Sa mga nakalipas na linggo, muling umalingawngaw sa mga pasilyo ng kapangyarihan ang isang pangalang matagal nang tinangka ng marami na kalimutan — Joel Villanueva, ang dating TESDA chief na ngayo’y senador. Sa unang tingin, tila karaniwang intriga lang sa politika. Pero ayon sa mga dokumentong lumutang kamakailan, maaaring may mas malalim, mas madilim, at mas delikadong katotohanan sa likod ng tinatawag ngayong “Secret Dismissal Case.”

Ang usapan: isang kasong administratibo noong 2016, inendorso ng Office of the Ombudsman laban kay Villanueva, kaugnay ng umano’y maling paggamit ng pondo para sa mga NGO. Sa ilalim ng karaniwang proseso, dapat ay tuloy-tuloy ang imbestigasyon — pero sa misteryosong paraan, ang lahat ng rekord ay tila nawala. Walang opisyal na anunsyo, walang resolusyon, at walang pirma sa huling pahina. Parang may kamay na dumampi sa sistema para burahin ang lahat ng bakas.

Isang source mula sa loob ng Ombudsman, na tumangging magpakilala, ang nagsabing “May memo na nilabas noong 2019, pinirmahan daw ni Martires, pero hindi ito dumaan sa tamang publikasyon. Parang may gustong ipagtakip.” Ayon sa kanya, ilang tauhan na nagtanong tungkol sa dokumento ang biglang na-relocate o tinanggal sa puwesto.

Ngayon, ang tanong — sino ang nag-utos? Bakit parang may takot na bumalot sa mga opisina?
At higit sa lahat: anong papel ang ginagampanan ni Justice Secretary Boying Remulla dito?

Sa isang pagdinig kamakailan, bigla siyang tinanong ng media tungkol sa “secret dismissal” issue. Imbes na sagutin, napansin ng mga mamamahayag ang bahagyang panginginig ng kanyang tinig — “I cannot confirm or deny that case…”
Ngunit ayon sa mga insider, hindi lang siya “bystander” dito. May mga email daw na nagpapakitang alam ng DOJ ang kilos ng Ombudsman noon pa man.

Samantala, ang kampo ni Villanueva ay nananatiling tahimik. Sa ilang pagkakataong tinangka ng mga mamamahayag na kunin ang kanyang pahayag, tanging isang maikling mensahe lang ang natanggap: “Wala akong dapat ikatakot. Lahat ay malinaw sa batas.” Ngunit para sa mga nakasubaybay, malinaw rin na may mga detalye siyang ayaw ilabas.

Isang dating aide ni Martires ang nagbunyag sa isang pribadong pagpupulong na “may meeting raw noong 2019 sa pagitan nina Martires at isang mataas na opisyal mula sa Senado.” Walang dokumentong lumabas, pero matapos ang araw na iyon, tuluyang nawala sa tracking system ang kaso.
Kapansin-pansin, noong parehong taon ding iyon, umigting ang ugnayan ng ilang opisyal sa pagitan ng DOJ at Ombudsman.

Ang mga kritiko, gaya nina Sen. Hontiveros at ilang NGO watchdogs, ay nananawagan ngayon ng “full transparency” at isang independent probe.
“Kung totoo ang sinasabing secret dismissal, hindi lang ito usapin ng isang senador — ito’y tanong ng integridad ng ating mga institusyon,” ayon sa pahayag ng grupo.

Ngunit mas lalong nagkakainteres ang publiko nang lumabas ang isang leaked audio clip, kung saan maririnig ang isang boses na kahawig ni Villanueva, na nagsasabing, “Tapos na iyon, wag mo nang buksan pa. Hindi nila alam kung sino ang pumirma.”
Walang kumpirmasyon kung totoo ang recording, pero sa social media, umigting ang mga haka-haka: sino ang tinutukoy niyang “sila”? Sino ang pumirma sa lihim na kautusan?

May mga alegasyon din na ginamit ang ilang influence channels para masiguro ang tahimik na pagkakabasura ng kaso — kabilang ang umano’y koordinasyon sa ilang tauhan ng TESDA, na noon ay hawak pa rin ni Villanueva ang ilang koneksyon.
Ayon sa isang ulat, may mga courier record na nagpakitang may classified package na ipinadala sa Ombudsman office ilang araw bago lumabas ang “dismissal memo.”

Samantala, sa panig ni Justice Secretary Remulla, tila pagod na siya sa isyung ito.
Sa kanyang pahayag: “Kung may nilabag, may tamang proseso. Pero kung haka-haka lang, ayoko nang patulan.”
Ngunit ayon sa mga eksperto sa batas, hindi sapat ang “haka-haka” bilang depensa kapag may mga dokumento na nagsusumamo ng katotohanan.

Sa Senado, may mga bulung-bulungan din na may ilang miyembro ng Blue Ribbon Committee na nais magpatawag ng motu proprio inquiry. Ang problema: maraming takot na banggain ang dalawang higante — ang DOJ at Ombudsman.
Isang insider pa nga ang nagsabi: “Kung sino man ang unang maglabas ng papel, ‘yon ang mauunang matanggal.”

Habang patuloy ang ingay online, may isang pattern na lumilitaw: halos lahat ng mga taong nagtanong tungkol sa kaso ay biglang nagbago ng tono, o kaya’y naglahong parang bula. May isang dating analyst ng Ombudsman na hindi na makita mula pa noong Hulyo.
“Nakita raw siya huling beses sa may coffee shop malapit sa Quezon Avenue… pagkatapos noon, tahimik na,” wika ng source.

Marami ang nagsasabing ang isyung ito ay sumasalamin sa mas malaking suliranin — kung paanong ang mga institusyon na dapat ay nagbabantay laban sa katiwalian, ay sila mismong nagiging bahagi ng mga “secret deals.”
Sa mga nakaraang taon, ilang katulad na kaso ang tinangka ring ilibing, ngunit muling nabubuhay tuwing may naglalakas-loob magsalita.

Ngayon, ang tanong ng bayan: hanggang saan ang katotohanan sa “Secret Dismissal” ni Villanueva?
May kinalaman ba talaga si Martires? Alam ba ni Remulla ang lahat mula pa noon?
O baka naman may mas mataas pang pwersang nagdidikta — mga taong hindi kailanman haharap sa kamera, pero kumokontrol sa kilos ng mga institusyon?

Sa kasalukuyan, hindi pa rin malinaw kung bubuksan ng Senado o ng DOJ ang opisyal na imbestigasyon. Pero ayon sa mga dokumentong hawak ng ilang mamamahayag, may mga signature anomalies na hindi maipaliwanag.
Isang dokumento nga raw ang may tatlong magkaibang lagda ni Martires sa iisang pahina — peke, o sinadya?

Ang publiko ay nananatiling nakaabang, dahil sa mga susunod na linggo, maaaring lumabas ang buong katotohanan.
At kapag totoo ngang may nagmaniobra sa kaso — ito ang isa sa mga pinakamalaking political bombshells ng dekada.

Hanggang sa ngayon, ang katahimikan ni Villanueva, ang tikom na labi ni Martires, at ang maingat na mga sagot ni Remulla ay nagsisilbing pahiwatig: may alam silang hindi pa dapat malaman ng taumbayan.
Pero tulad ng kasaysayan, ang mga lihim — gaano man kalalim ang pagkakabaon — ay may paraan para muling lumutang sa ibabaw.