Ang Political Storm sa Pilipinas: Mula sa Paggigiit ng Hustisya Laban kay Harry Roque, Ang Legal na Tanong sa Bilyong-Bilyong Budget, Hanggang sa Silent Stance ni VP Sara Duterte

Ang pulitika sa Pilipinas ay muling nasa bingit ng isang matinding krisis at hidwaan, na kinasasangkutan ng mga maimpluwensyang personalidad at mga isyu na direktang umaatake sa pundasyon ng gobyerno. Mula sa mga legal na kaso na humahabol sa mga dating opisyal, ang mga katanungan tungkol sa konstitusyonalidad ng bilyong-bilyong halaga ng pambansang budget, hanggang sa mga spekulasyon tungkol sa political loyalties at destabilization attempts.
Ang mga pangyayaring ito ay nagpapakita ng isang malawak na pagkakabaha-bahagi sa gobyerno at nagdudulot ng matinding pagdududa sa transparency at pananagutan ng mga namumuno. Ang atensyon ng publiko ay nakatuon sa tatlong pangunahing punto: ang Red Notice kay Harry Roque, ang legal liability ni Pangulong Bongbong Marcos sa 2025 GA, at ang strategic silence ni Vice President Sara Duterte.
________________________________________
Ang Pagtatago at Ang Paghahanap: Interpol Red Notice Laban kay Harry Roque
Ang unang isyu na sumalubong sa mga balita ay ang paghahanap sa dating Presidential Spokesperson Harry Roque. Kinumpirma ni Winston Casio, Spokesperson ng Presidential Anti-Organized Crime Commission (PAOCC), na humiling na ang gobyerno ng Red Notice sa Interpol laban kay Roque.
• Ang Kaso: Nahaharap si Roque sa kasong qualified human trafficking kaugnay ng umano’y partisipasyon niya sa pag-organisa ng isang “pugo firm.” Ang Red Notice ay layuning mapabilis ang pag-aresto kay Roque sa ibang bansa.
• Ang Pag-alis: Umalis si Roque sa Pilipinas matapos siyang i-cite for contempt ng Kamara Representantes, isang aksyon na nagbigay ng legal na rason sa kanyang pag-alis.
Gayunpaman, mabilis na nagbigay ng reaksyon si Roque mula sa ibang bansa, na sinabing hindi siya susuko at mananatili siya sa The Hague, ang lugar kung saan nakakulong si dating Pangulong Duterte. Ang kanyang pahayag ay puno ng katapatan at loyalties sa kanyang dating Pangulo: “Hindi po ako nagsisisi hanggang aking kamatayan. Hindi ako nagsisisi sa pagiging tapat kay Presidente Rodrigo Ra Duterte dahil ako tumatanaw po ako ng utang na loob na ako’y binigyan ng pagkakataon ni Tatay Digong na magsibis sa bayan ng tapat.”
Ang sitwasyon ni Roque ay nagpapakita ng matinding legal at politikal na hidwaan sa gobyerno. Ang kanyang commitment kay Duterte, kahit sa gitna ng mga serious charges na kinakaharap, ay nagbigay ng fuel sa public discussion tungkol sa mga political alliances at ang pressure na nararamdaman ng mga kaalyado ng dating administrasyon.
________________________________________
Ang Strategic Silence: Ang Posisyon ni Vice President Sara Duterte
Ang pangalawang punto ng kontrobersiya ay nakatuon sa Vice President Sara Duterte. Sa gitna ng mga political rumors at destabilization talks, tumanggi si VP Sara na sumagot sa isang mahalaga at sensitibong tanong: kung handa ba siyang mag-takeover sa Malacañang o pumalit kay Pangulong Bongbong Marcos Jr.
• Ang Tugon: Ang kanyang tugon ay maikli, ngunit nagdulot ng malalim na spekulasyon: “Yan ang hindi ko muna sasagutin kasi magkakagulo tayo niyan.”
Ang kanyang pagtanggi na sagutin ang tanong ay tiningnan ng marami bilang isang strategic silence o silent stance na nagpapakita ng alam niyang tension sa pagitan ng Office of the President at Office of the Vice President. Ang tugon na ito ay hindi nagpatahimik sa tsismis; sa halip, lalo itong nagpalakas sa spekulasyon na mayroong hidden agenda o political turbulence sa likod ng mga eksena.
Nauna na rin niyang itinanggi ang alegasyon ni Ramon Tulfo na isa siya sa mga financier ng destabilisasyon laban sa gobyerno, tinawag itong “tsismis” dahil wala raw ebidensya. Sa kabila ng mga rumors, nakikiisa pa rin siya sa mga Duterte event sa Davao City, na nagpapakita ng kanyang matibay na political base.
