‘HINDI MAGHO-HOLD WATER’! LACSON, IPINAGTANGGOL ANG CCTV REVIEW; GUTESA, PINANINIWALAANG NAGTATAGO SA EUROPE

Sa gitna ng masalimuot na imbestigasyon sa katiwalian na umaabot sa pinakamataas na antas ng gobyerno, naglabas ng matinding pagtatanggol si Senador Panfilo Lacson laban sa akusasyong nag-eespiya siya sa mga kasamahan sa Senado. Ang ugat ng kontrobersiya ay ang pagrepaso niya sa CCTV footage upang hanapin ang testigong si Gutesa, na ang testimonya, ayon kay Lacson, ay hindi magho-hold water sa korte kung walang “corroborating evidence.”

Ang pagkilos ni Lacson ay naglalantad ng malaking problema sa epektibidad ng imbestigasyon sa Senado—ang pangangailangan para sa ebidensya na magpapatunay sa mga paratang. Idiniin niya na ang mere allegation by one person ay mahirap tumayo sa hukuman, nagpapahiwatig na ang testimoniya ni Gutesa ay nanganganib na balewalain kung hindi mabibigyan ng sapat na suporta.

Sa panig ni Senador Marcoleta, bumatikos siya sa pagrepaso ng CCTV, sinasabing si Lacson ay tila “Big Brother” at nag-eespiya. Subalit, mariing pinabulaanan ni Lacson ang akusasyon, ipinapaliwanag na ang Senado ay pampublikong lugar at ang pagrepaso sa CCTV ay normal na gawain upang matukoy ang kasama ni Gutesa at mabigyan siya ng imbitasyon para magbigay ng dagdag na ebidensya.

Ang Imbestigador na Naghahanap ng Katotohanan: Hindi Espiya
Nilinaw ni Lacson ang tunay na layunin ng pagrepaso sa CCTV footage ng Setyembre 25. Ayon sa kaniya, walang balita kay Gutesa, kaya naisipan niyang tingnan ang CCTV—hindi para espiyahan si Marcoleta—kundi “upang magkaroon ng ideya kung sino ang posibleng kasama ni Gutesa na maaaring makatulong para maipaabot sa kanya ang imbitasyon.”

Ang paghahanap kay Gutesa ay kritikal dahil kailangan siya upang “sue up” ang kaniyang mga naunang testimonya, o magbigay ng karagdagang dokumento at ebidensya para suportahan ang kaniyang sinumpaang salaysay. Walang kwenta ang testimonya kung walang magpapatunay dito.

Idiniin ni Lacson ang pangangailangan ng corroborating evidence. Nabanggit niya na may lead si Senate President Sotto mula kay Senator Bato de la Rosa na mayroong ipiprisinta na magpapatunay sa mga pahayag ni Gutesa, na akala niya ay si “Paul or Mark.” Ang pagkilos ni Lacson ay nagpapakita ng isang seryosong investigative work na nakatuon sa pagbuo ng matibay na kaso.

Ang Incidental Discovery at ang Marcoleta Connection
Direktang sinagot ni Lacson ang akusasyon ni Marcoleta na iniispiya niya ito. Ipinagtanggol niya ang pagrepaso sa CCTV sa pamamagitan ng paglilinaw na incidental lamang na nakita ang koneksyon kay Marcoleta.

Sinabi niya na nakita sa CCTV na “sinalubong si Gutesa ng staff ni Senator Marcoleta, dinala sa opisina nito, at nanood ng hearing sa gallery.” Ang detalye na ito ay naglalantad ng isang ugnayan sa pagitan ng witness at ng opisina ng Senador, na nagdudulot ng pagdududa sa impartiality ng ilan sa mga nag-iimbestiga.

Muling pinabulaanan ni Lacson ang akusasyon ng pag-eespiya, idiniin niya na ang Senado ay isang pampublikong lugar at hindi dapat ipagtaka ang pagkakaroon ng CCTV doon. Kumuha siya ng legal na basehan mula sa jurisprudence ng kaso na “OPLE versus Torres” at ang doktrina ng “reasonable expectation of privacy.” Ipinaliwanag niya na kapag nasa pampublikong lugar ka, dapat mong asahan na ang iyong privacy ay “mako-compromise.” Ang CCTV ay normal na parte ng seguridad sa pampublikong espasyo.

