Nagsimula ito sa isang simpleng memo—isang dokumentong halos hindi pinansin noong una. Pero ilang linggo lang ang lumipas, ang memo na iyon ay naging gatilyo ng pinakamalaking political storm sa bansa ngayong taon. Sa ilalim ng tahimik na gusali ng Department of Justice, isang pangalan ang biglang pumutok: Boying Remulla. Ang taong minsang itinuring na loyalista, ngayon ay tila nagbukas ng pintuan na matagal nang nakasara — ang SALN ng mga Duterte.

Para sa marami, ordinaryong isyu lang ito. Pero sa mga nakakaalam ng tunay na bigat ng dokumentong iyon, alam nilang kapag binuksan mo ang SALN ng isang makapangyarihang pamilya, para kang sumabog ng bomba sa gitna ng Kongreso.

Ang Tahimik na Pagbaligtad

Ayon sa mga source sa loob ng DOJ, ilang linggo bago lumabas ang memo ni Remulla, may ilang pagpupulong umano sa isang “private residence” sa Quezon City. Walang record, walang opisyal na minutes, pero ilang insiders ang nagsabing tinalakay doon ang posibleng “paglilinis ng imahe” ng ilang opisyal ng gabinete. Hindi malinaw kung sino ang nagpasimula, pero isang pangalan daw ang paulit-ulit na binabanggit: Martires, ang Ombudsman na nagtakda noon ng patakaran upang gawing private ang SALN ng mga opisyal ng gobyerno.

Ngayon, biglang binawi ang memo. Ang dating itinatago, ipapakita na raw. Pero bakit ngayon? Bakit sa gitna ng tensyon sa pagitan ng mga Marcos at mga Duterte, may ganitong hakbang na tila sinadyang paputukin?

Ang Banta ng Transparency

Sa unang tingin, magandang balita ito. Transparency. Accountability. Pero sa likod ng magagandang salita, may mga bulungan sa mga political circles: “Hindi ito tungkol sa transparency. Ito ay tungkol sa leverage.”

Ang pagbubukas ng SALN, ayon sa ilang analyst, ay maaaring gamitin bilang sandata. Kapag lumabas ang mga hindi naideklarang assets, investments, o properties, maaari itong gamitin laban sa mga kalaban sa politika. Isang opisyal na matagal nang nananahimik ang nagsabi sa amin off the record:

“Kapag lumabas ‘yan, maraming mabubulaga. Hindi lang isa, hindi lang dalawa. At hindi lang Duterte ang madadamay.”

May mga haka-haka rin na ang hakbang na ito ay bahagi ng mas malaking estratehiya para buwagin ang “Southern Bloc” — isang alyansa ng mga opisyal na nanatiling tapat kay dating Pangulong Rodrigo Duterte at kay Vice President Sara Duterte.

Ang Katahimikan ni Sara

Isa sa pinakakontrobersyal na bahagi ng kwentong ito ay ang katahimikan ni Vice President Sara Duterte. Matapos ang pag-alis ng memo, hindi siya naglabas ng kahit anong pahayag. Ngunit ilang araw matapos ang balita, napansin ng mga netizens na tila nagbago ang tono ng kanyang mga public appearance — mas maikli, mas kontrolado, at madalas umiwas sa mga tanong tungkol sa SALN.

Isang malapit sa kanyang staff ang nagsabi:

“She’s angry, but she’s being careful. Alam niyang bawat salita niya ngayon ay may implikasyon.”

Sa kabilang banda, ang ilan namang political observer ay nagsasabing ang katahimikan ni Sara ay hindi simpleng pagpipigil—ito raw ay bagyong naghihintay ng tamang oras para pumutok.

Ang “Leaked” na Dokumento

Isang linggo matapos mag-viral ang isyu, may kumalat na larawan ng diumano’y bahagi ng SALN ng isang kilalang Duterte family member. Hindi napatunayan ang authenticity ng dokumento, pero mabilis itong kumalat sa social media. Ang mga hashtags tulad ng #BuksanAngKatotohanan at #SALNFiles ay nag-trending sa loob lamang ng ilang oras.

Ang mas nakakagulat? Ayon sa mga tech analyst, ang unang nag-upload ng larawan ay mula sa isang account na may koneksyon sa dating staff ng isang senador na kilalang malapit sa administrasyon ni Marcos Jr.
Coincidence daw, sabi ng ilan. Pero para sa mga sanay sa politika, walang ganung bagay sa Maynila.

Ang Reaksyon ni Boying Remulla

Sa harap ng camera, kalmado si Boying. Sa isang press briefing, sinabi niyang:

“Ang totoo lang, gusto lang natin ng linaw. Walang itinatago kung walang dapat itago.”

Pero sa likod ng mga pahayag na iyon, may mga nagsasabing ang mismong kalihim ay nakakatanggap ng matinding pressure. Ayon sa isang insider sa DOJ, ilang matataas na opisyal ang nagbanta umano na magre-resign kung itutuloy ni Boying ang pagbubukas ng SALN. Ang ilan naman ay nagbabala na maaari itong “magdulot ng constitutional crisis.”

Ang “Chain Reaction” sa Senado

Hindi nagtagal, pumutok din ang issue sa Senado. Si Senadora Imee Marcos, na kilalang may sariling paraan ng pagsagot sa mga kontrobersiya, ay nagsabing:

“Kung bubuksan ang SALN, dapat lahat. Walang exempted. Dapat pati mga nasa Malacañang, pati Cabinet, pati kami rito.”

Ang pahayag niyang iyon ay agad nagpasiklab ng debate sa plenaryo. May mga senador na sumang-ayon, at may mga biglang natahimik. Isang tagamasid ang nagsabi:

“Kung tuloy-tuloy ito, baka mahulog sa domino effect. At sa dulo, lahat madadamay.”

Ang Galaw ng Publiko

Habang nagbabangayan ang mga opisyal, ang publiko naman ay hati ang opinyon. Ang ilan ay sumusuporta sa hakbang ni Boying Remulla, tinatawag itong “tunay na reporma.” Ang iba naman ay naniniwalang ito’y “selective justice” lamang — isang paraan para buwagin ang isang pamilya habang pinoprotektahan ang iba.

Sa social media, sunod-sunod ang mga vlogs, reaction videos, at live discussions. May mga influencer na tinawag itong “The Political Earthquake of 2025.” Ang ilan namang columnist ay nagsabing ito ang “simula ng dulo” ng ilang political dynasty.

Ang Delikadong Laro

Ngunit higit pa sa politika, may mas malalim na panganib. Kapag inilabas nang walang maayos na proseso ang mga SALN, maaari itong magamit hindi lang sa politika — kundi pati sa pananakot, blackmail, at manipulasyon. Iyon ang kinatatakutan ng ilang legal experts.
Ayon kay Atty. Laura de Guzman:

“Ang transparency ay maganda, pero dapat may tamang proseso. Kapag ginamit mo ito bilang sandata, nawawala ang tunay na diwa ng batas.”

Ang Huling Tanong

Ngayon, habang patuloy ang imbestigasyon at tumitindi ang sigalot, isa lang ang malinaw: may pumutok na bomba sa gitna ng gobyerno, at hindi pa natin alam kung sino ang unang tatamaan.

May mga nagsasabing lalabas pa raw ang mas shocking na dokumento — isang “Annex B” ng SALN na hindi pa nailalabas. Kung totoo ito, maaaring magbago ang takbo ng kasaysayan ng politika sa bansa. Pero hanggang sa ngayon, tahimik ang lahat. Walang gustong magsalita. Walang gustong umamin kung sino ang nagpasimula ng lahat.