________________________________________
Ang Legal na Tanong: Ang Unconstitutional na Budget at Ang Pananagutan ni BBM
Ang pinakamabigat na isyu ay ang kontrobersiya sa 2025 General Appropriations Act (GA). Ang GA ayon sa mga kritiko ay unconstitutional dahil sa mga insertions na lumabas, at ang kaso ay nasa Korte Suprema na.
Ang sentro ng isyu ay ang pananagutan ni Pangulong Bongbong Marcos dahil siya ang pumirma sa GA.
• Ang Proseso ng Budget:
1. National Expenditure Program (NEP): Isinusumite sa Kongreso.
2. General Appropriations Bill (GAB): Ito ay inaamyendahan sa Kongreso.
3. General Appropriations Act (GA): Ito ang final bill na pinipirmahan ng Pangulo at nagiging batas.
Napansin ng mga kritiko na maraming proyekto sa GA ang wala sa NEP, na itinuturing na ebidensya ng “insertions” ng mga kongresista.
• Ang Pagsisi kay Romualdez: Tinukoy si dating Speaker Martin Romualdez bilang pangunahing may pananagutan dahil lumobo ang pera at lumaki ang budget mula sa NEP pagdaan sa Kamara. Binanggit ang karanasan ng nagsasalita noong siya ay nasa Department of Education, kung saan kinuha ang school building program ng opisina ng speaker at “chinapchop” para ipamigay sa mga kaalyado.
• Ang Pananagutan ng Pangulo: Dahil sa pirma ng Pangulo, naging batas ang GA, kaya kasama siya sa pananagutan sa anumang anomalya. Ang legal na tanong ay: kahit hindi basahin ng Pangulo ang daan-daang libong pahina ng budget, mayroon siyang mga tao na titingin dito bago niya pirmahan. Ang pirma niya ay nagpapatunay ng pagtanggap sa mga nilalaman nito.
Ang konklusyon ng nagsasalita ay matindi: dapat imbestigahan ang 2025 budget dahil doon makikita ang mga siningit na proyekto ng Kongreso. At tungkol kay Marcos: “Pwede na niyang ikulong ang sarili niya. Ah aminin na niya. Aminin na niya na ano talaga meron siyang pagkukulang… malaking pagkukulang sa kanyang ah trabaho para sa ating bayan kaya pwede na niyang ikulong ang sarili niya.”
________________________________________
Ang Paggugol sa Hustisya: Ang Budget ng DOJ
Ang transcript ay nagtapos sa pagpapakita ng panukalang budget ng Department of Justice (DOJ) para sa Fiscal Year 2026, na nagpapakita ng isang malaking alokasyon ng pondo sa gitna ng mga korapsyon at legal na kaso na bumabagabag sa bansa.
Ang kabuuang inilaan para sa DOJ ay Ph43 bilyon. Ang breakdown ng budget ay nagpapakita ng priorities ng gobyerno:
Ahensya Alokasyon (Bilyon PHP)
Office of the Secretary 10.8
Bureau of Corrections 5.3
Land Registration Authority 3.8
Presidential Commission on Good Government 6.4
National Bureau of Investigation 0.06
Bureau of Immigration 1.3
Office of the Solicitor General 1.2
Office of the Government Corporate Counsel 1.7
Parole and Probation Administration 0.275
Office for Alternative Dispute Resolution 0.004
Ang Ph6.4 bilyon na alokasyon para sa Presidential Commission on Good Government (PCGG) ay kapansin-pansin sa gitna ng patuloy na isyu ng recovery ng mga ill-gotten wealth. Ang maliit na alokasyon para sa National Bureau of Investigation (NBI) ay nagdudulot ng pagdududa sa priorities sa crime fighting at investigation.
________________________________________
Konklusyon: Isang Bansa sa Ilalim ng Legal Heat
Ang Pilipinas ay kasalukuyang nasa ilalim ng isang legal at politikal na pressure cooker. Ang Red Notice kay Roque ay nagpapakita ng pagpupunyagi na iparating ang hustisya sa international level. Ang kaso ng unconstitutional na budget ay naghahamon sa integrity ng legislative process at ang pananagutan ng executive branch. At ang strategic silence ni VP Sara ay nagpapatuloy na maging subject ng political drama.
Ang lahat ng isyung ito ay nagpapatunay na ang tunay na battleground ay hindi lamang sa eleksyon kundi sa legal na proseso at ang pangangailangan para sa accountability sa lahat ng antas ng gobyerno.