MANILA — Sa kalagitnaan ng katahimikan sa Malacañang nitong linggo, isang dokumentong pinirmahan ni Pangulong Ferdinand “Bongbong” Marcos Jr. ang biglang naging sentro ng pambansang kaguluhan. Ang kasunduang ito, na umano’y nagkakahalaga ng $207 milyon, ay may kinalaman daw sa energy exploration sa karagatang bahagi ng bansa. Ngunit ang mas nakakagulat — ayon sa ilang insider — ay hindi ang halaga ng proyekto, kundi ang mga taong kasangkot at ang mga probisyong nakatago sa ilalim ng mga pahina ng kasunduan.

Ang Biglaang Pirma

Ayon sa isang source na tumangging magpakilala, nangyari ang pagpirma “nang walang media coverage, walang press release, at walang public notice.” Isang gabi lamang daw, pinirmahan ng Pangulo ang dokumento sa isang closed-door meeting kasama ang tatlong banyagang consultant, dalawang cabinet member, at isang misteryosong kinatawan ng pribadong kompanya na matagal nang may kontrobersyal na kasaysayan sa rehiyon.

“Walang may alam na pipirma pala si PBBM ng ganoong kalaking kasunduan. Lahat kami nagulat nang may lumabas na litrato ng dokumento kinabukasan,” wika ng isang opisyal mula sa Department of Energy.

Ang larawan, na agad kumalat online, ay nagpapakita ng pirma ng Pangulo sa ibaba ng kontrata — ngunit ang pinaka-nakakapagtaka, ayon sa mga analyst, ay ang sealed clause na tinatawag na “Section 17-B: Exclusive Operating Rights.” Hindi malinaw kung ano ang ibig sabihin nito, ngunit marami ang nangangamba na maaaring ito ang butas na magbibigay ng labis na kapangyarihan sa isang kompanya o grupo sa ilalim ng proyekto.

Reaksyon ng mga Loyalista

Mabilis na kumulo ang social media. Ang mga kilalang tagasuporta ng dating Pangulong Rodrigo Duterte — kilala bilang DDS — ay agad na nagpahayag ng pagkadismaya at galit.
Sa isang viral post, isang dating opisyal ng administrasyong Duterte ang sumulat:

“Kung totoo ito, parang ipinagbili na naman ang interes ng Pilipinas. Hindi ito kasunduan, kundi kasalanan sa bayan.”

Si Sen. Ronald “Bato” Dela Rosa, sa isang panayam, ay nagsabing hindi siya naabisuhan tungkol sa nilalaman ng deal. “Kung totoo na pumirma si PBBM nang walang konsultasyon sa Senado, dapat ipatawag agad siya para magpaliwanag,” giit niya, habang nagngingitngit ang tono.

Ang Katahimikan ng Malacañang

Habang lumalaki ang isyu, nanatiling tahimik ang Palasyo. Wala pang opisyal na pahayag, ngunit may mga bali-balita na deliberate daw ang pananahimik — isang “cooling period” habang inihahanda ang mas detalyadong paliwanag sa publiko.

Gayunman, ilang miyembro ng gabinete ay tila hindi mapakali. Ayon sa isang lihim na email thread na nakuha ng Philippine Investigative Bureau (PIB), may mga palitan ng mensahe sa pagitan ng dalawang matataas na opisyal:

Official A: “Hindi ko alam kung bakit pinilit itong pirmahan nang gabi. Parang may tinatago.”
Official B: “Order ‘yan from the top. Wala tayong magagawa. Just follow protocol.”

Ang mga linyang ito, bagaman hindi kumpirmado, ay sapat upang magpasiklab ng hinala sa publiko na maaaring mayroong mga “di nakikitang kamay” na nagtutulak sa kasunduan.

Ang Mahiwagang Kumpanya

Ang kumpanyang binigyan umano ng karapatan ay tinatawag na Blue Horizon Energy Corporation — isang kompanya na nakarehistro sa Singapore, ngunit may mga shell subsidiary sa British Virgin Islands.
Ayon sa ilang ulat, dati na itong naimbestigahan dahil sa umano’y tax evasion at bribery scandals sa ibang bansa.

Isang dating consultant ng kompanya ang nagpadala ng mensahe sa isang mamamahayag, sinasabing:

“Hindi nila kayang itanggi. Ang ilang opisyal ng gobyerno mismo ang nag-request na pabilisin ang proseso kapalit ng ‘confidential commitments’.”

Ang pahayag na ito, bagaman hindi pa nabeberipika, ay lalong nagpasiklab ng mga teorya — at ginawang sentro ng diskusyon ang motibo sa likod ng kasunduan.

Ang Pagtutol ng Senado

Hindi rin nagpahuli ang Senado.
Sa isang emergency session, ilang senador — kabilang sina Risa Hontiveros, Francis Escudero, at Imee Marcos — ay nagtanong kung bakit tila minadali ang kasunduan.
Ayon kay Sen. Escudero:

“Hindi kami kalaban ng Malacañang, pero dapat malinaw ang transparency. Bakit gabi pumirma? Bakit walang public bidding?”

Sa gitna ng sesyon, may naglabas pa ng confidential memo mula sa isang ahensya ng gobyerno, na may tatak na “Eyes Only.” Nakasaad dito ang posibleng profit-sharing scheme sa pagitan ng Blue Horizon at ng dalawang opisyal na hindi pinangalanan.

