I think that’s my purpose kung bakit ko gustong magpahuli. Kung meron akong warrant, magpapahuli ako para maalagaan ko rin siya doon.”

Ngunit ang mga kaganapan ngayon ay taliwas sa kanyang mga salita. Ang ulat na “tila naduduwag na si Senador Bato dela Rosa at panay na di umano ang pagtatago nito at hindi na mahagilap” ay nagdulot ng malawakang pagdududa at cynicism sa publiko. Ang kanyang camp ay nag-iisa sa depensa, iginigiit na hindi siya nagtatago, kundi “sinasadya niya lang daw na hindi maging available ngayon” kasunod ng isyu sa warrant.

Ang Galit ng Senado: Patutsada ni Sotto III at ang Budget Defense
Ang pagliban ni Senador Bato ay hindi lamang usapin ng personal na kaligtasan; ito ay usapin ng pananagutan sa tungkulin na nagdulot ng galit sa kanyang mga kasamahan.

Nagbigay ng patutsada si dating Senate President Vicente Sotto III kay Senador Bato, lalo na matapos itong hindi sumipot sa Senado upang depensahan ang mga panukalang pondo ng mga ahensya na nasa ilalim ng kanyang chairmanship. Si Bato ang Vice Chairman ng Senate Committee on Finance, at inatasan siyang ipagtanggol ang badyet ng Department of National Defense (DND) at ang mga attached agencies nito.

Dahil sa kanyang pagliban, si Senate Committee on Finance Chairman Senador Win Gatchalian ang humalili sa lahat ng budget sponsorship ni Dela Rosa. Kasama sa mga sensitibong ahensya na dapat sanang idinepensa ni Bato ang mga sumusunod:

Philippine Drug Enforcement Agency (PDEA)

National Intelligence Coordinating Agency (NICA)

National Security Council (NSC)

Iginiit ni Sotto na buhat nang lumiban si Dela Rosa noong Nobyembre 10 ay hindi ito nagpaalam sa kanya. Ang kanyang hirit ay isang matinding pagpuna: “hindi raw okay na hindi mo uupuan ang partikular na ahensyang nakatalaga sa iyo at sana raw ay hindi na lamang kinuha ang chairmanship.” Ang pahayag na ito ay nagpapakita ng kawalang-respeto sa proseso ng lehislatura at sa mandato ng kanyang constituents. Ang pag-iwas sa budget defense ng mga ahensya na direktang sangkot sa national security at drug war ay nagpapalabas ng masamang imahe sa integridad ng Senado.

Ang Hamon ng Abogado: Trabaho Kahit Nasa Kulungan
Ang legal expert na si Atty. Christina Conte ay nagbigay ng isang direktang hamon kay Senador Bato na nagpapakita ng irony sa sitwasyon. Ayon kay Conte, “Pwede ka pa rin magtrabaho kahit nasa kulungan.” Ito ay isang legal fact na nagpapakita na ang kanyang pag-absent sa Senado ay walang legal basis kung ang kanyang layunin ay iwasan ang kanyang tungkulin.

Ang tanong ni Conte, “Magtatago ba siya ng bato forever? Pero that’s unlikely. Paano yun? Senador siya,” ay nagpapakita ng absurdity ng sitwasyon. Ipinaliwanag niya na kung ang isang government official ay maka-absent ng ilang araw nang walang leave ay malaki ang parusa o impact sa sweldo.

Binanggit din ni Conte na “Nagawa na yan ng ilang senador na nakulong, nagtrabaho habang nasa loob kung sakali.” Ang tanging limitasyon ay “Hindi lang siya makapag-zoom from within.” Ang challenge na ito ay nagbibigay-diin na ang pag-iwas ni Bato ay hindi lamang isang moral failing kundi isang paglabag sa kanyang oath at tungkulin sa kanyang mga botante. Ang pag-absent niya ay hindi sagot sa isyu ng ICC.

Konklusyon: Pananagutan Laban sa Pansariling Interes
Ang pagbabalita tungkol sa warrant ng ICC at ang biglaang pagliban ni Senador Bato dela Rosa ay naglagay sa Pilipinas sa limelight ng international justice. Ang sitwasyon ay isang test case kung paanong haharapin ng gobyerno ang international accountability at kung paanong maninindigan ang Senado sa integridad ng kanilang institusyon.

Ang “drug war”, na kinakaharap nina Bato at Duterte, ay hindi isang simpleng domestic issue; ito ay isang usapin ng crimes against humanity na kailangan ng malalim na pananagutan. Ang pagliban ni Bato ay hindi lamang nag-iiwan ng walang depensa sa sensitibong badyet ng mga security agencies, kundi nagpapadala rin ng malinaw na mensahe sa publiko: ang mga opisyal na inaasahang maging role models ng rule of law ay umiiwas sa pananagutan sa oras ng matinding pagsubok.

Ang mga Pilipino ay naghihintay ng malinaw na aksyon: tatakbo ba si Senador Bato, o haharapin niya ang kanyang pananagutan at paninindigan sa kanyang sariling salita? Ang kanyang desisyon ay hindi lamang makakaapekto sa kanyang sarili, kundi sa kredibilidad ng buong Senado at sa tindig ng Pilipinas sa global stage.