Nasaan si Gutesa? Ang Lead na Patungong Europe
Ang paghahanap kay Gutesa ay nagiging masalimuot. Inakala ni Lacson na mayroong ipiprisinta si Senator Bato na corroborator, ngunit nagbago ang balita.

Nang kumustahin ni Lacson kay Senate President Sotto ang lead ni Senator Bato, ang balita raw ni Senator Bato ay mukhang “sumama na si Gutesa kay dating Congressman Salceda sa Europe.” Ang balita na ito ay nagpapakita ng isang posibleng pagtatago o pag-alis ni Gutesa sa bansa, na nagpapahirap sa paghahanap ng corroborating evidence.

Sinabi ni Lacson na bine-validate pa nila ito at titingnan sa immigration kung mayroong departure, sa pag-aakalang ginamit ang tunay na pangalan. Tinanong din ni Marcoleta si Lacson kung nasa Chile si “Mark” (o Gutesa), na sinagot ni Lacson na ang alam lang niya ay ang lead na patungong Europe.

Ang pagkawala ni Gutesa ay malaking problema dahil walang sinuman ang makakapagpatunay sa kaniyang mga pahayag. Muling idinagdag ni Lacson na bukas siya na ipatawag ang sinumang may impormasyon na makakatulong sa pagpapatuloy ng mga pagdinig, at magpapadala sila ng subpoena sa pamamagitan ng opisina ni Senator Marcoleta.

Ang Aral sa Korte at Corroborating Evidence
Ang pinakamahalagang aspeto ng pahayag ni Lacson ay ang legal na prinsipyo ng pangangailangan ng corroborating evidence. Muling dinidiin niya na ang “mere allegation by one person… parang maski sa korte, maski sa prosecution level baka hindi mag-hold water.”

Bilang isang imbestigador na may karanasan, naniniwala si Lacson na “isang salita lang saison ng isang tao mahirap tumayo.” Ang aral na ito ay direktang nakaturo sa mga epekto ng kakulangan ng ebidensya—ang katiwalian na inilantad ni Gutesa ay maaaring mawalan ng saysay at makaligtas ang mga sangkot sa kaso.

Ang paghahanap ng isang testigo o dokumentaryong ebidensya na magpapatunay sa kuwento ni Gutesa ay isang kritikal na hakbang upang siguraduhin na ang imbestigasyon ay magbubunga ng tunay na pananagutan. Kung hindi matutugunan ang pangangailangan na ito, ang buong proseso ng pagdinig ay mauuwi lamang sa walang kabuluhang usap-usapan at political drama.

Ang Challenge ni Lacson at ang Onion Skin na Pahayag
Bilang tugon sa pagtawag ni Marcoleta sa kaniya na “Big Brother” at pagdududa sa kaniyang motibo, nagbigay si Lacson ng isang matalim at mapanuksong tugon. Nag-alok siya na bibigyan niya si Marcoleta ng logbook ng kanyang opisina araw-araw at tiniyak na walang contractor o sinumang pupunta doon maliban sa mga opisyal na negosyo.

Ang tugon na ito ay nagpapakita ng isang lider na may kumpiyansa sa kaniyang kilos at naglalayong baligtarin ang akusasyon ng pag-eespiya. Nagtapos siya sa isang matapang na pahayag na naglalayong ipahiya ang kaniyang kritiko: “Huwag tayong Huwag tayong maging ah onion skin na lalabas ‘yung mga bisita natin o kung sino ‘yung mga pinatawag natin dahil CCTV ‘yan eh.”

Ang pagtawag na “onion skin” ay nagpapahiwatig na sobra ang pagiging sensitibo ni Marcoleta sa isang bagay na normal at pampubliko. Ang mensahe ni Lacson ay malinaw: walang dapat itago kung walang ginagawang masama. Ang pagtutunggali na ito ay nagpapakita ng matinding pulitikal na tensiyon sa Senado at ang pagiging seryoso ng imbestigasyon sa katiwalian.