Ang Pagsabog ng mga Dokumento

Pagkalipas ng tatlong araw, isang whistleblower na dating IT specialist sa Department of Energy ang lumantad.
Sa kanyang sinumpaang salaysay, inamin niyang mayroong “hidden annex” sa kontrata na hindi isinama sa opisyal na bersyon. Ang annex daw na ito ay naglalaman ng mga probisyon na pumapayag sa kumpanyang banyaga na magkaroon ng priority claim sa bahagi ng kita sa loob ng 20 taon.

“Alam naming mali ito. Tinanggal nila ang annex bago ipadala sa Commission on Audit. Pero may backup ako,” wika ng whistleblower.

Agad itong naging headline sa mga pangunahing pahayagan:

“ANNEX NG KASUNDUAN LUMITAW! ENERGY DEAL POSIBLENG VOID?”

Ang Reaksyon ni PBBM

Kinabukasan, naglabas ng maikling pahayag si Pangulong Marcos Jr.

“Ang kasunduang ito ay para sa kapakinabangan ng sambayanang Pilipino. Walang itinatago ang aking administrasyon. Ang lahat ng detalye ay ilalabas sa tamang panahon.”

Ngunit imbes na mapawi ang mga pagdududa, lalong umingay ang usapan.
Maraming netizen ang nagtatanong: Kung walang itinatago, bakit kailangang may ‘tamáng panahon’?

Ang Paghahati sa Bayan

Habang patuloy na umiikot ang isyu, nagkawatak-watak ang opinyon ng publiko.
Ang mga tagasuporta ng Pangulo ay naniniwalang isa itong strategic move para sa enerhiya at ekonomiya ng bansa, samantalang ang mga kritiko ay nakikitang ito’y “isa na namang anyo ng cronysm at lihim na negosasyon.”

Sa mga probinsya, may mga rally na nagsimula. Ang ilan ay may dalang placard na may nakasulat:

“ILABAS ANG TOTOO!”
“ENERHIYA O PANLOLOKO?”

Ang Pagtahak ng Media

Habang ang mga tradisyunal na media ay naglalakad sa manipis na linya ng katotohanan at disinformation, isang independent investigative channel sa YouTube ang nagsabing mayroon silang hawak na “audio recording” ng mismong pagpupulong sa Malacañang.
Hindi pa ito pinapatotohanan, ngunit sa 2-minutong leak preview, maririnig ang isang boses na sinasabing “kamukha” ng Pangulo, na nagsasabing:

“We proceed quietly. We don’t need another noise.”

Bagaman hindi malinaw ang pinagmulan, naging sapat ito para magtrending ang hashtag #TahimikNaKasunduan na umabot ng milyon-milyong views sa loob lamang ng isang gabi.

Ang Papel ni Sara Duterte

Hindi rin nakaligtas si Vice President Sara Duterte sa kontrobersiya.
Isang insider ang nagsabing siya ay “hindi naipaalam” tungkol sa kasunduan at “labis na nadismaya.”
Ayon sa source:

“Tinawagan niya si PBBM at sinabi niyang dapat may transparency. Galit na galit daw siya.”

Naging viral ang video kung saan tila umiwas si VP Sara sa tanong ng media tungkol sa issue, at simpleng sagot lamang niya ay:

“May mga bagay na kailangang pag-usapan sa loob, hindi sa publiko.”

Ang Lihim na Pulong

Sa isang lihim na pagpupulong sa Senado, ilang senador ang nagmungkahi na magsagawa ng full inquiry at humiling ng kopya ng orihinal na dokumento.
Ngunit ayon sa mga nakasaksi, tila may division sa loob mismo ng Senado — may mga “pro-Malacañang” at “pro-transparency” blocs na nagbabanggaan.
May mga sumigaw, may mga lumabas ng silid — habang ang mga camera ay naka-off.

Isang staffer ang nagkwento:

“Narinig ko ang isang senador na sumigaw: ‘Huwag niyo kaming gawing bulag sa sarili naming bansa!’”

Ang Huling Balita: Ang Mahiwagang USB

Ilang araw matapos ang kaguluhan, isang kahon ang iniabot ng hindi kilalang courier sa opisina ng isang mamamahayag.
Sa loob nito ay isang USB drive na may label na “PROJECT LUCENT.”
Ayon sa mga unang nakakita, naglalaman daw ito ng raw minutes ng meeting at mga scanned copies ng annex na tinanggal sa opisyal na kontrata.

Kung mapapatunayan itong totoo, maaaring ito na ang “missing piece” ng puzzle — ang dokumentong magpapatunay kung ang kasunduan ay lehitimo o puno ng lihim.

Epilogo

Sa ngayon, nananatiling mainit ang isyu. Ang mga mamamayan ay nag-aabang sa bawat pahayag, bawat leak, bawat bulong mula sa Malacañang.
Walang katiyakan kung sino ang nagsasabi ng totoo, ngunit isang bagay ang malinaw: ang kasunduang ito, pinirmahan man sa katahimikan, ay yumanig sa buong Pilipinas.

Ang mga tanong ngayon ay hindi na lang kung ano ang laman ng kontrata — kundi kanino ba talaga ito pabor, at sino ang tunay na nagdikta ng pirma?

Hanggang hindi nasasagot ang mga iyon, mananatiling nakabitin sa hangin ang bansa — sa pagitan ng pangako ng enerhiya, at anino ng kasinungalingan.