Ang katotohanan ng kahirapan sa Pilipinas ay madalas na nakikita hindi sa mga opisyal na estadistika, kundi sa mga matang napilitang magtiis, magsikap, at magsakripisyo. Isang buhay ang nagsisilbing matalas at masakit na salamin ng reyalidad na ito—ang kuwento ni Tatay Rodolfo Perez ng Malasiqui, Pangasinan. Sa kanyang edad na pitumpu’t limang taong gulang (75), ang dapat sana’y panahon na ng pamamahinga ay naging isang araw-araw na pakikipaglaban para lamang mabuhay at maitaguyod ang dalawang taong umaasa sa kanyang kakaunting lakas.

Ang kanyang nararanasan ay higit pa sa simpleng kahirapan; ito ay isang pagsubok sa pag-ibig at katatagan, habang pilit niyang pinagkakasya ang halos wala para may maipakain sa sarili, at higit sa lahat, sa kanyang matatanda at mahihinang ama’t ina. Ang kanyang kuwento ay isang matinding panawagan na dapat pakinggan, lalo na ng mga taong may hawak ng kapangyarihan at pondo ng bayan.

Ang Pakikipagsapalaran sa Gitna ng Kalye
Araw-araw, matyagang matatagpuan si Tatay Rodolfo sa kanyang puwesto, nagtitinda ng ilang pirasong gulay at prutas sa gilid ng kalsada. Ang kanyang paninda ay hindi marami, sapat lamang siguro upang maakit ang ilang mamimili. Sa kanyang katandaan, ang bawat pagtayo, ang bawat pagtawag sa kustomer, at ang bawat paghihintay ay isang pagpapasan ng krus na hindi na dapat inaako ng sinumang may edad na 75.

Ang kapalit ng kanyang pagsisikap? Kadalasan, ang kita niya ay umaabot lamang sa 30 hanggang 50 pesos sa isang araw. Isipin na lang, ang kabuuang halaga na ito ay mas mababa pa sa halaga ng isang simpleng pagkain sa anumang kainan, ngunit para kay Tatay Rodolfo, ito ang puhunan ng kanilang buhay. Ang kakaunting kinikita ay ginagamit niya upang makabili ng pang-kain para sa kanilang tatlo.

Ang kanyang sitwasyon ay lalong nagpapahirap dahil wala siyang asawa o katuwang sa buhay. Dahil hindi umano siya nakapag-asawa, mag-isa niyang hinaharap ang bigat ng obligasyon na suportahan hindi lamang ang kanyang sarili kundi pati na rin ang kanyang ama at ina na kapwa humina na at lubos na umaasa sa kanya. Ang kanilang tahanan ay isang tahanan ng pagmamahalan at sakripisyo, ngunit punung-puno rin ng kawalan.

Tubig at Asin: Ang Masakit na Ulam ng Katotohanan
Ang pinakamasakit na bahagi ng kuwento ni Tatay Rodolfo ay ang kalidad ng kanilang buhay at pagkain. Pilit niyang pinagkakasya ang maliit na kinikita, ngunit ang implikasyon nito sa kanilang hapag-kainan ay nakapangingilabot.

Madalas, ang kanilang ikinabubuhay ay umaasa lamang sa tubig at asin na isinasahog sa kanin. Tubig at asin lang—iyon ang kanilang ulam upang makaraos sa isang buong araw. Ito ang kanilang pilit na ginagawa upang masiguro na hindi sila magugutom, isang reyalidad na nagpapamukha sa atin ng tunay na kahulugan ng gutom at kawalan. Ang pagkain ng ganito ay hindi lamang nakakasira sa kalusugan, kundi isa ring kawalang-galang sa kanyang mahabang buhay ng pagsisikap.

Ang kanyang labis na paghihirap ay ibinahagi niya sa pamamagitan ng kanyang tinig, na may halong lungkot at pagkainis sa sitwasyon: “Sobrang hirap po ma’am, dahil sobrang taas ng bilihin. Ito pong kinikita ko talagang isang kilong bigas lang ang kayang bilhin madalas kulang pa.” Ang mga presyo ng bilihin, na patuloy na tumataas, ay nagpapahirap sa kanyang maliit na kita. Ang 30-50 pesos niya ay minsan, kulang pa para mabili ang pinakapangunahing pangangailangan—ang isang kilo ng bigas. Ang katotohanang ito ay nakakagimbal—ang kanyang buong araw na pagsisikap ay halos katumbas lamang ng isang kilo ng kanin.

Panawagan sa Gobyerno: Ang Hustisya sa Ayuda
Sa harap ng kanyang matinding paghihirap at sakripisyo, nagbigay ng matinding panawagan si Tatay Rodolfo sa pamahalaan. Ang kanyang panawagan ay hindi lamang tungkol sa personal na tulong, kundi isang pagtawag sa hustisya sa sistema ng pagbibigay ng ayuda.

Iginiit niya na mabigyan ang tulad niyang hirap na hirap sa buhay ng kaukulang tulong, dahil naniniwala siya na marami sa mga tao na nabibigyan ng ayuda ng gobyerno ay hindi naman “deserving” o karapat-dapat. Ang kanyang pananaw ay nagpapakita ng isang malawak na sentimyento ng publiko—na ang mga programa ng tulong ay madalas na hindi nakakarating sa mga tao na tunay na nangangailangan, kundi sa mga may koneksyon o sa mga mapagsamantala.

Ang kaisipang ito ay nagpapakita ng kawalang-katiyakan at pagkadismaya sa pamamahala ng mga pondo para sa mahihirap. Si Tatay Rodolfo, na araw-araw ay kumakain ng asin at tubig para mabuhay ang kanyang mga magulang, ay nagtataka kung bakit ang tulong ay dumaraan sa kanya, ngunit napupunta sa iba. Ang kanyang panawagan ay hindi isang simpleng pakiusap; ito ay isang pagkwestyon sa moralidad at epektibidad ng mga sistema ng ayuda.

Ang pag-asa ni Tatay Rodolfo ay makita na ang gobyerno ay maging mas matalino at mas mapagbantay sa pagkilala sa mga taong tunay na nangangailangan ng tulong. Ang kanyang kuwento ay isang mahigpit na paalala sa mga opisyal na may kapangyarihan: ang tunay na kahirapan ay naroroon sa mga gilid ng kalsada, sa mga taong nagtataguyod ng kanilang pamilya gamit ang kakaunting barya at malaking pagmamahal, at kung hindi sila ang nabibigyan ng tulong, nangangahulugan lamang na may malaking pagkukulang sa sistema.

Si Tatay Rodolfo Perez ay simbolo ng matinding pag-ibig, katatagan, at walang-sawang pagsisikap sa kabila ng matinding kahirapan. Ang kanyang panawagan ay dapat maging simula ng aksyon, upang ang kanyang sakripisyo at ang sakripisyo ng kanyang matatandang magulang ay hindi maging walang kabuluhan, at upang ang tubig at asin ay hindi na maging ulam ng mga Pilipinong nangangailangan.